1-го октобра 2022-го року зачало списованя жытелів в далшых двох країнах, де жыють і Русины. Мадярьско і Сербія зачали вєдно, но закінчіня мають в іншых термінах.
Белеґрад і Будапешть списованя жытелів, котре у векшыні країн проходило в минувшім році, перенесли на рік 2022. Офіціалнов причінов перенесіня перепису, котрый має робити ся раз за десять років, была пандемія Covid-19.
Зохаб слід
В Сербії списованя жытелів проходить лем старов, „папірьовов“ методов. Жытелів будуть навщівльовати комісарі списованя, котры бы мали робити інтервю з каждов особов окремо, покля то не є можливе. Єден член обыстя може подати інформації за вшыткых членів.
Русиньскы орґанізації і професіоналны інштітуції вызывали в літі людей, жебы голосили ся за комісарів на списованя. Представителі Русинів были пересвідчены, же є важным, жебы до русиньскых обысть ходили русиньскы комісарі і одповіді, головно што до народности, материньского языка і реліґії, не были нияк маніпулованы.
Републіковый штатічный уряд про кампань списованя выбрав гесло Бер участь на списованю – зохаб слід. День перед початком списованя уряд в столиці Сербії іщі орґанізовав пересконференцію, на котрій інформовав о дотепершініх актівностях односно приправі списованя, як і о актівностях, котры будуть проходити почас місяця, коли буде списованя проходити.
Списованя в Сербії закінчіть ся 31-го октобра. Подля доступных інформацій першы резултаты списованя в Сербії бы могли сьме дізнати ся на кінцю новембра, найпізніше в марці 2023-го року.
Русины в Сербії так само залучіли ся до сполочной кампані ку списованю, кедь перевзяли і хоснують ґрафіку, яку сьме могли видіти і в далшых країнах. Гесло Сьме Русины хоснують у своїй варіанті русиньского языка – Руснаци зме.
В Мадярьску списати мож ся електронічно і з комісарьом
Мадярьско має комбіновану форму списованя. Од способу вашого выберу залежыть і дата, коли можливость списати ся кінчіть.
Покля ся хочете списати електронічно через портал списованя, пак маєте час лем до 16-го октобра. Пак бы мала быти онлайна форма заперта і наступить традічный способ списованя посередництвом комісарів, котры за вами прийдуть домів. Списованя, котре пак буде проходити уж лем „папірьово“, буде кінчіти 20-го новембра.
Як інформовав Централный штатістічный уряд, спрацованя даных, котры ся здобудуть в списованю, пак буде тырвати до 28-го новембра 2023-го року.
Онлнай формуларь є на сайті списованя лем по мадярьскы і по анґліцькы. Но на сайті Вседержавного русиньского самосправованя вшыткы вопросы із офіціалного формуларя протлумачены суть на русиньскый язык.
За нашыма інформаціями, хоць в онлайн формі списованя не мож выбрати собі русиньскый язык, при традічнім списованю посередництвом комісарів буде мож выбрати собі і русиньску верзію, котра была на жадость державных орґанів зроблена.
В Мадярьску так само дакотры русиньскы орґанізації залучіли ся до сполочной камапні Сьме Русины – Ruszinok vagyunk, котру сьме могли видіти і в Польщі, на Словакії ці Хорватії.
Покля в Сербії зістала далше лем єдна можность приголосити ся ку народности, в Мадярьску уж в другім за порядком списованю мож собі выбрати дві народности, як то было можливе в Польщі, на Словакії ці в Чеській републіці.
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА