Сумар дня на 15. вересня/септембра 2023 р.

Приносиме вам сумар медияльной ґрупы ЛЕМ.фм+ на ден 15. вересня/септембра 2023 р.

Украіна може ввести зміны в меншыновых переписах

Як подал 12. вересня/септембра порталь Financial Times, Украіна є отверта на уступства в обшыри прав нацийональных меншын, в старанях о членство в Европейской Уніі. Припомнийме, што меншыновы права сут єдным з семох вымогів ЕУ, котры держава мусит сполнити, жебы быти допущена до неґоцияций о признаня членства. Зміны в переписах тыкаючых прав меншын мали бы іщы в тым році одблокувати порозумліня з ЕУ в справі одкрытя акцесийных бесід. Як повіла для бритийского порталю Ольга Стефанішына, котра одповідат за стараня Украіны долучыти до ЕУ, Кыів єст готовый ввести додатковы поправкы до переписів тыкаючых едукациі середнього рівня в меншыновых языках, кєд буде захована рівновага во вчыню по украіньскы. Вопрос меншыновых прав стал для Украіны найвекшом потенцияльном перешкодом для одкрытя формальных неґоцияций в справі членства в ЕУ. В грудни/децембрі тр. лідеры блоку будут рішати о тым, ци бесіды будут одкрыты. Премєр Мадяр Віктор Орбан вельократно горозил заветуваньом процесу в квестиі прав меншын, зашмаряючы Украіні «мадярофобію». До того як власти Украіны змінят законодавство тыкаюче меншын, одбудут в тій справі бесіды з Мадярами і Румунійом. Єдночасно віцепремєр Украіны повіла, што етнічны меншыны будут мусіти ся вчыти украіньского языка, так жебы мочы продолжати едукацию або роботу поза меншыновыма обшырями.

Вмер вызначный русиньскій вченый Іван Поп

Як інформували підкарпатскы русиньскы орґанізациі, в четвер 14. вересня/септембра в Хебі в Чешскій Республиці, маючы 86 років, вмер вызначный русиньскій вченый, проф. Іван Поп. Русиньскій історик, богеміста, русиніста, культуролоґ і політолоґ свойом роботом помагал укріпляти самобытніст русиньского народу. На рідній Підкарпатскій Руси был переслідуваный, зато в 1994 р. был примушеный одыйти з родином до Хебы, де жыл до смерти. Проф. Іван Поп был автором вельох книг про русиньску історию і культуру. За ціложывотный і тырвалый вклад до розвитку історийоґрафіі Русинів был выголошеный за Русиньску особніст 2018 рока. Вічна памят!

14. Табір з молодыма по русиньскы

Зачал ся 14. Табір з молодыма по русиньскы – подія, яку каждого рока орґанізує Обчаньскє Здружыня молоды.Русины. Табір проходит в Малым Липнику в окресі Стара Любовня до кінця того тыжня. В подіі можут брати участ не лем члены орґанізациі, але і єй симпатизанты і молоды люде, котры хотят дознати ся дашто нове о русиньскій істориі і культурі. В проґрамі на днес сут м.ін. звиджаня околиці і соспільны активности, а і лекциі на тему істориі Русинів і про менеджмент проєктів нацийональных меншын. Заранішні выклады будут про діалекты русиньского языка і про ієромонаха Анатолия Кралицкого. Одбудут ся і варштаты на тему менаджменту проєктів нацийональных меншын. В неділю в місцевій церкви буде мож взяти участ в грекокатолицкій літургіі по церковнославяньскы, по чым одбудут ся вырочный сойм здружыня молоды.Русины і оцініня тогорічного Табору з молодыма по русиньскы. Проєкт єст реализуваный з фінансовом підпором Фонду на підпору культуры нацийональных меншын Словацкой Республикы.

Шаховый турнір в Осередку Правосланой Культуры в Ґорлицях

Як інформує православна парохія Святой Тройці в Ґорлицях, уж заран, в суботу, 16. вересня/септембра, одбуде ся дальшый шаховый турнір, до участи в котрым прошены сут вшыткы охочы. Подія одбуде ся в рамках XVIIІ Екуменічной Спортовой Олимпіяды «Єдніст в спорті». Вшыткы змаганя будут проходити на обшыри Осередка Правосланой Культуры Ельпіс в Ґорлицях, якій містит ся при тамтышній церкви (ул. св. Максима Ґорлицкого 2). Змаганя зачнут ся з самого рана, о 9.00 год. Одбудут ся в трьох віковых катеґориях – од наймолодшых (до 10 років), через середній вік (до 16 років) і народжены в 2006 р. або перше. Вступне дармо, а записы будут в ден початку змагань, од год. 8.30.