Не лем Лемкы з Лемковины зазнали в 20. столітю трагедіі выселінь в роках – 1940, дале од 1944 до 1945, ци в акциі Вісла.
10 липця 1946 рока была підписана догварка о оптациях помеже Совітскым Союзом, а урядом Ческословацкой Республикы. Єй заложыньом была выміна, як было писане Росиян, Украінців і Білорусинів за Чехів. Скінчыло ся на выміні головні Русинів в місце Ческых осадників з Украіны. Чехы хотіли втечы до свойой вітчызны перед злочынами і вбийствами , котры організували на Волині націоналісти.
Заєдно, на Пряшівщыну вперхли чысленны аґітаторе, котры навгаряли до переселяня ся на Украіну. Тій баламутній пропаґанді повірило праві 12 400 Русинів з цілой республикы. Тоты, котры выіхали скоро зрозуміли, же нашли ся на чужій земли на поневерці, обрабуваны зо вшыткого маєтку, а коли прібували протестувати або втечы назад посиланы были до “ҐУЛАҐУ”.
Векшыні Русинів подарило ся щастливі вернути до рідного краю. Лем же, повороты тирвали през десяткы років і вымагали великой особистой детермінациі, долгого стараня і дорабляня ся зас вшыткого наново.
Запрашам до слуханя бесіды з Геленом Пилиповом з Бардейова. Тот програм зо серіі «села» має наголовок – «Я, тамты села ани уж не знам».
Дякую за поміч при нагриваню реляциі Милянови Пилипови і Петрови Медвідьови.