28-го октобра Чеська републіка празднує державне свято – День выникнутя Чехословацькой републікы. В тот день звыкне чеська голова державы удільовати ордены і медайлы. Іншак тому не было ани тот рік.
„Презідент Чеськой републікы Мілош Земан вырішыв з нагоды дня орденів 28-го октобра 2020-го року оцінити вынятковы заслугы на благо Чеськой републікы, заслугы о оборону, безпечность державы і гражданів, выняткову бойову діялность, заслугы о розвиток демокрації, гуманіты і людьскы права, заслугы за ратованя людьскых жывотів, за геройство і геройство в бої, заслугы о державу в области політікы, господарьства, наукы, културы, уменя, выховы, школства і шпорту і заслугы о теріторіалный самосправный цілок,“ інформовав офіціалный сайт презідента Мілоша Земана.
Інформація была публікована вечур, 28-го октобра, вєдно із списком особ, котрым Земан уділив ордены і медайлы. Меджі нима є і армадный ґенерал Геліодор Піка, котрому презідент уділив Орден Білого лева воєньской ґрупы І. класы in memoriam.
Кедьже в Чеській републіці є так само часточный lockdown і сітуація з пандемійов є там крізова, презідент тоты державны нагороды уділить аж 28-го октобра 2021-го року.
Геліодор Піка уратовав Русинів
Ґенерал Геліодор Піка (3. 7. 1897 – 21. 6. 1949) быв професіоналный чехословацькый вояк. Почас Першой світовой войны бойовав у чехословацькых леґіях як офіцір в Росії і Франції.
В роках 1941 аж 1945 быв началником чехословацькой воєньской місії в Совітьскім союзі. Заслужыв ся о то, же дакілько тісяч Русинів было пропущеных з Ґулаґів, де ся дістали за ілеґалне перекрочіня мадярьско-совітьскых граніць. Геліодор Піка заґарантовав, же Русины суть лоялны особы, неприятельскы односно Мадярів і Німців. У своїй депеші презідентови Едвардови Бенешови написав, же Русины суть прочехословацькы. Русины так могли вдяка ґенералови Пікови творити чехословацькый армадный корпус ґенерала Людвіка Свободы.
Як скушеный інформачный офіцір „пророковав“ у депешах Бенешови із 1943-го року, же Москва може мати претензії на Підкарпатьску Русь. Вырішыв іти проти совітьско-україньской аґітації в чехословацькій армії і просаджовав ідею, же Русины суть окремым народом.
„Підкарпатьскы Русины ся тісяч літ розвивали при цалком іншых обставинах як на Україні, без великых впливів україньскых, чім ся розвивав цалком іншый характер підкарпатьского чоловіка, зато має быти браный за окремый народ, а не племя Українців,“ цітує Геліодора Піку за історічныма документами історік Іван Поп.
По тім, што Червена армія ослободила Підкарпатя, зачали приправы на анексію. Піка в голошіню до Лондона конштатовав: „Подля многых голошінь і протоколів од командатуры ослободженой теріторії ся дасть ясно твердити, же зміна на Підкарпатьскій Руси была сміло і насилством выкликана совітьскыма орґанами НКВД, терплена і підпорьована совітьсков армаднов командатуров і практічно ведена комуністами і совітьскыма аґітачныма офіцірами,“ цітує Іван Поп.
Геліодор Піка быв по комуністічнім пучі в Чехословакії із 1948-го року пропущеный з армії і зачатком мая того самого року на жадость Москвы затриманый і обвиненый зо шпіонажи і велезрады. В януарі 1949-го року быв у выконштруованім процесі одсудженый на смертну кару, котра была выконан в юні того самого року. В році 1968 быв регабілітованый.
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА