В середу 25-го януара 2023-го року повірена словацька влада на своїм засіданю схвалила нове Наряджіня влады Словацькой републікы, котрым выдає ся список сел і міст, в котрых гражданы Словацькой републікы, якы належать ку народностній меншыні, творять найменше 15 процент населіня.
В даных селах і містах мають меншыны право хосновати меншыновый язык в уряднім контакті. Чісло такых сел і міст ся по новому підняло. Кедь дотеперь было на Словакії 638 сел і міст, де мож было хосновати меншыновый язык, теперь їх буде о 125 веце. Веце будуть мати і Русины.
Список дотулять ся пятьох народностных меншын – мадярьской, ромской, русиньской, україньской і німецькой. Остатні народностны меншыны не мають ани єдно село, де бы творили членове меншыны холем 15 процент населіня.
Зміны рефлектують і остатнє списованя
Нове наряджіня выходить уж і з резултатів Списованя жытелів, домів і квартелів 2021, а їх інтерпретації подля народности і далшой народности. На Словакії в році 2021 было першый раз мож дати собі аж дві народности. Резултат про дану народность є зрахованьом одповідей на першый і другый ворпос о народности.
Так само знижыла ся квота потрібна про тото, жебы могло село або місто мати статус народностного. Дотеперь было треба, жебы ку народностній меншыні приголосило ся холем 20, теперь є мінімална квота 15 процент населіня.
Схвалене наряджіня влады є новелізаційов дотеперішнього наряджіня. Наряджіня встановлює, же ся беруть до увагы при тім, ці є село народностне, резултаты з двох по собі слідуючіх списовань. Значіть в тім наряджіню суть вязты до увагы резултаты з року 2011 і 2021. Наряджіня здобуде платность 1-го марца того року.
Приліпшать собі і Русины
Русины мали дотеперь 66 сел означеных по русиньскы. Іщі все ся выходило лем з наряджіня влады з року 2001, і не были там оддзеркалены резултаты списованя з року 2001 і 2011.
Кедьже теперь ся піде подля резултатів з років 2011 і 2021, Русины здобудуть од 1-го марца далшых 88 сел. Цілково будуть мати 154 сел і міст, де будуть двоязычны означіня, і русиньскый язык в них буде урядный. До того іщі будуть далшы означіня містных частей, як наприклад в Меджілабірцях, але і в селах, коты были злучены.
По україньскы уж буде означеных лем 16 сел на Словакії. Українці на основі резултатів списовань села уж лем страчають, і не прибывають жадны новы.
Буковскый: То позітівный сіґнал
Ку темі схваліня наряджіня высловив ся на соціалній сіті і уповномоченый влады Словацькой републікы про народностны меншыны Ласло Буковскый.
„Особно я барз радый, же і кедь з опізніньом, але наконець маєме наряджіня, котре оддзеркалює народностну і языкову розмаїтость Словакії,“ написав Буковскый.
„Схвалене наряджіня влады приносить про новы села і міста законны обовязкы і можливости про захованя языковой ідентічности членів народностных меншын. То позітівный сіґнал про меншыны, кедьже de jure i de facto выданьом нового наряджіня запроваджать ся до практікы 15-процентна граніця становлена у 2011-ім році.“
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА