Закарпатьска областна воєньска адміністрація (областны державны адміністрації почас войны суть воєньскы адміністрації) 8-го авґуста 2023-го року на своїм офіціалнім сайті інформовала, же в тот день Закарпатьска область стала першым реґіоном Україны, де штартовали конзултації з представителями народностных комуніт.
„Такый діалоґ потрібный про успішну реалізацію основных меджінародных штандардів што до охороны прав народностных меншын і запроваджіня Концепції Державного цільового народностно-културного проґраму Єдность в розмаїтости,“ пише далше офіціалный сайт Закарпатьской ОВА.
За нашыма інформаціями представителі Русинів на стрічу запрошены не были. Припоминаме, же і кедь Русины на цілодержавній уровни на Україні вызнаны не суть, в Закарпатьскій области Україны, рішіньом депутатів Закарпатьской областной рады, суть Русины вызнаны як єдна з народностей, котры в тій области жыють од марца 2007-го року.
Одкрытый діалоґ, соєдинены вшыткы – без Русинів
На стрічі з меншынами онлайн участь взяла і віцепремєрка з вопросів европской і евроатлантічной інтеґрації Україны Ольга Стефанішина. Припоминаме, же рішіня народностной політікы є меджі першыма семома рекомендаціями, котры Україна повинна сповнити, жебы могли далше іти їднаня о вступі до Европской унії.
Віцепремєрка у своїм онлайн приговорі повіла, же „охорона прав народностных меншын, зебезпечіня можливостей на розвиток їх языковой, културной і реліґійной самобытности є важнов частьов нашой европской інтеґрачной пути.“
Далше продовжовала, як цітує віцепремєрку сайт Закарпатьской ОВА, же україньска держава є приготовлена на одкрытый діалоґ. За їй словами од початку 2022-го року вєдно з представителями Рады Европы зреалізовали понад 20 стріч з народностныма меншынами.
Віктор Микита, голова Закарпатьской ОВА, на стрічі повів, же „представителі вшыткых народностных меншын краю теперь суть соєдинены як николи, актівно выконують доборовльницьку роботу, підтримують україньску армію і примушеных переселенців.“
Русинів не збачіли?
Нажаль, ани Віктор Микита, ани Ольга Стефанішина не збачіли, же меджі народностныма меншынами краю суть і Русины, котры так само в часі войны роблять добровольницькы акції, підтримуять армію ці переселенців, котры до Закарпатьской области пришли.
Або їх мінімално не хотіли видіти, бо на стрічу запрошіня русиньскы представителі не дістали. О то чудніше є то в тім припаді, же Світовый конґрес Русинів актівно комунікує з інштітуціями, котры мають што повісти до европской і евроатлантічной інтеґрації Україны, за што є віцепремєрка одповідна.
Припоминаме, же конґрес вже провів переговоры з Венеційсков комісійов, одповідь дістав од предсидателькы Европской комісії Урсулы фон дер Леєн, высокого комісаря Орґанізації про безпечность і співпрацу в Европі про народностны меншыны Каірата Абдрахманова, як і од Директоріяту про выходну Европу і централну Азію, од головы Україньской дівізії Петры Ґомбаловой. Ґомбалову одповідьов повірив голова Европской рады Шарлс Мішел.
Так само председа Світового конґресу Русинів Штефан Лявинець має рекомендацію од Венеційской комісії прямо комуніковати з Радов Европы у справі вызнаня прав Русинів на Україні.
На вопросы Закарпатьска ОВА не одповіла
Звернули сьме ся електронічнов поштов до Адміністрації Закарпатьской областной воєньской адміністрації з вопросами 9-го авґуста. Під мейл быв ясно підписаный автор статі, котру чітате, його посада і назва редакції, в якій посаду має.
І кедь сьме знали, же Русины запрошены не были, опросили сьме ся, ці хтось за Русинів запрошеный быв, кедьже Русины суть офіціално вызнаны в области як єдна з народностей. Покля Русины участны были, хотіли сьме знати, хто конкретно брав на стрічі участь і якы орґанізації представляли тоты особы.
Так само сьме попросили, жебы нам Закарпатьска ОВА повіла причіну, чом ся так стало, покля Русины запрошены не были.
Одпопвідь пришла 10-го авґуста. Была то одповідь без будьякого ословліня, без будьякого підпису автора мейлу. В одповіді были цітованы рядкы Закона Україны О зверненю гражданів, де были вырахованы вшыткы условія, якы є треба сповнити, жебы державный орґан зареґістровав жадость граждана, і пак міг одповісти на жадость.
По цітаціях закона, котры собі можете найти майже на каждім уряднім сайті, было дописано, же про реґістрацію зверненя треба доповнити адресу жадателя.
В тот самый день загнана была наша одповідь. В тій сьме пояснили, же сьме ся до адміністрації не звертали як граждан, але як журналіста, і зато не выходиме із Закона Україны О зверненю гражданів, але із законів О доступі до публічной інформації, О медіях і О інформації.
Так само сьме звернули увагу на меджінародны договоры, котрых Україна є сіґнатарьом, і на то, же Закарпатьска ОВА сама інформовала о даній стрічі, не была то якась секретна стріча, і мы лем жадаме доповніня інформації в рамках новинарьской роботы. Навеце, підкреслили сьме, же нами жадана інформація нияк не огрожує безпечность Україны.
Жебы нам з боку Закарпатьской ОВА не были роблены жадны далшы перешкоды, написали сьме в одповіді окремо мено і призвиско редактора, електронічну адресу, назву медія і вшыткы даны односно реґістрації медія.
Нажаль, по тім мейлі Закарпатьска ОВА дотеперь не заганла одповідь на нашы звіданя. Таку одпоповідь звычайно про медії не робить нихто іншый, лем прес-секретарь уряду без будьякой бюрокрації.
Выходить так, же Закарпатька ОВА проіґноровала Русинів в рамках стрічі, а іґнорує Русинів і дале в комунікації, коли звідаме ся на релевантны вопросы.
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА