„RF 2014“, Русины!

Зачав новый рік. Рік, котрый буде про Словеньско дость важный. І про Русинів. Бо Словеньско чекають вольбы презідента. Функція презідента у нас, хоць є воленый прямо, не має велику силу. Холем так тому было дотеперь. То вшытко ся але може змінити вдяка тому, же свою кандідатуру оголосив премєр влады Роберт Фіцо. Його зволіня бы значіло, же партія Смер Роберта Фіца бы здобыла вшыткы три головны конштітучны функції в державі і то вже бы была інша музика.

Чом о тім пишу? Смер і його премєр має міджі Русинами дость велику підпору. Підпору, котра є, нажаль, сліпа. Не хочу презентовати свої політічны сімпатії, ани никого пересвідчати о тім, кого має волити. Самособов, є то каждого особне рішаня, але не дасть мі не написати холем пару основных пунктів, за котры можеме вдячіти якраз соціално-демократічній владі і єй найвекшому геройови.

Напрік тому, же Смер стабілно у вшыткых вольбах здобывать найвеце голосів в реґіонах, де жыють і Русины, значіть в северовыходній части Словеньска, „вдяку“ за тоты голосы якось не видно. Якраз Смер не приніс, і то ани в єднім владнучім періоді дотеперь, жадну велику інвестіцію до промыслу, ці бізнісу в нашім реґіоні. Наспак, заставив і тото, што такій інвестіції могло помочі і то быв план будованя драгы першой класы – такой малой автострады з Пряшова до Воронова над Топльов, з далшым продовжіньом аж на Ублю. Не заставив лем будованя той драгы, але і єй планованя, думам, же до року 2015. Тогды ся зачне лем продовжовати в планованю. Є то про наш реґіон рядный бонус. Свойов політіков затяжіня малых і середніх подникателів навеце може способити то, же і тоты малы фірмы в Снині, Лабірці, Свіднику, котры днесь дають роботу холем дакілько людям, будуть за рік минулостьов. То значіть лем єдно, одходжіня людей з нашого реґіону гет, і вымераня нашых сел і міст.

Смер приходить з міністром Чапловічом з думков рушіня малокласных школ, што може значіти абсолутный конець нашых русиньскых школ. Смер змінив поставліня народностных меншын, кідь наперед з підпредседу влады про народностны меншыны і людьскы права, значіть члена владного кабінету, зробив лем якусь „ляльку“, уповномоченого, котрый реално не має жадну міць в руках і є підрядженый урядникови – ведучому Уряду влады. І жебы сьме не забыли, тот уряд уповномоченого є веце як пів рока не обсадженый, также властно меншыны днесь мають свого покровителя якбач лем горі на небі. Смер продовжує в неакцептовательній формі підпоры народностных меншын, кідь грошы приходять штораз пізніше і того року буде розрахунок про меншыны іщі меншый, як минулого року. Премєр і председа якраз той партії, днесь презідентьскый кандідат повів, же Словеньско є ту перворядо про Словаків і меншыны лем натігають рукы і нич веце. Чом натігають, чом мусять, то вже не повів. Смер зачав грати на націоналістічну карту, кідь му дішли соціалны вопросы, котры не знать рішати, і уміцьнює „мягкый“ націоналізм, чім ся атмосфера міджі майорітов і меншынами лем згіршує. А самособов не треба забыти ани на то, же резултатом і політіку Смеру є, же Гедвіґа Малинова, котра мала быти перед пару роками атакована мужами з голыма головами, лем зато, же є Мадярька, днесь не є жертвов, але наспак, тов, котра має на собі обвиніня і зо страху о себе і свою родину прияла мадярьске жытельство і одийшла за южну границю.

Міг бы єм продовжовати. Быв бы то якбач порядні довгый список. Рік 2014 буде важный. Буде о Робертови Фіцови. О тім, ці люди холем кущок роздумують, або му дають сліпу підпору без роздумованя над тым, ці реално зробив штос добре про нас. Політіка ся нас дотулять, честованы. Просто, „RF 2014“, Русины!

Петро Медвідь

(Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радіа lem.fm)

ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА