Недавно ся мі притрафило выслухати собі розговор Шімона Ждярьского, словацького модератора з популарного порталу STARTITUP, котрый почав робити і властны подкасты, з Єфімом Фіштейном. Нажаль, пів годины мого часу принесло лем далше потверджіня, же з обєктівностьов западных інтелектуалів то не вызерать добрі.
Єфім Фіштейн мав довго мій решпект. В Києві народженый, в Чеській републіці жыючій і по чеськы пишучій публіціста, есеїста і сценаріста жыдівского походжіня, свого часу знав поставити ся комуністови, хоць то было різіко.
В Празі жыв од 1969-го року, но по тім, што підписав Харту 77, быв переслідованый і у 1980-ім році го примусили еміґровати до Відня. Так почала його довгорічна робота коментаторя про втогдышнє Радіо слободна Европа, в котрім робив і по політічных змінах, но уж із Прагы. Фіштейн, котрый є днесь членом Рады Чеськой телевізії, мав много раз інтересны коментарі што до постсовітьского простору.
Нажаль, в розговорі, котрый споминам на початку коментаря, Єфім Фіштейн обєктівности ани не дотулив ся, а веце, хоць не першый раз, припоминав скоріше пропаґандісту як серьйозного публіцісту.
Темов інтервю была актуална сітуація на Україні. Властно мала быти темов. Но Єфім Фіштейн такой на початку наштартує машынерію міфів, котрым може вірити лем чоловік, якый не закінчів ани третю класу основной школы. У своїй намазі вказати, як є україньскый народ найліпшый, а російскый найгіршый, приклонив ся Фіштейн ку полоправдам, в ліпшім припаді, або ку чістым выдумкам, значіть ку лжи.
Фіштейн наприклад говорить, же Київска Русь, котру бере за україньску державу, была єдина славяньска держава, котра „была достойна того, жебы там Кіріл і Методій ішли проповідати хрістіаньске учіня в славяньскім языку“. Но, не знам што за історію учів ся і чітав Єфім Фіштейн, але нe трафив ся лем о пару тісяч кілометрів, кедьже місія Кіріла і Методія была на запрошіня князя Ростислава, і проходила в іншій славяньскій державі – на Великій Мораві.
А не трафив ся ани што до періоду. Покля кіріло-методійска місія почала в році 863, і од того року собі припоминаме мы на теріторіях, котрых ся тота місія дотуляла, покрещіня – хрістіанізацію, крещіня Київской Руси ся вяже з роком 988 і князьом Володиміром І. Лем про орьєнтацію, Кіріл і Методій были в тім часі понад сто років мертвы.
Было бы добре, кебы Єфім Фіштейн тото саме адресовав до Києва, кедьже Українці довгый час іґнорують тот факт односно Русинів.
Курто повіджено, кедь Славяны в просторах днешньой середньой Европы уж мали давно прияте хрістіанство а докінця мали свої буквы, в Києві ся їм ани не снило.
Уж не бісідуючі о тім, же брати Київску Русь за якусь україньску державу в смыслі народа є така сама дурачина, як бісідовати о Великій Мораві як о державі „старых Словаків“, што так само даколи чути, з уст націоналістів.
Але то не є єдиный приклад, котрым Фіштейн хотів вказати на то, як вынятковый є україньскый народ. Были і далшы перлы, спомяну курто лем пару. Українці мають ґрекокатолицьке віроісповіданя, нелем православне, бо все были „прозападны“. Рекомендую наштудовати Берестьску унію, за якых обставин, де, на теріторії кого ся зорґанізовала, і ці ішло о „прозападне“ думаня народа. Ужгородьску выхаблю, кедьже тота абсoлутно не была о Українцях, але о Русинах, а так само в цалком іншім ґеополітічнім і націоналнім просторі, не україньскім.
Українці, подля Фіштейна, ниґда не мали вертікалны власти, все были горізонталны. Ниґда не мали штось як царя, мали „воленых“ представителів, і їх функція не была дідична, што подля Фіштейна доказують атаманы. Прекрасна дезінтерпретація історії. Позвідам ся лем єдно. Значіть, як то пак было з Володиміром І., кедь в тім самім розговорі одкликує ся Фіштейн на Київску Русь як на україньску державу? Кого то быв князь?
Українцям все ішло о слободу особы, значіня особы, їй заслугы а веджіня все было волене. То радше не коментую.
Але жебы ся не зробила кривда. Такой на початку інтервю Фіштейн на марґо высловів російского презідента Путіна што до „неіснованя“ україньского народа повість, же нихто не має право встановльовати, котрый народ існує або не існує, окрім самого народа і його членів. І ту єм согласный на сто процент.
Лемже якраз тот факт найвеце спохыбнює образ о досконалых, і од Адама демократів Українців. Было бы добре, кебы Єфім Фіштейн тото саме адресовав до Києва, кедьже Українці довгый час іґнорують тот факт односно Русинів, і спохыбнюють Русинів так само, як Путін їх.
Іде война, а ясно треба повісти, хто є аґресор, і хто жертва. Але не робме нову міфолоґію. Клин клином може платить при палінці, але ани за то бы єм не дав руку до огня. Нияк то не платить при історії. Выдумовати міфолоґічну історію, робити тото саме, што тот, котрого крітікуєме, є знова лем лож, єднака лож, нич інше.
Не знам, што за молга пришла почас войны перед очі Єфіма Фіштейна, же не видить реалность і практікує таку саму методу як і російскы пропаґандісты, лем на хосен Українців.
Но кедьже то не є лем проблемов Єфіма Фіштейна, але штораз векшого чісла западных інтелектуалів, меджі котрыма мож спомянути наприклад і Тімоті Снайдера, з обєктівностьов западных інтелектуалів то не вызерать добрі.
А Запад, ани нихто, на тім выграти не може. Є то небезпечна інфекція діскурзу.
Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Pixabay.com.