Мукачовска ґрекокатолицька єпархія бы мала од 1-го септембра 2023-го року, значіть од нового церьковного року (Індікту), перейти на ґриґоріяньскый календарь. Про портал Суспільне Новини то потвердив владыка Ніл Лущак, апостольскый адміністратор єпархії, 8-го фебруара того року.
Інформація пришла лем два дні по тім, што 6-го фебруара было публіковане рішіня Україньской ґрекокатолицькой церькви (УҐКЦ), яка на Україні переходить так само од септембра на новый календарь. УҐКЦ тото рішіня прияла на засіданю Архієрейского собору, котре проходило 1-го аж 2-го фебруара.
Придала ся ку тому рішіню і польска метрополія УҐКЦ, зато переход дотулять ся і русиньскых ґрекокатоликів у Польщі.
Но покля УҐКЦ переходить реално на такзваный новоюліаньскый календарь – Пасхалію зохаблять за старым штілом і нерухомы свята піде за новым, Мукачовска єпархія хоче прияти ґриґоріяньскый календарь, значіть перейти на новый календарь включно Пасхалії.
Мукачовска ґрекокатолицька єпархія є русиньсков церьквов свого права (sui iuris), і не належыть під УКҐЦ. Є підпорядкована прямо Вселенскому Архієрейови. Зато рішіня о переході на новый календарь робить сама.
Люди хотять перейти
„Хочеме зробити так, як прияв і Сінод Україньской ґрекокатолицькой церькви, жебы од 1-го септембра перейти на новый – ґриґоріяньскый календарь. Бо 1-го септембра почінать ся новый церьковный рік,“ повів владыка у відеу про споминаный портал.
„Покля будуть даякы громады, котры будуть хотіти зістати на юліаньскім календарі, нихто їм не буде боронити,“ ґарантовав апостольскый адміністратор з тым, же додав, же люди му бісідують, же вже хотять перейти на новый календарь, а докінця уж тот Великый піст, котрый штохвіля зачне, бы хотіли іти за новым штілом.
За словами владыкы Ніла робили баданя меджі актівныма парохіянами єпархії, і подля даных з тых бадань веце як 90 процент віруючіх єпархії хоче перейти на новый календарь.
10-го фебруара проходила на єпархії стріча з деканами, на котрій ся мали обговорити вшыткы детайлы, як процес переходу на новый календарь зробити штонайліпше.
Голосованя в каждій парохії
Ґриґоріяньскый календарь не є в Мукачовскій єпархії цалком новов справов. Майже вшыткы мадяроязычны і румуноязычны віруючі перешли на новый календарь понад десять років тому, потвердило про нашу редакцію джерело з єпархії.
Теперь три парохії єпархії офіціално перешли на новый календарь, і в декреті єпіскопа пише ся о повнім переході на ґриґоріяньскый календарь, включно Пасхалії.
По засіданю з 10-го фебруара знаме, же переход на новый календарь в Мукачовскій єпархії буде далше рішеный голосованьом у парохіях.
„Буде робити ся інформачно-пояснююча робота у тых громадах, котры іщі не голосовали, пак буде голосованя,“ потвердило нам наше джерело з тым, же процес голосованя іде практічно вже од осени минувшого року. Зато і кедь владыка Ніл інформовав о тім аж теперь, ідея календарьной реформы в єпархії жыє вже довше.
„Покля понад 90 процент людей буде за переход, втогды парохія переходить, покля менше, буде робити ся пояснююча робота в тій громаді, і аж як буде векшына, втогды перейдуть. Но як буде меншына за переход, втогды лишыть ся парохія затля на староюліаньскім календарі,“ пояснуює про нашу редакцію джерело.
Мукачово буде святковати так, як і іншы русиньскы церькви
Процес переходу на новый календарь не є на нашых теріторіях ничім новым. Він іде вже понад сто років. Покля Мукачовска єпархія, або холем векшына єпархії перейде на новый календарь, зачне жыти літурґічный рік з тыма церьквами, котрым є Матірьов Церьквов.
Новый календарь – ґриґоріяньскый, включно Пасхалії, уж мають практічно вшыткы „діти“ Мукачовской єпархії, на пару вынятків.
За новым календарьом іде Метрополітна церьков на Словакії, Метрополітна церьков в Мадярьску і Піттсбурзька метрополія в США. Так само Крижевацька єпархія. Пражскый апостольскый екзархат, котрый быв у 1990-ых роках выділеный із втогдышньой Пряшівской єпархії по розділіню Чехословакії, так само іде за новым штілом. Старый календарь там аж пізніше зачав практіковати ся властно лем в парохіях, в котрых є еміґрація з Україны.
Єпархія святого Николая в Руськім Керестурі має парохії і за новым, і за старым штілом, подля рішіня вірників.
Треба так само припомянути, же процес переходу не мусить быти єднотный і скорый, кедьже віруючі мають можливость голосовати. Наприклад і в рамках днешніх Пряшівской архієпархії а Кошыцькой єпархії, і кедь процес календарьной реформы почав уж по обновліню церькви в Чехословакії в 1968-ім році, іщі на початку 2000-іх років были дакотры парохії, котры ішли за старым штілом.
Фото: Греко-Католицьке Закарпаття.
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА