В 100-тну річницю створіня першого в Європі концентрацийного лаґру ма місце премєра документального фільму на тоту тему.
Двадцет сім років перед Аушвіц створено лаґєр Талергоф.
Хоц слова „концентрацийний лаґєр“ асоцюют ся такой лем з назистами і ІІ сітовом войном, то перший раз концепцию концентрацийного лаґру зреалізувал австрийскій уряд в місті Ґрац в 1914 році, вельо років пред Аушвіц-Біркенау, Дахау і інчыма таборами з часів ІІ світовой войны.
Першыма людми, котрых інтернували в тым лаґрі, названым Талергофом, был мало знаний нарід з пілнічно-східніх реґіонів Австро-Мадярского Цисарства – Карпаторусины.
Двоє американьскых документалістів сотворило документальний фільм о лаґрі Талергоф, о його долготырвалых результатах для карпаторуской спільноты як тіж о обставинах створіня концентрацийного табору, як нарядя хоснуваного през державу в ціли одізолюваня і покараня своіх граждан.
Тырваючий 65 минут фільм “Перемінены през Талергоф“ зложений єст з інтервю з науковцями, з сучасныма ведучыма карпаторуской суспільности, як і потомныма офір табору Талергоф, котры переведено в Полщы, Австриі, на Словациі і в Зъєднаных Штатах.
„То іщы не описаний кавалец істориі“, повідат Джон Ріґетті, єден з продуцентів. І додає «Ставлят він поважны звіданя, в якій спосіб австрийскій уряд і іх найближшы сусіде односили ся до Русинів. То студюм того в якій спосіб державы можут наставити єдну групу своіх граждан проти інчым, без ниякой реальной причыны, як нарядя хоснуючы безпідставны страхы.
«Хоц може ся видіти, же тот документальний фільм є темрявий, то направду є оповіданьом о народі, котрий хоц был здесяткуваний, то одродил ся і дале, аж і тепер не мат заміру переминути” – бесідує Мария Сільвестрі, копродуцент фільму.
Премєра фільму мала місце того самого дня 7 марця в Зъєднаных Штатах Америкы і Європі. Американьскій показ был спонсоруваний през Карпаторусиньскє Общество, одділ в Ню Джерзі в місцевости Вейн (Wayne, NJ), а європейска премєра проходила в Рускій Бурсі, забытковым карпаторусиньскым культурным центрі в Ґорлицях в Польщы.
По премєрі фільм буде высвітляний в вельох місцях, але єст тіж в цілости доступний в сервісі YouTube з анґлицкыма, русиньскыма, польскыма і німецкыма написами.
Буде тіж вказуваний на Університеті імени Букнела в Пенсильваніі (Bucknell University in Pennsylvania), в часі шторічной конференциі, орґанізуваной через орґанізацию Стоваришыня Славяньскых, Східньоєвропейскых і Євроазиятскых Студий (Association for Slavic, East European and Eurasian Studies) в Філядельфіі як і на конференциі Польского Товариства Ґенеалоґічного стану Кенектікет і Пілнічного Сходу (Polish Genealogical Society).
Фільм был в цілости сфінансуваний през Фундацию Джона і Олены Тімо (John and Helen Timo Foundation), діючу в Пітсбурґу, котра занимат ся промоцийом карпаторусиньской культуры і пошыряньом знань на тоту тему.
Жебы достати веце інформаций на тему фільму “Перемінены през Талергоф”‘, або добесідувати ся в справі орґанізациі наступных показів, пиште на е-майль: documentary@rusynprojects.net.
Джерело: changedbythalerhof.rusynprojects.net