Русины Словакії на стрічі з експертами Рады Европы

Словацька републіка передложыла свою четверту справу о уплатньованю Европской харты реґіоналных або меншыновых языків Рады Европы. Незалежный выбор експертів в остатніх днях оціньовав тоту державну справу зо заміром выпрацовати свою оцінюючу справу, в котрій буде аналізовати уплатньованя Харты в Словацькій републіці.

Із той нагоды дня 21-го септембра 2015 р. в Кошыцях в просторах Правницькой факулты УПЙШ проходила стріча членів Незалежного выбору експертів Харты в складі Ярмо Лаініо (Швеція), Фернандо Рамало Фернандез (Іспанія) і Александер Брістл (Словакія) з представителями русиньской народностной меншыны на Словакії, котрыма были Анна Плішкова, директорка Інштітуту русиньского языка і културы Пряшівской універзіты в Пряшові і журналіста Петро Медвідь.

Участны обговорили три найосновнішы темы. Анна Плішкова пояснила сітуацію русиньского школства на Словакії свойой детайлнов аналізов, вытолковала факторы, котры мають на наше школство неблагый характер і так само інформовала о тім, як бы ся дали условії про позітівны зміны в школстві зліпшыти.

Петро Медвідь познакомив експертів зо ставом друкованой періодічной пресы і електронічных медій на Словакії, де мож спомянути высыланя радіа русин ФМ, но і русиньске высыланя у верейноправнім Розгласі і телевізії Словеньска. Припомянув, же на основі резултатів перепису людей із 2011 рока є высыланя РТВС міджі Русинами і Українцями непропорчне, кідьже в телевізії маєме точно єднаку минутаж проґрамів і в розгласі є то майже наполовину з україньсков редакціов, і кідь є людей, котры ся голосять ку Українцям, ці україньскому материньскому языку, омного менше, як Русинів, ці людей, якы ся голосять ку русиньскому материньскому языку.

Вєдно русиньскы представителі підкреслили і недотримованя закона в многых русиньскых селах, котры бы мали мати обовязково русиньскы означіня сел і сельскых урядів, но дотеперь тому так не є, або є закон дотриманый лем счасти, припадно з хыбами.

Кідь буде потрібне, выбор експертів буде пропоновати рекомендації о тім, як бы ся підпора меншыновых языків могла зліпшыти на основі розговорів з представителями меншын. Оцінююча справа експертів буде передложена Выбору міністрів Рады Европы, котрый може рішати о додаточных рекомендаціях владі Словацькой републікы.

ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА