У віторок 5-го фебруара 2018-го року Народна рада Словацькой републікы схвалила новелу закона о штреках, котра переберать европскы інштрукції о желізнічнім транспорті. Новела окрім того пошырює і двоязычность на желізніці.
„Парламент вчера схвалив нову верзію закона о штреках, котрый уможнює означіня і желізнічных заставок в языку народностной меншыны. Новелізація із ділні міністра транспорту Ершека завершыть процес означіня желізнічных штацій і заставок од Великого Бєлу аж по Меджілабірці,“ написав днесь на свій офіціалный профіл на сіті Facebook Ласло Буковскый, уповномоченый влады Словацькой републікы про народностны меншыны і етнічны ґрупы.
Штації вже од 2017-го року
Вже у 2017-ім році Міністерство транспорту і будованя Совацькой републікы, котре веде Арпад Ершек із коалічной партії Most-Híd, запровадило до практікы пункт, котрый находив ся і в Проґрамовім выголошіню влады Словацькой републікы по парламентных выборах у 2016-ім році. Влада ся втогды завязала, же вырішыть ку спокійности меншын довгы рокы нерішаный проблем двоязычного означіня желізнічных штацій, де жыє над 20 процент жытелів, котры суть членами дакотрой із державов вызнаных народностных меншын.
Но табліці в языку народностных меншын ся втогды дотуляли лем желізнічных штацій. Класічны малы заставкы на селах зістали лем в языку словацькім. Русины так втогды здобыли лем єдну табліцю, на желізнічній штації в Меджілабірцях.
Кількость є обмеджена законзервованым станом
По новому будуть двоязычны табліці і на заставках. Кількость означеных желізнічных заставок в русиньскім языку обмеджують два факты. По перше, окресы Свідник, Стропків не мають нияк штреку. В окресах Снина, Гуменне, Бардейов хоць желізніця є, но не іде штрека через русиньскы села і в споминаных окресных містах не голосить ся над 20 процент жытелів русиньской народностной меншныны, жебы там была означена штація і по русиньскы.
По друге, двоязычне означовая іщі все іде за переписом із 2001-го року. Вже днесь бы Русины мали омного веце означінь і на зачатку а кінцю сел, як є тому днесь, но новы чісла з переписів ся будуть брати до увагы аж по році 2021 і затля зіставать законзервованый стан сперед помалы 20-ох років. Но єдночасно треба спомянути і то, же по році 2021 буде старчіти на двоязычне означіня, жебы жыло в селі або в місті 15 процент жытелів, котры голосять ся ку народностній меншыні, што знова поможе і русиньскым селам.
Русиньскы заставкы головно в окресі Меджілабірці
Наперек споминаным фактам і на русиньскых селах прибудуть теперь, або найпізніше по році 2021 двоязычны табліці на желізнічых заставках.
Уж теперь можеме повісти, же русиньскы означіня будуть мати заставкы на трасі Гуменне – Меджілабірці. Конкретно піде о желізнічны заставкы Нижні Чабины, Вышні Чабины, Суків, Монастырь (заставка в Краснім Броді), Красный Брід. Місто Меджілабірці вже таблічку як желізнічна штація має, прибуде таблічка на заставці Меджілабірці – Місто. По році 2021 бы мали быти таблічкы за даныма із 2011-го року іщі в Радвани над Лабірцьом і Воліці. Покля бы ся в Полаті перед Лупківскым тунелом обновила заставка, русиньске означіня бы мало і тото село. Моментално там унікатно перейде накладный влак, особны влакы там із Польщі до Меджілаборець ходять почас літньой турістічной сезоны, но в Полаті не стоять. Іншак є штрека нехоснована.
Подля мапы словацькых штрек бы по 2021-ім році могли прибыти і дві заставкы з русиньскым означіньом в окресі Стара Любовня. Тоты заставкы бы могли быти в Чірчі і в Орлові. Покля Чірч є за дотеперішніма резултатами ясным кандідатом на русиньску таблічку на штреці, в Орлові будеме мусити чекати на резултаты слідуючого перепису.
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА