Оповіданя зпід зеленого гаю

На сайті Світового конґреса Русинів зъявило ся далше выголошіня, котре є підписане председом Світовой рады Русинів – Дюром Папуґом. І кідь бы чоловік быв з дакотрыма думками согласный, характер тексту тіпу „склеп з мясом і лопатами вєдно“ у вас мусить выкликати вопрос, што властно конґрес хотів повісти.

В довгім тексті, котрый є датованый на 30-го януара 2015 р., є вшытко. Од перегляду де, коли, хто із кым ся зыйшов аж по погляд на траґічну сітуацію на Україні і выражіня Світовой рады ку тій справі. І як раз тот мікс інформацій у єднім тексті робить з того тексту доста великый аматерізм, котрый нихто з тых, котры бы о тім мали знати, ани не возьме до увагы.

В тексті, хоць на зачатку, але як кібы лем міджііншым Світова рада підписана Папуґом пише, же не підтримує жадны актівности різных орґанізацій і їх конґресів, котры прохидили в Мадярьску і Румунії, і на котрых было пожадоване одокреміня Підкарпатьской Руси од Україны і таксамо рада не підпорує самовыголошіня Републікы Підкарпатьска Русь, ці выголошіня той републікы з підпоров чуджіх армад. Подля Папуґы суть такы актівности пошырьованьом войны, што бы принесло „лем зло, жертвы і великы страты“. Папуґа єдночасно выразив жаль над тым, же до зоны АТО суть реґрутованы і Русины. Но, правда є така, же реґрутованы суть вшыткы і не бере ся до увагы їх народностна приналежность, навеце, кідь іде о меншыну, котра вызнана не є. І заєдно з тым треба додати, же жаль бы нам не мало быти лем Русинів, але вшыткых людей, котры днесь терплять.

Пак ся в тексті знова повторять лем тото, што вже было у многых выголошінях, же Русины бы мали быти на Україні вызнаны ітд. Просто то, што, правда, было уж веце раз з нашого боку жадане, але ниґда то нихто іщі не хотів порядні чути. І ту є проблем споминаного тексту. Кідь то нихто не хотів чути як окреме выголошіня, хто то буде чути як часть тексту, де собі окрім іншого во векшій части пишеме, што вшытко сьме в минулім році „зажыли“ і што нас чекать в тім році. Так важны выголошіня ниґда не можуть быти частьов „Оповідань зпід зеленого гаю“ Світовой рады, а все мусять іти окремо і быти загнаны на компетентны уряды.

Далшым проблемом конґреса, і тот проблем є в тексті лем потвержденый, то вопрос, чім хоче конґрес быти. Бо у тексті ся споминать, же была успішно выдана книжка колядок і на тот рік є напланована книжка о історічных датумах. Кідь мам правду повісти, покля буде найважнішым інтересом конґреса выдаваня книжок, потім мі то припоминать сельского шустра Юрка, котрый вшытко знать, і люди ся з ним, в часі, кідь їм поправлять боканчі, радять і о політіці, бо він знать і в тім порадити. Но лемже ку домашньому майстрови собі компетентны орґаны прийдуть максімално поправити боканчі, а не будуть з ним досправды рішыти політіку. Зато бы конґрес мав знати, чім хоче быти. Выдавництвом, або конґресом, котрый політічно репрезентує Русинів з різных держав світа, і котрый бы мав быти державныма орґанами браный серьйозно. Конґрес бы мав рішыти нашу будучность, а не занимати ся тым, што бы мали робити іншы орґанізації або інштітуції, котры суть на то заснованы, хоцьбы як добры книжкы конґрес выдавав. Навеце, кідь о тім вшыткім своїм міксі інформує в єднім тексті, страчать текст свою політічну важность. Жаль.

Текст інформує і о тім, же в юні 2015 р. буде проходити Світовый конґрес Русинів, котрый вуде в місті Дева в Румунії. Думам, же то буде добра нагода на то, жебы делеґаты серьйозно задумали ся над тым, як буде конґрес продовжовати свою діяльность. Мав бы прияти основны зміны, мав бы зачати робити тото, што має робити і не занимати ся тым, чім не мать. І мав бы мати тілько смілости, жебы дав точны одповіді на свої політічны позіції. В тім чіслі бы мав дати і дефінітівну одповідь на то, ці русинська орґанізація з Росії може быти по роках чеканя прията за члена і кідь не може, так чом. І не волочіти єй з конґреса на конґрес без резултату. Просто конґрес бы мав дати одповідиь, ці хоче быти тым, чім має быти, або буде лем далшов русиньсков орґанізаційов зареґістрованов на Словакії, котра знать і книжку выдати, і фестівал зробити, з єдиным прінціпом – най там не буде орґанізація з Росії або Русины іншого погляду, і коло того дашто повісти і до політікы. Лемже такый конґрес нихто у світі не буде акцептовати. Выголошіня такого конґреса потім досправды будуть лем Оповіданями зпід зеленого гаю.

Петро Медвідь, Пряшів

Фото: Музейна збірка із Руського Керестура

(Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радіа lem.fm)

ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА