Подля Ґміны Устя Рускє – вежа на Горі Явір то барз добра думка

Тема будовы видоковой вежы на Горі Явір (ґміна Устя Рускє) дале родит вельо емоций. Війт Ґміны Устя Рускє Ева Ґарбовска-Ґура твердит, же локализация плянуваной вежы «не нарушат духового характеру місця обявлінь на Св. Горі Явір» – чытаме в одповіди владаркы ґміны на нашы звіданя.

Надлісництво Лося вєдно з партнерами старают ся здобыти фінансуваня з проґраму Інтерреґ Польща-Словация 2021-2027, жебы зреализувати проєкт «Підтриманя історичных традиций і свідомости природничой спадковины на польско-словацкым пограничы».

Не єдна, а три видоковы вежы (!). На Яворі і в Тыличы з хоругвами Пулаского

Серед заплянуваных ініциятив єст выбудувати аж три видоковы вежы: на Горі Явір (Надліснитво Лося), на горі Шубениця в Тыличы (Ґміна Крениця) і в околицях Бардийова (Словацкы Державны Лісы). Окрем того проєкт закладат іщы м.ін. зробити Лосяньску Променаду і выремонтувати лісову стежку з центра Климківкы до озера (Ґміна Ропа), зробити реконструкцию части Замку і костела св. Софіі в Зборові (Ґміна Зборів) ци археолоґічно-природничый парк на Горі Явір, котрого елементы навязуют до присутности гын барскых конфедератів.

Ідентична в проєкті і выгляді (до вежы на Горі Явір) буде видокова вежа в Тыличы, котрой «архітектонны розвязаня будут стилистиком навязувати до XVIII-вічных будівель з підкрисліньом тзв. хоругви Пулаского, котры уможливляли комунікацию медже таборами Конфедератів» – прочытаме в презентациі польско-словацкого проєкту.

Звіданя до війт Ґміны Устя Рускє о становиско в справі будовы вежы высланы были вчас збераня материялу до допису «Видокова вежа на Св. Горі Явір? Церковны власти рішучо проти». Одповід пришла уж по публикациі допису.

Статя выкликала міцне порушыня в сіти. Была шыроко удоступняна і чысленно коментувана. Переважали голосы зрозумліня для лемківской соспільности. «Як мож не шанувати місця культу, то уж доптаня черевіками чыісых переконань. Пуласкій має памятник в Ґорлицях і кєд сут контроверсиі, то тіж нич на силу. Тілько років не было ниякых веж і нараз епідемія» – скоментувал єден Ґорличан.

«Як не значнеме як туристична соспільніст фізичні протестувати проти ідіотичным выдумкам самоурядовців і лісництв, то заліє нас волна той глупоты в виді никому непотрібных веж і ріжных інтерактивных цікавинок, котры в лісовым просторі абсолютні не повинны істнувати. А уж певністю не на Св. Горі Явір» – скоментувал жытель Ясла.

«Єм ся за нима. Дост інґеренциі в середовиско. По парох роках треба єй буде розберати. Просто точыня касы і інґеренция в натуру» – написал інчый інтернавта. Хтоси другій звернул зас увагу, жебы радше заінтересувати ся соспільном колектом грошів на ремонт каплиці на Яворі, «жебы не зникнула скорше нич чергова ініциятива зміны в Высовій». Колекта недавно была урухомлена (інформували сме о збірці в новинах радия ЛЕМ.фм 13. лютого/фебруара).

400 метрів то уж не святе місце…

Трафляли ся тіж одмінны коментарі. «А чыя то земля? Костела ци державы? Видокова вежа може спокійні спілістнувати з місцями культу. Певністю ниякій костел не повинен мати гев права голосу» – написал жытель Мєльца. А єден Краківянин написал так: «Плянуване одтворіня табору конфедератів находит ся коло кілометер од каплиці. Кілометер од Ясной Горы находит ся вельо обєктів, што не мают нич спільне з реліґійом, і нихто не протестує».

До подібных высновків дошла війт Ґміны Устя Рускє Ева Ґарбовска-Ґура. «Пошырювана інформация, што вежа має быти выбудуваня на Св. Горі Явір, єст свого рода упрощыньом і основом не єст правда. Назва “Св. Гора Явір” єст хоснувана і зарезервувана для місця обявліня, до котрого подля історичного переданя мало дойти в околици істнуючой деревяной грекокатолицкой церкви, о выбудуваня котрой як раз в тым місци мала попросити в часі обявліня сама Божа Матір» – чытаме в писмі війт з дня 24. лютого/фебруара 2025 р.

«Має то основне значыня в аспекті локализациі проєктуваной до будовы вежы, котра плянуваня єст не в місци культру, але в значным, выносячым праві 400 м од ней оддаліню. (…) Значне оддаліня вежы од істнуючого місця реліґійного культру Лемків было специяльні выбране з увагы на захованя sacrum того місця» – пояснят війт.

«Як Війт той вельокультуровой і вельоконфесийной ґміны, котрой специфіком в тій обшырі як самоуряд ся гордиме, была бы-м послідньом особом, котра бы дозволила на діяня, котры бы могли тото sacrum як-небуд порушыти ци тырвалі нарушыти. Тым самым подля самоуряду ґміны, плян будовы вежы при вказаній горі арґументациі, в ниякій спосіб на нарушат духового характеру місця обявлінь на Св. Горі Явір» – продолжат.

Так для вежы, так для стежкы о конфедератах

Ґміна Устя Рускє не єст орґанізацийні ци фінансово заанґажувана в проєкт, але для війт Ґарбовской-Ґуры єст то добра ініциятива. «(…) Не укрываме, же самоуряд видит сенс і потербу його реализациі» – подає.

Кєд іде о проблем стежкы посвяченой барскым конфедератам, то війт подає, же думкодавці хотят передати лем історичны інформациі, без ґлорифікуваня никого.

«(…) З перспективы самоуряду ґміны Устя Рускє проєкт інвестициі реализуваный Надлісництвом Лося одбераме як заплянуваный в ціли підпераня розвитку природничой туристикы і історичной едукациі, при захованю пошаны для місц з особливым для вшыткых характером, беручы до увазы вражливіст локальных спільнот. О такым підході до вшыткых діянь, котры тепер ініциюю і буду ініциювала в будучности як Війт той красной культруным богатством ґміны, хочу заґарантувати» – кінчыт.