Цілонародне свято – День Русинів Словакії

Русиньскы орґанізації і інштітуції готують в днях од 10-го до 12-го юна 2017 р. цілонародне свято – День Русинів Словакії, котрых проґрамы будуть проходити в Пряшові і Кошыцях. Сучастьов oфіціалного проґраму буде і Славностный ґалаконцерт, котрый ся одбуде в неділю 11-го юна 2017 із зачатком о 17-ій годині на великій сцені Театру Йонаша Заборского в Пряшові.

Проґрам цілонародного свята зачне в суботу 10-го юна т. р. о 14-ій годині. В просторах СНМ – Mузею русиньской културы в Пряшові ся одбуде Святочна академія з нагоды 10-ой річніці заснованя Мюзею русиньской културы. В рамках академії выступлять русиньскы умелці і директорка музеи Др. Олґа Ґлосікова, котра оцінить 10-річне діятельство той русиньской інштітуції. O 15-ій годині буде проґрам в музею продовжовати презентаціов русиньскых орґанізацій і інштітуцій, котры представлять участникам своє діятельство і выслідкы роботы в русиньскім руху.

Далшый проґрам свята ся пересуне на Велику сцену до Театру Александра Духновіча, де од 17.30 год. буде бісіда на тему „200 років од народжіня вызначной особности Адолфа Івановіча Добряньского“. Як гості в бісіді выступлять ґрекокатолицькый священик o. Iвaн Барна з Общества св. Йоана Крестителя, православный священик o. Mихал Савчак і підпредседа Maтиці словеньской в Пряшові Др.Maріан Ґешпер. В рамках бісіды буде простор і на діскузію з выступаючіма. Завершіньом суботніх ослав буде театралне выступліня артістів театру з пєсов Адолф Івановіч Добряньскый – Зоря на небі, над головов штранґ в русиньскім языку, котре зачне о 19-ій годині.

Ґалаконцерт в Театрі Йонаша Заборского

Недільный проґрам свята Русины злучать з участьов на святых літурґіях в ґрекокатолицькых і православных храмах, в селах і містах, де жыє русиньске населіня. Є то головно зато, же як раз віра і приналежность до выходного обряду є про Русинів єдным із ідентічных знаків. O 15-ій годині буде проґрам свята продовжовати цілонароднов стрічов коло памятника єдного із найвызначнішых русиньскых будителів – Александра Духновіча в Пряшові, де ся одбуде пєтный акт. Потім вшыткы участници сполочнов процесіов через місто перейдуть до Театру Йонаша Заборского (ТЙЗ) на Святочный ґалаконцерт з нагоды свята Дня Русинів. В проґрамі выступлять ПУЛС, ФК Хемлон з Гуменного, фолклорны ґрупы Барвінок з Камюнкы і Кечера з Якубян, солісткы русиньскых народных співанок Aннa Порачова, Aннa Сервіцька, Maріаннa Железна, співаци Лабірьскы бетярі з Меджілаборець, людова гудьба Дрібна і многы далшы. Вступ на ґалапроґрам є 5 € a продай вступенок буде в касі ТЙЗ.

Духновічів Пряшів

Як раз понедільок 12-го юна выходить свято – День Русинів. В радіу Реґіна буде высыланя присвячене Дню Русинів, в Театрі Aлександра Духновіча ся рано о 9-ій годині зачне 18-ый річник цілословацького конкурзу в декламації русиньской поезії, прозы, властной творчости, малых сценічных форм і людового росповіданя – Духновічів Пряшів 2017. В змаганю будуть участны переможці реґіоналных і окресных кол з русиньского реґіну і цілой Словакії, котры здобыли першы місця на поступовых колах. Окремы выступы участників конкурзу у вшыткых віковых катеґоріях буде оціньовати фахова жюрі. По конкурзі в театрі ся одбуде оціньованя участників цілословацького змаганя, выголошіня выслідків окремых декламаторів і лавреата 18-го річника Духновічів Пряшів.

Oфіціалный проґрам свята буде пополідне продовжовати в Кошыцях, де в ареалі розгласу на Мойзесовій уліці ся одбуде День одкрытых дверей. На дворі перед розгласом ся будуть презентовати русиньскы орґанізації і інштітуції, люди з русиньского реґіону з міст і сел северовыходной Словакії. При тій нагоді не буде хыбити і русиньска кухня, як наприклад смачна грибова мачанка з Біловержы і іншы доброты. Конець свята завершыть концерт русиньскых співаків і гудаків. Цілу подію в Кошыцях буде награвати розглас в рамках русиньского высыланя РТВС.

Рік Aдолфа Добряньского

У 2009-ім році Світовый конґрес Русинів на пропозіцію Русинів Словакії прияв рішіня, же 12-ый юн буде Дньом Русинів на Словакії. Тот день собі словацькы Русины выбрали зато, же в тім часі кінцьом двацятых років минулого столітя проходило масове свято – Дні русиньской културы в Пряшові, о чім єствує много історічной документації – текстовой і фотоґрафічной. Минулого року (2016) Округлый стіл Русинів Словакії з нагоды округлого юбілею – 200 років од народжіня (19. 12. 1817) Адолфа Добряньского, політіка, ведучой особности русиньского народного возроджіня, выголосив про вшыткы русиньскы орґанізації і інштітуції тот рік за Рік Адолфа Добряньского. І цілонародне свято, але і іншы тогорічны русиньскы културны і освітні події будуть спрямованы до того округлого юбілею – великого Русина і вызначну особу історії Русинів – Адолфа Добряньского.

Автор: Мартін Караш.

ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА