Меджі святым Штефаном і князьом Лабірцьом

Михал Ґоріщак іщі все є підпредседом днесь мімопарламентной партії Most-Híd, але його діяню на тій посаді якбач мож зачати стригати метер. Кедь ся так стане, і Ґоріщак на підпредседницькім стілці скінчіть, вєдно з ним счезне і мултіетнічный розмір донедавна владной партії.

Чісла днесь говорять ясно. Партія, котра попередні штири рокы творила владну коаліцію, є днесь подля різных бадань на преференціях коло єдного процента. Доста складна позіція на то, жебы ся знова вернути до парламенту, кедьже дістати ся з єдного на пять процент, котры треба на вступ до словацького парламенту, є дашто так просте, як дістати ся балоном на Марс.

Друга партія, котра представлює на Словакії Мадярів, Партія мадярьской комуніты, зістала перед бранами парламенту кажды єдны выборы, одколи Most-Híd, одділіньом ся части політіків од высше спомянутой партії, выникнув. Но преференції комунітных Марядів ся тримуть все на подобных чіслах, коло штирьох процент, і все бракує лем якесь мале поштовхнутя, котре бы Партію мадярьской комуніты дістало по двогых роках до парламенту.

Математіка была проста вже перед выборами, котры проходили у фебруарі 2020-го року. Єдина путь дістати мадярьску репрезентацію до парламенту вела через сполочный кандідачный список і договор меджі окремыма двома говловныма партіями і далшыма мікропартійками. На конечну незгоду і окремый поступ у выборах єдной і другой релеватной політічной силы Мадярів наконець доплатили вшыткы, кедьже ся до парламенту не дістав нихто.

Днесь, кедь ся при каждій принагоді розплачуть представителі Мадрярів, же першый раз в історії не мають своїх депутатів, є тота математіка іщі простіша і партії на то реаґують.

Тот тыждень в словацькых медіях появила ся інформація, же Партія мадярьской комуніты і Most-Híd, вєдно з далшов мікропартійов, хотять вытворити єден політічный субєкт, котрый буде репрезентовати вшыткых Мадярів на Словакії. Переложено до языка простого – єден субєкт, котрый ся верне до парламенту і буде представльовати лем Мадярів.

І кедь ся сітуація здає єднака як перед выборами, ани здалека єднаков не є. Покля перед выборами ішло о вытворіня єдного кандідачного списку з тым, же існуючі партії не заникнуть, днесь ся бісідує о вытворіню єдной політічной партії. Ці має тото якесь глубше значіня? Має.

Меджі двома споминаныма партіями існують великы різніці. Партія мадярьской комуніты, перед тым мадярьской коаліції, ся все профіловала як етнічна партія словацькых Мадярів. Все ішла по інтересах Мадярів на Словакії, без огляду на то, што іншы меншыны. Довгодобо є споминана в повязаню із співпрацов з Віктором Орбаном, котрый підтримує якраз такы моноетнічны – мадярьскы партії в сусідніх державах. Подля многых Орбан і фінанцує тоту партію а має вплив на їй політічны вырішованя. Якраз тот вплив мав зничіти і намагы о споїня ся перед выборами.

Most-Híd ся од свого початку профіловав як партія мултіетнічна, гражданьска. Діштанцовав ся од Орбана, він од нього іщі веце, кедьже його „ліблінґ“ была высше спомянута партія. Most-Híd мав намагу ословльовати і далшы меншыны, а так само і майоріту. В його найліпшых часах в нім діяли реномованы мена із боку словацькых політіків, своїх представителів там мали і Русины, з котрых мож спомянути головно Петра Крайняка, якый ся дістав і на посаду державного секретаря резорту школства, а так само, хоць вже пізно, і на посаду підпредседы. По выборах, неуспішных, го як підпредседа вычеряв далшый Русин Михал Ґоріщак.

Лемже авізованым споїньом ся до єдного політічного субєкту, котрый має подля представителів тых двох партій репрезентовати Мадярів, є ясніше як сонце над головов, же мултіетнічны амбіції партії Most-Híd одходять на політічный цінтерь. О то веце, кедь днесь не Most-Híd, котрый має коло єдного процента, а Партія мадярьской комуніты із стабілныма штирьома процентами, буде тов силов, котра буде вырішовати о прямованю нового політічного субєкту.

І так днесь мож очековати, же часы русиньскых політіків у етнічній партії кінчать. Вытворіньом сполочного субєкту Мадярів скінчіть і Ґоріщак на посаді підпредседы. За то дам руку до огня. Кедь в партії Most-Híd існовав якыйсь простор на політічне маневрованя меджі кральом святым Штефаном і князьом Лабірцьом, днесь можеме чекати тягнутя ку святому Штефанови.

Ці є то добре або ніт? Про Мадярів істо. Мы остатні то мусиме брати так, же політіка є много раз лем барз проста математіка, котра днесь єдному політічному субєкту говорить, же з Лабірцьом аж так раховати не треба.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Mukachevo.net.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА