Символичне віче – запрошыня на упамятніня

По 100 роках од великого вздвигу нашых предків, якым было віче проведене во Фльоринці 5. грудня/децембра 2018 р., Стоваришыня Лемків вєдно зо Стоваришыньом «Руска Бурса» в Ґорлицях просят на торжества присвячены подіям, якы одбыли ся в кругу Руской Народной Республикы Лемків.

Хоц округла річниця фльориньского віче выпадат в середу, орґанізаторы, рахуючы на векше чысло присутных, упамятніня заплянували на суботу, 8. грудня/децембра 2018 р.

Симболичне віче

Упамятніня зачнут ся в полудне во Фльоринці. В місци, де перед стома роками зышло ся бл. 500 делеґатів зо 130 сел Лемковины – в долинці перед плебанійом одбуде ся символичне віче потомных. Надале пройдут короткы выступліня орґанізаторів, якы одчытают зміст архівальных документів і резолюций піднятых на віче сто років тому.

Проґрам в Рускій Бурсі

По упамятнінях во Фльоринці, орґанізаторы просят на 15.00 год. до Руской Бурсы в Ґорлицях. На зовнішній бурсяній стіні одкрыта буде пропамятна таблиця в чест фльориньского віче і Руской Народной Республикы Лемків, яка была основана в наслідстві товдышніх політичных рухів. В першых плянах орґанізаторів таблиця конечно мала быти одкрыта во Фльорицнці. Теперішні обставины на сесе єднак не дозволили.

В просторах бурсы пройдут і дальшы річницьовы упамятніня. В проґрамі вызвучат науковы выклады нт. подій з 1918-1920 рр., буде і проєкция фільму в режысериі Кжыштофа Кжыжановского о республиці та артистичний проґрам. Презентувана буде тіж выстава з архіву Стоваришыня Лемків, присвячена річници Лемківской Республикы. Наконец плянувана є спільна бесіда о несполненых мриях того часу.

Коли скінчыла ся І світова война, яка для жытелів Лемковины была назначена кырвю жертв талергофского лаґру, лемківскы політичны діячы, беручы до увагы принципы выголошены американьскым президентом Томасом Вудров Вільсоном, рішыли взяти діла в своі рукы. Неуспішна проба получыти ся з Карпатскыма Русинами з другого боку Карпат была початком державы, котра в істориі записала ся як Руска Народна Республика Лемків.

Вшытко зачало ся 100 років тому по тым, як по інчых акциях, м.ін. віче в Ґладышові 27. листопада/новембра 1918 р., до Фльоринкы на всенародне віче 5. грудня/децембра 1918 р. пришло 500 делеґатів з 130 сел. Потім, коли уж сформувал ся уряд державы, його премєром остал др Ярослав Качмарчык.

Не было благословлене долго істнувати республиці. Початком 1921 р. єй лідеры, премєр враз з двома міністрами, были поневолены і суджены за здраду стану. Конец-кінцьом, по добрі веденій адукатами обороні, члены власти Руской Народной Республикы Лемків были вызнаны невинныма. В кінцьовій промові, єдєн з оборонців др Лев Ганкєвич повіл: «Осудте іх, а коли вернете домів, передайте вашому народови, же Лемкы хотіли тото, што Полякы уж мают».

Хочеме припомунти світу подіі тамтых часів, бо і Лемкы – хоц недолго – мали свою республику. Зато просиме до Фльоринкы на місце, де зышли ся в 1918 р. русиньскы делеґаты, а пак в Рускій Бурсі в Ґорлицях будеме продолжати тоты спомины.

Po zakończeniu I wojny światowej, będącej dla mieszkańców Łemkowyny krwawym doświadczeniem ofiar obozu w Talerhoffie, łemkowscy działacze polityczni, przywołując zasady wygłoszone przez prezydenta USA Thomasa Woodrow Wilsona o samostanowieniu narodów, postanowili wziąć sprawy w swoje ręce. Próby połączenia się z terytorium po południowej stronie Karpat, które zamieszkiwali pozostali Karpatorusini, okazały się bezskuteczne, ale dały początek państwu – Ruskiej Narodowej Republice Łemków.

Zaczęło się wszystko 100 lat temu po tym, gdy na Łemowynie po kilku innych politycznych wystąpieniach (m.in. w Gładyszowie 27. listopada 1918 r.) na ogólnonarodowym wiecu 5. grudnia 1918 r. we Florynce zjawiło się 500 delegatów ze 130 wsi. Później, gdy sformował się rząd państwowy, na jego czele stanął dr Jarosław Kaczmarczyk.

Nie było dane republice pożyć zbyt długo. Początkiem 1921 r. jej liderzy – premier z dwoma ministrami – zostali uwięzieni i oskarżeni o zdradę stanu. Członków władz Ruskiej Narodowej Republiki Łemków ostatecznie uniewinniono po świetnie prowadzonej linii obrony. W mowie końcowej jeden z obrońców dr Lew Hankewycz powiedział: „Osądźcie ich i, powróciwszy do domu, powiedzcie waszemu narodowi, że Łemkowie chcieli tego – co Polacy już mają”.

Chcemy przypomnieć światu wydarzenia tamtego okresu, bo Łemkowie również, choć niedługo, mieli swoją republikę. Dlatego zapraszamy do Florynki na miejsce, w którym w 1918 r. zebrali się rusińscy delegaci, aby później kontynuować rocznicowe wspomnienia w Ruskiej Bursie w Gorlicach.

Більше інформаций найдете в подіі на Фейсбуку і сайті СЛ.