Знаш што то мастило, кєселиця, тертяникы або гомілкы? Певно, же так. Вшыткы сме о них чули і може іли не раз. Але ци знаме іх зрыхтувати? Тепер то уж не проблем. Кухарска книжка «Лемківскы смакы» зас є доступна в інтернетовій і стацийонарній продажы.
Кінцьом минулого рока Стоваришыня «Руска Бурса» в Ґорлицях печатало книжку посвячену лемківскій кухни. Єй наголовок є простый і одраз бесідує, з чым маме до діла – то просто нашы, традицийны смакы.
Першый тираж розышол ся протягом парох тыжнів од вказаня ся публикациі. В звязку з великым заінтересуваньом книжком конечна была реализация додруку, што ся повело. Тепер каждый, хто бы хотіл посмакувати кухню з часів передвыселенчой Лемковины, може тото зробити.
Реконструкция смаків давной Лемковины
В книжці находят ся рецептуры на вшыткы основны стравы, якы были штоденністю на лемківскых столах. Была то проста кухня, базуюча на парох складниках, присутных в каждій ґаздівці, а то м.ін. ріжны типы мукы, кашы, компері, капуста і інчы ярины, молоко і його продукты та інчы, тіж мясо.
Є то перше комплетне опрацуваня обнимаюче лемківскы провірены рецептуры згідні з тым, як давно варили по селах. Книжка поділена є на 11 части: Стравы з мукы, Стравы з капусты, Молочны Стравы, Стравы з комперями, Стравы з сыра і жентиці, Стравы з яєц, Додаткы, солодкє і інче, Стравы з ярин, грибів і приправ, Стравы з мяса та Велийны Стравы і Великодні Стравы. Находит ся в ній веце як 100 рецептур на ориґінальны потравы.
Част з рецептурами попереджена є вступом про карпатску кухню авторства Роберта Банькоша, реґіоналисты, автора чысленных публикаций, любителя давных смаків. Є тіж вступ Олены Дуць, яка в головній мірі заняла ся находжыньом рецептур і яка наштоден варит як раз подля бабиных рецептур.
Книжка дає не лем практичный хосен в виді конкретных рецептур, але і реконструує нам спосіб іджыня нашого соспільства, коли лемківскы села жыли своім прадідівскым, простым жытьом, назначеным роботом в поли і заниманьом ся худобом.
Книжка є аж триязычна, основу становит зміст по лемківскы і по польскы, а як додаткова част поміщена є версия по анґлицкы.
Книжку мож придбати в склепі на сайті lem.fm (тіж для польскоязычных і анґлицкоязычных хоснувателів) або особисто в Рускій Бурсі в Ґорлицях.
Подібна публикация, але своім засягом обнимаюча кухню Русинів по другым боці Карпат, вказала ся на словацкым выдавничым рынку. Найдете там 55 рецептур, м.ін. на мачанку, голубці ци татарчаны перогы. Публикация є триязычна: по русиньскы, словацкы і по анґлицкы. Веце о книжці можете почытати за тым мотузком.