Союзівскы «Лемко» і «Карпатска Русь» доступны в новій діґітальній версиі

Як інформує америцкій Лемко Союз (Lemko Association), одкрыта была бета версия сайту, на котрым доступны сут архівальны выданя еміґрантскых ґазет «Карпатска Русь» і «Лемко».

Днешні спадкоємці славного і великого Лемко Союза, продолжаючы найліпшы традициі той нашой найбільшой еміґрантской орґанізациі, выпустили даякій час тому здіґітализуваны примірникы выдаваных часописів. Но тепер анонсуют, што тота збірка ґазет нашла ся на сайті, якій приданый є під головный сайт lemkoassociation.org.

Не вшытко, але вельо

Лемко Союз заявил, што на новій бета версиі сайту находит ся 1137 номерів ґазеты «Лемко» і «Карпатска Русь». Сут то примірникы з років 1928-1949 і дале 1981-1989.

1. квітня/апріля 1928 рока в Філядельфіі был надрукуваный першый номер ґазеты «Лемко». Не мож в тым місци не спомнути на Димитрия Вислоцкого (Ваньо Гунянка), якій был шефредактором ґазеты і єдным з найпліднійшых русиньскых журналистів.

З початком 1930 р. редакция ґазеты, котра была пресовым орґаном америцкого Лемко Союза, перенесена была до Клівленд, в штаті Огайо, одтамале в 1936 р. до Ню Йорка, а наконец до Карпаторусского Америцкого Центру Lemko Hall в Йонкерс. Там находила ся і печатня Лемко Союза, котра выдавала не лем ґазету, але і інчы публикациі.

Ґазета «Лемко» выходила до зламу років 1939 і 1940. 29. грудня/децембра 1939 р. был скликаный VIII Зъізд Лемко Союза. Як подає ся в літописі общества, зъізд тот рішыл получыти ґазету «Лемко» з ґазетом «Карпатска Русь», яка зачала выходити в Ню Йорку як орґан Карпаторусского Народного Комітету, і выдавати обєднаны ґазеты як єден часопис під назвом «Карпатска Русь».

Як ціль получыня обох выдань подано єдинство карпаторусиньской еміґрациі в борбі за освобождыня рідного краю (в тым часі тырвала уж ІІ світова война).

Ґазета, што підтримувала на духу

Фактично «Карпатска Русь» принимана єст як наступця ґазеты «Лемко». Была она основана в 1939 р., офіцияльно зъєднана з «Лемком» скоро, бо уж на реченым зъізді. Од тамтой поры рахувала ся як періодик Лемко Союза в ЗША і Канаді.

Початково «Карпатска Русь» друкувала ся што тыжден, або што два тыжні і была в цілости друкувана в русиньскым языку. В пізнійшых роках являли ся дописы по анґлицкы, но пак была выдавана в двох языках. Вартат додати, што публикуваны статі были часто писаны в лемківскым стандарді русиньского языка, а то зато, што іх авторами были не лем еміґранты з Лемковины, але тексты надсылали і Лемкы зо Старого Краю.

«Карпатска Русь» являт ся джерелом неоціненых інформаций про быт Лемків і обставины, в якых пришло ім жыти і одраждати ся по выселінях.

В чыслах ґазеты за 1947 р. і дакус пізнійшы рокы найти можеме автентичны, з першой рукы реляциі од тых выселеных на західні землі Польщы, як і переселеных радяньску Украіну. Были то найчастійше листы высыланы до іх родин в Америці. «Карпатска Русь» была пренумерувана через веце свідомы лемківскы родины на выгнаню. Долгы рокы была єдиным джерелом інформаций про лемківскы справы. Доднес в руках дакотрых потомных переселенців находят ся ориґінальны єй примірникы.

По ІІ світовій войні тираж «Карпатской Руси» рахувал 3800 примірників, од кінця 80. років – 450 примірників. Головныма редакторами ґазеты были С. Пыж (1940-1957), М. Цисляк (1957-1965), С. Кычура (1965-1971), М. Логойда (1976-1986), А. Восток (1986-1992), А. Геренчак (од 1992).

Актуально «Карпатска Русь» выдавана єст по анґлицкы, нереґулярно як журнал через актуальны власти Лемко Союза.

Америцкой ґазеты «Лемко» (1928-1940) не треба мылити з выходячым в Старым Краю до І світовой войны часописпом «Лемко», в роках 1911-1913, а і дальшым тыжденником «Лемко», якій выходил на Лемковині в меджевойню в роках 1934-1939 як офіційный орґан Лемківского Союза (тіж інчый од америцкого Лемко Союза).

Архівны выданя союзівскых ґазет «Лемко» і «Карпатска Русь» в поданых періодах найдете на новым бета сайті за тым мотузком. Дакус веце примірників находит ся на старым місци – на сайті орґанізациі в закладці Публикациі.