Русиньске самосправованя в Мадярьску святкує 20 років

Вседержавноє Русинськоє Самосправованя в Мадярьску на 10-го фебруара 2018-го року в місті Шарошпоток приготовлює подію, котров торжственно одзначіть ся 20-та річніця выникнутя русинського самосправованя в тій державі.

Подія має зачати параклісом в містній ґрекокатолицькій церькви, потім в рамках святкованя буде проходити передаваня шторічной Премії Антонія Годинкы. В рамках передаваня премії участным приговорять ся Ріхард Гйорчік – председа Комісії евроспкых діл мадярьского парламенту, Віра Ґіріц – представителька Русинів у мадярьскім парламенті і Янош Арош – пріматор (мер) Шарошпотока. Потім має проґрам торжества продовжовати концертом.

Русины в Мадярьску

В Мадярьску окрім вседержавного самосправованя, котрого председом того часу є Віктор Крамаренко, існує іщі Областноє Русинськоє Самосправованя в Мішколці і Столичноє Русинськоє Самосправованя в головнім місті, в Будапшеті. Окрім того є там зареґісторваных сім русиньскых обществ і єден союз.

Кількость Русинів в Мадярьску є подля остатнього перепису населіня із 2011-го року 3382. Русины в порівнаню із попреднім переписом із 2001 зазначіли нароснутя о 186 процент. Но єдночасно ішло долов чісло тых, котры собі записали і материньскый язык русиньскый. Покля у 2001-ім році такых людей было 1113, в році 2011 собі язык записало уж лем 999 людей.

Народностны самосправованя в Мадярьску

Подля мадярьского закона о правах народностных і етнічных меншын із 1993-го року можуть особы, котры належать ку даякій меншыні засновати в селі ці місті містне меншынове самосправованя. Заснованя не є повязане на процента членів народностной меншыны, самосправованя можуть быти і там, де меншына досягує менше як 20 процент населіня. Такы самосправованя выникли і в селах ці містах, де подля штатістікы жыє лем дакілько людей, котры належать ку меншыні.

Меншыновы самосправованя зряджують і фінанцують меншыновы културны общества, школы, выдавають ґазеты, орґанізують културны події і заступають меншыну в одношіню ку решті орґанів містного самосправованя і державной справы.

Містны меншыновы самосправованя выберають реґіоналны (жупны) меншыновы самосправованя і цілодержавне меншынове самосправованя. Цілодержавне меншынове самосправованя заступать меншыну в одношіню ку гололовным орґанам державы, выражать ся ку пропозіціям законів і актівностям міністерстев, котры дотуляють ся меншын (напр. ку освіті, меншыновому высыланю у державній телевізії і радію).

Мадярьска сістема самосправовань найвеце пасує малым меншынам і меншынам, котры не жыють компактно на уціленій теріторії. Уможнює їм утримати свої културны і освітні актівности, кідь про малу кількость не мають своїх представителів в містнім самосправованю.

ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА