О народностных музеях буде округлый стіл

В четверь 24-го мая 2018-го року проходило ХХІХ. засіданя Выбору про народностны меншыны і етнічны ґрупы Рады влады Словацькой републікы про людьскы права, народностны меншыны і родову рівность. Представителів меншын привітав у своїх просторах владный Hotel Bôrik.

Майове засіданя першыраз проходило подля нового штатуту. Выбор дістав дві коморы і голосовати уж міг каждый представитель меншыны. Дотеперь в припаді меншын, котры мають веце як єдного представителя у выборі, все голосовав лем єден із них.

Фонд діє подля гармоноґраму

На засіданю брав участь Норберт Молнар, директор Фонду на підпору културы народностных меншын. Тот участным приніс інформацію о роботі той інштітуції, котра служыть на фінанцованя проєктів меншыновых култур.

Як конштатовав, фонд затля діє подля гармоноґраму. В припаді ромской народностной меншыны, де были із боку словацькых медій підозріня із нетранспаретности розділіня грошей радов, котра рішыла о ромскых проєктах, ся сітуація вырішыла одступліньом членів рады і выменованьом новой, котра бы мала наново оцінити проєкты до кінця місяця. Решту меншын бы тото в процесі здобываня грошей про схвалены проєкты не мало овпливнити.

Норберт Молнар так само представителів меншын інформовав, же вызвы на передкладаня проєктів на 2019-ый рік бы мали быти фондом выголошены уж в октобрі. То бы мало значіти і скоріше здобытя грошей на проєкты в слідуючім році.

Меншыны звертають увагу на проблемы своїх музеїв

За Міністерство културы Словацькой републікы, котре є зрдяджовательом Словацького народного музею, під якый належать і окремы народностны музеї, пришла подати інформацію о діялности меншыновых музеїв за 2017-ый рік Юдіта Тырновцова.

В діскусії ку тому пункту повіли свої припоминкы представителі Русинів у выборі Петро Медвідь і Мілан Ян Піліп. Окрім іншого звернули увагу на то, же Словацькый народный музей – Музей русиньской културы в Пряшові має свою будову, но тоты просторы не суть добры про музейну діялность. Тото саме ся правда конштатує і в інформації міністерства, но довгодобо ся не давать одповідь на тот проблем, ани не є рішеный, што овпливнює роботу музею.

По припоминках Русинів озвали ся з проблемами односно своїх музеїв і представителі ромской, чеськой ці хорватьской меншыны, вказало ся і на фіначне піддімензованя народностных музеїв, на основі чого ся жадали сістемовы рішіня. Ласло Буковскый, уповномоченый влады Словацькой републікы про народностны меншыны наконець привітав ініціатівну пропозіцію членів выбору, жебы зорґанізовати округлый стіл з директорами народностных музеїв, директором Словацького народного музею і представителями меншын, на котрім бы ся тоты проблемы обговорили. Округлый стіл приготовить уряд уповномоченого почас третього кварталу 2018-го року.

Методіка перепису

На засіданю выбору знова говорило ся і о приготовліню методікы перепису населіня із погляду їх приналежности ку народности або етніку. Нова методіка бы мала служыти уж про перепис, якый на Словакії буде проходити у 2021-ім році.

Представителі Русинів у выборі знова повторили, же будуть проти того, жебы было позволене записованя двох або веце народностей. Окрім іншого в тім видять можливу асімілацію з майорітным жытельством. Їх погляды підтримали представителі чеськой, сербской меншыны і часть представителів ромской меншыны.

Навспак, методу записованя двоїтой народности підтримали членове выбору за мадярьску народностну меншыну, котрых підпорив і Абел Равас, якый є уповномоченый про ромскы комуніты. Ку темі выразив ся і представитель україньской меншыны у выборі Павло Боґдан, котрый таку методіку привітав і повів, же кібы така методіка была од 1991-го року, „наша меншына бы не была розділена“. Далше вказав на то, же двоми представителі Русинів і двоми представителі Українців у выборі суть єдна меншына, котра ся лем несмыселно поділила. Петро Медвідь в далшій діскусії пожадав Павла Боґдана, жебы решпектовав словацьку леґіслатіву і не бісідовав о єдній розділеній меншыні, кідьже на Словакії суть вызнаны дві рівноцінны меншыны, і каждый ту сідить за свою, не за єдну розділену.

Пропозіція методікы бы мала быти выбору передложена до кінця рока. Уповономоченый приобіцяв членам выбору, же о тім документі перед його приятьом буде проходити іщі шырока діскусія і він сам буде реґуларно інформовати выбор о резултатах роботы експертной ґрупы, котра на методіці робить.

Пошырьованя двоязычности

Выбор на своїм засіданю обговорив і далшы пункты. Членове взяли до відома інформацію о приготовліню матеріалу під назвов Пята справа о імплементації Еврпской харты реґіоналных або меншыновых языків у Словацькій републіці ці інформацію о наповньованю Акчного плану охороны прав особ, котры належать ку народностным меншынам і етнічным ґрупам на рокы 2016 – 2020.

Буковскый членів інформовав і о своїх стрічах і позітівных резултатах у вопросі пошырьованя візуалной двоязышчности на теріторії Словакії, де жыє над 20 процент членів народностной меншыны. Так само участны выслухали інформацію о процесі приготовліня Справы о стані хоснованя языків народностных меншын на теріторії Словацькой републікы за період років 2017 – 2018.

ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА