Світовый конґрес Русинів (СКР) підпорує намагы Україны о евроінтеґрацію, но єдночасно звертать увагу на проблему невызнаня Русинів на Україні і потискованя їх прав.
В тій справі звертать ся конґрес до европскых орґанізацій і інштітуцій, жебы права Русинів были забезпечены і Києвом, і жебы тото было выповнено іщі почас процесу інтеґрації.
Як інформовав председа СКР Штефан Лявинець почас засіданя Світовой рады Русинів у четверь 6-го юла 2023-го року, в тых днях пришли далшы одповіді на писма, котры были з боку конґресу загнаны. Конкретно од высокого комісаря ОБСЕ про народностны меншыны, і з Брусела.
Перед венеційсков комісійов
Як сьме вже скоріше інформовали, представителі Світового конґресу Русинів на чолі з председом конґресу Штефаном Лявинцьом діскутовали в апрілю того року з представителями Венеційской комісії, котра в тім часі аналізовала народностный закон і права народностных меншын на Україні.
Оналйн стріча проходила на рекомендацію предсидателькы Европской комісії Урсулы фон дер Леєн, котра реаґовала на писмо председы СКР з децембра 2022-го року, яке было загнане втогдышньому председови влады Словацькой републікы Едуардови Геґерови, а до відома презідентці СР Зузані Чапутовій і шефці Европской комісії.
Русины выступили перед комісійов із пятьома головныма пожадавками. По перше, вызнати карпатьскых Русинів за окремый народ і автохтонну народностну меншыну на Україні, а признати їм вшыткы права в згоді з меджінародныма договорами, котры Україна підписала.
По друге, дати в слідуючім списованю жытелів на Україні можливость ідентіфіковати ся як карпатьскый Русин в офіціалных формуларях. По третє, записати карпатьскых Русинів до списку корінных народів Україны. По четверьте, повнити, з боку Україны, обовязкы, котры выходять з Договору о охрані народносных меншын.
І по пяте, зрушыти План кроків рішіня проблем Українців-Русинів приятый 7-го октобра 1996-го року, котрый подля слов председы СКР Штефана Лявинця не огрожує лем Русинів на Україні, але і в далшых країнах, де жыють.
Представителі Венеційской комісії по діскусії з представителями Русинів сконштатовали, же не суть компетентны рішыти проблемы, котры Русины оголосили на стрічі. Членове комісії рекомендовали представителям Русинів, жебы звернули ся зо своїма проблемами до Рады Европы.
Но председа Світового конґресу Русинів контактовав і далшы европскы орґанізації в справі рішіня русиньской проблемы на Україні.
Писмо од высокого комісаря ОБСЕ
В другій половині юна пришла одповідь од высокого комісаря Орґанізації про безпечность і співпрацу в Европі про народностны меншыны Каірата Абдрахманова.
В одповіді комісаря ся пише, же його уряд співпрацує з україньскыма орґанами што до посилніня леґіслатівных і інштітуціоналных рамків в области прав народностных меншын, і підкреслює, же вопрос народностных прав є єдным із ключовых.
Комісарь пише, же з інтересом прочітав інформації, котры находили ся в писмі од Світового конґресу Русинів, і хоче далше продовжовати в діалоґу на тоту тему. Сам запропоновав можливость, жебы представителі СКР стрітили ся з його тімом, котрый го далше буде інформовати о цілій справі.
Одповідь пришла і з Брусела
На кінцю юна пришла одповідь і з Брусела, конкретно з Директоріяту про выходну Европу і централну Азію, од головы Україньской дівізії Петры Ґомбаловой. Тоту одповідьов повірив голова Европской рады Шарлс Мішел.
Як пише Ґомбалова, права членів народностных меншын суть централныма і фундаменталныма цінностями Европской унії, а суть частьов Копенгаґскых крітерій, котры треба выповнити, жебы країна могла вступити до Европской унії.
„Береме до відома вашы знепокоїня,“ пише ся в одповіді з тым, же Брусел буде далше позорно слідовати діалоґ з представителями народностных меншын на Україні і вшытко, што є повязане з односнов леґіслатівов.
Так само подля писма будуть в Бруселі далше дозерати на імплементацію україньскых законів, котры односять ся ку правам народностных меншын, як і на законны правила на містній і реґіоналній уровни.
Справа рушать допереду
Русиньска справа так по роках стаґнації, віриме, рушать допереду. Нарозділ од Києва европскы інштітуції не іґнорують жаданя Русинів о їх вызнаня на Україні.
Як повів сам председа Світового конґресу Русинів, теперь дістали сьме конкретны одповіді і конкретны контакты, до котрых можеме далше звертати ся в справі рішіня той проблемы. Штефан Лявинець хоче о далшых поступах інформовати почас засіданя Світового конґресу Русинів, котрый одбуде ся тот рік в авґусті в Новім Саді, в Сербії.
Так само хоче председа приготовити пункт резолуції, котрый ся буде дотуляти найновшых выслідків нашых намаг, а приготовити ся на далшы поступы і їднаня з представителями европскых інштітуцій і орґанізацій.
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА