Недошытий якубяньскій ґорсет – Fatamorgana – (сема част), субота 20.00 год.

…В каждым краю своі цікавы звыкы, своі ориґінальны традициі, своя істория і культура – і власні на тым, же мы вшыткы такы ріжны, полігат ціла величезна туристична індустрия. Каждий ґід з рана до вечера оповідат, яка ориґінальна культура, незвыклы традициі, стравы, унікальны строі сут в тым місци, кадиль же тепер пришли туристы. Чым чудачнійше дашто выглядат – тым цікавше оно для туристів, тым більше мож на тым заробити, вказуючы такє чудо. Зато і Абориґены зачудовано смотрят на чудачных – з іх перспективы – туристів з цілого світа.

Інакше єст, коли приходиме в інчий край не накоротко, як туристы, але на долгы рокы жытя. Мы мусиме звыкнути жыти медже Абориґенами з дивныма традициями. Товды тым, же приіхали, трудно плекати своє, то значыт быти для інчых все чудаком ци бортаком. Ту уж тото, што в каждій культурі ориґінальне, неповторне чомси так ся не цінит, вшытко одмінне робит ся тяжкым балястом.

…Тубыльці смотрят на переселенців з незрозумліньом, неприхыльністю, высмівают чуджых. Преці то не туристы (ім тото вшытко можеме выбачыти), зато мусят быти такыма, як нормальны люде, значыт, як мы…

Подібны проблемы (а такой цілком типовы в тым припадку) мали і оптанты – переселенці з Пряшівщыны, коли в 1947 році пришли на Волынь. Зліва на фото видиме барз типовый для волыньского села придорожний крест, прибраний традицийні басамунками. Певно, Руснаків спід Бескіда дивувала така кольорова декорация, бо не мали подібной традициі в горах. А в очах Волыняків барз чудачні і смішно выглядали руснацкы строі. Анна Цомпльова з Якубян вказує свій ґорсет, в якым хотіла парадувати в селі Грушвиця, в якє поселили іх родину. Ту бракує ґудзиків, ґорсет не дошытий докінця, бо нараз вказало ся, же в волыньскым селі Анця буде в ним выглядала барз смішно. В тым ґорсеті – ціла драма оптантів на Волыни…