Міністер Томам Сємоняк: Устава о меншынах. Хочеме єй достосувати до сучасности

«20 років тому была схвалена устава, котра здефініювала реляциі Польщы з нацийональныма і етнічныма меншынами. Устава принесла вельо важных розвязань» – повіл шеф Міністерства Внутрішніх Справ і Адміністрациі, координатор специяльных служб Томаш Сємоняк вчас пресконференциі в пятницю, 10. січня/януара тр. В подіі участ взяли тіж віцеміністер Томаш Шыманьскій та др Григорий Куприянович, спілведучый Спільной Комісиі Уряду та Нацийональных і Етнічных Меншын.

Европейскы стандарды

«20 років то барз вельо, зато бесідуєме о потребі новелизациі уставы о нацийональных і етнічных меншынах та о реґіональным языку. Хочеме достосувати єй до сучаности, до очекувань і потреб меншын» – бесідувал міністер. «Не через припадок устава была принята пару місяців по тым, як Польща вошла до Европейской Уніі, бо навязує до европейскых стандардів демократичных держав, праворядных держав, котры в такій спосіб реґулюют своі реляциі з меншынами» – продолжал.

Підкрислил, же устава принесла вельо важных розвязань, котры тыкают хоц-бы хоснуваня языка меншын в урядах ци двоязычных таблиц.

Заґарантувал, же теперішній уряд хоче «вказати, же розвязуєме вшыткы проблемы в згідный з правом спосіб і з максимальном отвертістю на проблемы нацийональных і етнічных меншын». Припомнул, же єдным з першых рішынь было приверніня дотациі на вчыня языка для діти з німецкой меншыны.

«Дискутуєме тіж о потребі новелизациі той уставы, жебы достосувати єй до сучасности, до очекувань і потреб меншын. Тота дискусия в рамках Спільной Комісиі зачне ся о хвилю» – повіл.

Віцешеф МВСіА Томаш Шыманьскій підкрислил, же Спільна Комісия Уряду та Нацийональных і Етнічных Меншын єст консультацийно-порадительным тілом, але тіж властивым місцьом до того, «жебы ся гын формували найважнійшы справы з пункту пізріня очекувань меншыновой страны, але і можливости публичной адміністрациі».

«На жаль через минулых вісем років так не было. Были звады, легковажне трактуваня представників нацийональных і етнічных меншын, неєднократно являли ся сильны емоциі, котры не были потрібны» – звертал увагу Шыманьскій.

Нове тіло експертів?

Припомнул, што вчас посліднього засіданя Спільной Комісиі вєдно з єй спілведучым Григорийом Куприяновичом рішено, жебы покликати ансамбль, котрый має збадати, што треба змінити, жебы «наново промувати ідею, достоменніст, вельокультуровіст так важну для захованя традициі».

Григорий Куприянович вчас конференциі вказувал, же ден схваліня уставы «был епоховом подійом, кєд іде о нацийональны і етнічны меншыны в Польщы. Принятя уставы (…) было першым в істориі уставовым уреґулюваньом прав меншын в Польщы. Тота устава была єдном з найдолше процедуваных устав в ІІІ Польскій Республиці, але єй принятя мало далеко ідучы правны наслідства» – бесідувал.

Подал тіж, што річниця схваліня уставы єст добром нагодом до рефлексий над єй записами. Додатково, меншыны постулюют о покликаня Рады Нацийональных і Етнічных Меншын. Г. Куприянович вернул тіж увагу на квестию політичной репрезентациі меншын.

«В теперішній каденциі парляменту першый раз од десяток років не засідат ниякій представник, парляментариста, котрый деклярує свою приналежніст до єдной з нацийональных і етнічных меншын» – спостерюг.

Спільна Комісия Уряду та Нацийональных і Етнічных Меншын

6. січня/януара 2025 рока минуло 20 років од схваліня уставы о нацийональных і етнічных меншынах та о реґіональным языку. То основный закон, котрый уможнює охорону прав нацийональных і етнічных меншын в польскій державі. Устава є найважнійшым з нормативных актів, котры тыкают охороны прав меншын в Польщы.

Переписы обнимают дефініцию нацийональной і етнічной меншыны (девят нацийональных і штырі етнічны) та реґіонального языка. Послідня походит з Европейской карты реґіональных і меншыновых языків.

Згідно з законом, основана была Спільна Комісия Уряду та Нацийональных і Етнічных Меншын (консультацийно-порадительный орґан Презеса Рады Міністрів). Дотепер одбыло ся 86 засідань Комісиі. Перше засіданя одбыло ся 21. вересня/септембра 2005 рока. Рівноправныма спілведучыма Спільной Комісиі сут: представникы мінсітра властивого до справ реліґійных віроісповідань та нацийональных і етнічных меншын та представник меншын і соспільности хоснуючой реґіональный язык.