МВСіА одмовило фінансуваня часопису «Бесіда». Ци то конец?

Стоваришыня Лемків в комунікаті оприлюдненым 11. лютого/фебруара подало, што найновшый номер часопису «Бесіда» з причыны браку фінансуваня явил ся лем в електронічній версиі. «З надійом на будуче, шефредактор часопису Петро Трохановскій вєдно з Головным Зарядом Стоваришыня Лемків рішыли зрыхтувати і выдати лем в електронічній версиі (PDF) першый номер «Бесіды» за 2024 рік (січен – лютый). Примірник можете придбати в нашым інтернетовым склепі […]» – чытаме в комунікаті.

Што основне, «Бесіда» є найстаршым повыселенчым лемківскым часописом, якій безперерывно є выдавный од 35 років. Першый номер вказал ся 1. червця/юнія 1989 р. «То найстаршый лемківскій часопис выдаваный од початку основаня Стоваришыня Лемків – першой повыселеничой лемківской орґанізациі в Польщы. Осінній номер (кєд ся явит) буде 200 чыслом «Бесіды», інформує выдавця.

Як подає Андрий Копча, ведучый Головного Заряду Стоваришыня Лемків, орґанізация послала на адрес МВСіА офіцийне писмо, в котрым звернула ся о зміну рішыня. Покля што не пришла нияка одповід. В комунікаті додає ся, што найстарша повыселенча лемківска орґанізация в Польщы не отримала грошів і на другы проєкты. «Окрем одмовы признаня дотациі на часопис «Бесіда», МВСіА одмовило нам тіж фінансуваня інчых основных для нашой соспільности проєктів: м.ін. тогорічного Медженародного Бієнале Лемківской/Русиньской Культуры в Креници і діяльности Лемківского Ансамблю Пісні і Танця «Ластівочка» в Пшемкові».

Перерваня фінансуваня лемківского часопису треба одберати як великій скандаль. Стоваришыня Лемків має заєдно надію, што міністерство остаточно змінит своє рішыня.

Де причына одмовы?

Окрем вычысленых проєктів, Стоваришыня Лемків не отримало спертя і на дальшы проєкты (м.ін. выданя фільмовых сценариів Андрия Копчы, будову задашыня сцены на ватряным поли в Михалові, діяльніст фольклорного ансамблю «Розтока», діяльніст «Нашой світлиці» в Пшемкові ци другій етап нового проєкту – «Екомузей»). Подібні як в примірі одмовы фінансуваня часопису, МВСіА не пояснило офіцийном дорогом причын свого рішыня.

Треба згадати, што такы проєкты як выдаваня «Бесіды» ци діяльніст ансамблів «Ластівочка» і «Розтока» сут цикличныма проєктами, якы реализуют ся цілый рік, а при тым не можут быти перерываны.

«Бесіда» як двомісячник рыхтувана є з дописів ріжных авторів, якы дотля отримували символичны як на днешні реалиі вынагоджыня, а при тым потрібне є фінансуваня платы для шефредактора і коштів друку ґазеты.

В прикликуваным комунікаті Стоваришыня Лемків заповідат, же кєд МВСіА не змінит свого рішыня, быти може потреба буде зорґанізувати дакє інче джерело фінансуваня. «Береме до увагы ріжны можливости, тіж таку, же будеме змушены звернути ся до Вас – Догоры Чытачы – з прошыньом о фінансове спертя. О такым рішыню будеме в разі такой потребы іщы інформувати» – чытаме. Польный комунікат найдете за тым мотузком.

«Бесіда» – ч. 1 (196) – січен/лютый 2024

В першым чыслі «Бесіды» за 2024 р., яка явила ся покля што лем в електронічній версиі (доступна до придбаня за символичну ціну в інтернетовым склепі Стоваришыня Лемків), прочытаме м.ін. статі:

• Петро Трохановскій, Марта Ватраль доктором гуманістичных наук;
• Севериян Косовскій, Парохія в Старым Волові святкувала 70-літя;
• Петро Трохановскій, Бенефіс 40-літя творчой працы Юлиі Дошны; 
• Наталия Малецка-Новак, Новосільскій на конец рока;
• Севериян Косовскій, Спільно одпразднували сме наше нацийональне свято;
• Наталия Малецка-Новак, Сучасна лемківска штука. А што то такє?;
• Наталия Малецка-Новак, Дует Вспак то акорды гармоніі душы і мелодий.

Окрем реченого мож чытати і дальшы дописы. Цінным є однесіня ся шефредактора часопису до ганебного тексту пн. «Piąty rozbiór Polski», якій шкалює добре мено лемківской громады, а при тым є тенденцийный і подає море непотвердженых фактів. Мож чытати по словацкы о тзв. Другым мараморошско-сіґетскым процесі проти православным Карпатскым Русинам. Видіти мож коротку фотореляцию з І Лемківского Вертепу, якій кінцьом грудня/децембра 2023 р. проходил в Пшемкові. А при тым мож приближыти до серця сучасну лемківску/русиньску творчіст – за справом нашой поезиі переведой на словацкій язык. Споминат ся тіж на Анатолия Кралицкого.

Редакция припоминат і о сучасных нам річницях. То уж 20 років як неє медже нами Михала Сандовича, заступці ведучого Стоваришыня Лeмків (вмер 22. грудня/децемвра 2003 р.) і Божены Копчы, жены ведучого Стоваришыня Лемків (вмерла 27. лютого/фебруара 2004 р.).