Як інформовав в понедільок 12-го юна 2023-го року портал Європейська Правда, Венеційска комісія публіковала крітічный резултат по аналізі україньского Закона о народностных меншынах (комунітах), котрого приятя было меджі рекомендаціями Европской комісії при уділіню статусу кандідатьской країны.
Фаховці з комісії привітали приятя закона о народностных меншынах на Україні, но єдночасно рекомендують пробадати много установлінь в законі, жебы были повні в згоді з меджінародныма штандардами.
Провлема з хоснованьом языка
Векшына рекомендацій дотулять ся хоснованя языка народностных меншын, о чім ся пише в статі 10. Венеційска комісія окрім іншого вызвала на розшыріня права робити події ці іншы діла в меншыновых языках про вшыткых людей, і вышмарити повинность тлумачіти вшытко на україньскый язык.
Фаховці Рады Европы так само жадають переоцінити обовзякы повязаны з выдаваньом книг в языках народностных меншын, уточнити вопрос перекладу написів офіціалных назв і общіх інформацій ці прияти методіку хоснованя языків народностных меншын в урядах.
Рекомендації дотуляють ся і ревізії далшых законів, головно што до „обмеджіня слободы хосновати язык меншын і розділного справованя ся односно языків меншын“, як і права на приступ ку масмедіям в языках меншын через зрушіня языковых квот в Законі о медіях.
Так само Венеційска комісія жадать далшый одклад зміны освітньой сістемы, яка бы мала быти од высшых клас уж лем в україньскім языку, а продовжіня переходного періоду.
Выголошіня дали Мадяры
Ку тым резултатам аналізы Венеційской комісії вже дало офіціалне выголошіня Общество мадярьской културы Закарпатя.
Общество позітівно оцінює факт, же Венеційска комісія провірила згоду україньского закона о народностных меншынх з европскыма і меджінародныма нормами на охрану меншын. Орґанізація так само вітать, же Верьховна рада Україны в згоді з рішіньом Венеційской комісії о рік одложыла імплементацію статі 7 україньского Закона о освіті.
Єдночасно мадярьска меншына в Закарпатьскій области Україны звертать увагу, же то є лем одложіньом рішіня проблемы, і жебы проблему з освітов народностных меншын вырішыти, треба далшы зміны в леґіслатіві, а в першім шорі треба повну імплементацію вшыткых рекомендацій комісії.
Україньскый меншыновый закон
Венеційска комісія аналізовала україньскый меншыновый закон од фебруара. Робила то на основі жадости ведучого Моніторінґового комітету Парламентной асемблеї Рады Европы.
Народностный закон быв меджі семома рекомендаціями Европской комісії, котры Україна повинна сповнити, жебы могли далше іти їднаня о вступі до Европской унії. Верьховна рада Україны го прияла 13-го децембра минувшого року.
Венеційска комісія є порадным орґаном Рады Европы. Задачов того орґану є давати правну поміч своїм членьскым державам або державам, котры хотять у своїм правнім порядку досягнути европскый штандард в области демокрації, людьскых прав і правной державы.
До комісії звернули ся і Русины
В рамках процесу аналізы закона мали можливость з комісійов бісідовати і представителі Світового конґесу Русинів. Русины мали пять основных пожадавок.
По перше, вызнати карпатьскых Русинів за окремый народ і автохтонну народностну меншыну на Україні, а признати їм вшыткы права в згоді з меджінародныма договорами, котры Україна підписала.
По друге, дати в слідуючім списованю жытелів на Україні можливость ідентіфіковати ся як карпатьскый Русин в офіціалных формуларях. По третє, записати карпатьскых Русинів до списку корінных народів Україны. По четверьте, повнити, з боку Україны, обовязкы, котры выходять з Договору о охрані народносных меншын.
І по пяте, зрушыти План кроків рішіня проблем Українців-Русинів приятый 7-го октобра 1996-го року, котрый подля слов председы СКР Штефана Лявинця не огрожує лем Русинів на Україні, але і в далшых країнах, де жыють.
Членове комісії рекомендовали представителям Русинів, жебы звернули ся зо своїма проблемами до Рады Европы. На основі той рекомендації председа Світового конґресу Русинів Штефан Лявинець загнав писмо до Рады Европы, і моментално ся чекать на одповідь.
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА