В минувшім році ся Русинам подарило успішно ословити меджінародны орґанізації в справі рішіня своїх прав на Україні. Якбач першый раз Русинів зачали брати серьйозніше, зачали їх слухати, призвали до діалоґу, і взяли до відома їх проблемы.
Лемже діскусія з Русинами є все о тім, же треба знова і довкола вказати даякы доказы, факты, арґументовати.
І кедь Европа упорядковала ся по Другій світовій войні іншак як то было по тій Першій, а по 1989-ім році знова дішло ку різным змінам, фактом є і то, же фундамент того, яку Старый контінент має штруктуру, іщі все векшыново стоїть на мірных договорах, котры были прияты Паріжсков мірнов конференційов.
А ясным прикладом того є і простор середньой Европы, кедьже Мадярьско днесь не існує у своїй, в снах представльованій, „великій“ подобі. Вшыткы зміны, котры пак наслідовали, суть векшынов деріваційов того, што было в Паріжу.
Минать акуратно 105 років, як тота конференція почала 18-го януара 1919-го року. Окрім того, же там были запрошены представителі держав, позваня дістали і представителі малого народа – Русинів, котры свій сон о державі, в котрій бы были „дома“, іщі лем снили.
На Паріжскій мірній конференції брали участь за Русинів Ґриґорій Жатковіч і Юлій Ґардош як представителі америцькой еміґрації, а Антоній Бескид, котрый в тім часі быв головов Пряшівской руськой народной рады.
Знаме, же Жатковіч пак не одышов до Америкы, але пришов на отцюзнину, жебы політічно лобововав і пересвідчів і остатні народны рады, котры в тім часі Русины мали, жебы приєднати ся до складу нововыникнутой Чехословакії.
Не мы бы мали знова довкола передкладати штось, што было ясне уж перед веце як сто роками.
Знаме і то, же Жатковічови ся подарило зробити тото назорове соєдиненя меджі народныма радами, котры передтым были в тій справі розбиты, і же резултатом того было, же в осени 1919-го року „теріторія Русинів на юг од Карпат“ офіціално, по схваліню представителями переможных держав на мірній конференції, стала чехословацьков теріторійов.
Не є заміром того коментаря знова описовати меджівойновый період, ани то, што пришло по Другій світовій войні. Вшыткы тоту історію знаме.
Но кедь у 1989-ім році почав возродный рух Русинів, все довкола в окремых державах, перед окремыма представителями властей, при каждім кроку треба было все знова арґументовати, доказовати, же мы існуєме, же сьме окремый народ, же маєме мати свої права. Нажаль, на Україні тоты арґументы доднесь не суть до ничого.
І теперь, кедь проходила высше споминана комунікація, знова треба было доказовати, поясньовати.
Лемже вопрос бы мав стояти іншак. Вопрос бы мав стояти так, жебы нам одповіли, як є можливе, же в єднім припаді факты і заключіня мірной конференції з року 1919 суть платны, але тото, же уж на мірній конференції Русинів брали за окремый народ, котрый має свою теріторію, і котрый має свої права, і сам може о собі вырішовати, уж платне так стопроцентно не мусить быти?
Мірна конференція, котра почала перед 105-ма роками є доказом достаточным. Не мы бы мали знова довкола передкладати штось, што было ясне уж перед веце як сто роками. Вкажте другый народ присутный на мірній конференції, котрый на ній выборов свої права, і котрый має теперь довкола доказовати, жебы обновив холем тоты основны права. Якбач не найдеме.
Припомянутя мірной конференції бы могло быти про Европу припомянутьом і того, же жаден народ, котрый на ній быв присутный, не счезнув. Ани тот русиньскый. Зато му треба дати одповідны права, а покля суть порушованы, треба ся за тот народ поставити. Іншак можеме почати релатівізовати вшытко, што в Европі маєме.
Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Wikipedia.com.