По двоязачных означінях желізнічных штацій на Словакії зачінають ся появльовати і означіня желізнічных заставок в языках народностных меншын. До практікы ся тым діставать новела закона о штреках, котра была схвалена у фебруарі 2019-го року.
Кедьже дотеперь были двоязычно означованы лем штації, по русиньскы было на штреці означене лем місто Меджілабірці, мадярьска меншына мала означінь омного веце. Теперь прибудуть і новы русиньскы табліці.
Од Великого Бєлу аж по Меджілабірці
Вже у 2017-ім році Міністерство транспорту і будованя Совацькой републікы запровадило до практікы пункт, котрый находив ся і в Проґрамовім выголошіню влады Словацькой републікы. Влада ся втогды обоязала вырішыти ку спокійности меншын довгы рокы нерішаный проблем двоязычного означіня желізнічных штацій, де жыє над 20 процент жытелів, котры суть членами дакотрой із державов вызнаных народностных меншын. Но табліці в языку народностных меншын ся втогды дотуляли лем желізнічных штацій.
Схваліня новелы закона о штреках уможнило означіня і желізнічных заставок в языку народностной меншыны. „Новелізація із ділні міністра транспорту Ершека завершыла процес означіня желізнічных штацій і заставок од Великого Бєлу аж по Меджілабірці,“ написав у фебруарі Ласло Буковскый, уповномоченый влады Словацькой републікы про народностны меншыны і етнічны ґрупы.
Двоязычны означіня зроблять ся до децембра
Уж в першій половині 2019-го року, по схваліню новелы закона, Желізніці словацькой републікы (Železnice Slovenskej republiky) приступили ку реалізації двоязычных означінь желізнічных заставок.
„На основі установлінь закона, інштрукції міністра транспорту і будованя і наряджіня ґенералного директора Желізніць Словацькой републікы (ЖСР) зробили робітници ЖСР досліджіня з цільом ідентіфікації можливости іншталації означіня транспортных пунктів у языку народностных меншын подля містных условій і про выпрацованя єднотной пожадавкы на забезпечіня выробы і доданя табліць з означіньом назвы в языку народностной меншыны,“ інформують желізніці на своїм офіціалнім інтернетовім сайті.
Означіня были наперед реалізованы на двох штреках – Бановці над Ондавов – Великы Капушаны і Братіслава – Дунайска Середа – Комарно. На тых штреках на заставках прибыли мадярьскы табліці. Термін реалізації быв до 31-го мая. Як сайт ЖСР далше інформовав, означіня далшых транспортных пунктів мають быти реалізованы найпізніше до 15-го децембра.
Заставкы уж і по русиньскы
Перша русиньска табліця в рамках означованя желізнічных заставок в тых днях вже прибыла і в Краснім Броді. Як інформовала Івана Поплугарова, шефредакторка Одбору комунікації і маркетінґу ЖСР, русиньскы табліці на заставках бы мали быти осаджены до кінця авґуста 2019-го року.
На трасі Гуменне – Меджілабірці бы мали быти означены желізнічны заставкы Нижні Чабины, Вышні Чабины, Суків, Монастырь (заставка в Краснім Броді), Красный Брід. Місто Меджілабірці вже таблічку як желізнічна штація має, прибыти бы мала табліця на заставці Меджілабірці – Місто. По році 2021 бы мали быти табліці за даныма із перепису 2011-го року (кедьже теперь ся іщі все языковы права практікують за даныма із перепису, котрый ся робив у 2001-ім році) іщі в Радвани над Лабірцьом і Воліці. Покля бы ся в Полаті перед Лупківскым тунелом обновила заставка, русиньске означіня бы мало і тото село.
Подля мапы словацькых штрек бы по 2021-ім році могли прибыти і дві заставкы з русиньскым означіньом в окресі Стара Любовня. Тоты заставкы бы могли быти в Чірчі і в Орлові. В іншых окресах, в котрых суть русиньскы села, будь не є штрека, або іде мімо тых сел.
Фотоґрафія: Йосиф Бадіда.
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА