«Індекс Новака» – скарбниця даных до ґенеалоґічных і історичных досліджынь Лемковины і не лем

Хочеш провірити, хто мешкал в твоім селі пару поколінь назад? Інтересує тя ґенеалоґія або локальна істория? Перед двома місяцями вказало ся цінне опрацуваня, котре дає вельо інформаций і вказує на найважнійшы джерела – першый том «Індексу властителів і хоснувателів нерухомости дукляньского округу в роках 1785-1789 на основі Йосифиньской Метрикы». Выдавцьом є Ruthenus з Коросна.

На більше як 800 странах находят ся даны про міста і села обшыри од Біча по Коросно, од Карпат аж по Чудец. Обнимают тоты з них, котры зачынают ся на буквы од А до Л за латиньском азбуком. «Індекс…» має быти двотомовым выдавництвом. В першым поміщено уж інформациі про 201 міст і сел та назвиска більше як 13 тис. осіб.

Обшыр в «Індексі…»

Дукляньскій округ, до якого односит ся першый том, был адміністрацийном єдиницьом утвореном по занятю тых земель в рамках першого поділу Польщы через Австрию. Жебы ліпше познати забрану територию, тым самым ефективні поберати податкы, в роках 1785-1789 проведено дрібницьовый список утвореного Габсбурґами Королівства Ґалициі і Лодомериі. Зроблено то з розказу цисаря Йосифа ІІ, одтале список названо Йосифиньском Метриком. Дукляньскій округ обнимал в тым часі ціліст теперішнього ясельского повіту, ґорлицкій повіт (без Бобовы і околиц), стрижівскій повіт, близко половину коросняньского (з Коросном) та фраґменты інчых повітів: тарнівского (Шежыны), дембицкого (Бжостек), ряшівского (Блажова) та березівского (Барич).

Зміст «Індексу…»

Уклад роботы є барз прозрачный. Властива част є попереджена вступами в польскым та анґлицкым языках, што має злегшыти гляданя родаків потомкам еміґрантів. Головна част «Індексу…» поміщена є в азбучным порядку. Опис каждой місцевости складат ся з пару елементів. Найперше сут загальны даны, пак окрисліня катастральной ґміны, приналежніст до домініі і парохіі, чысло хыж, люди, назва властителя та рамовы даты проведіня списку. При даных находят ся джерела (в тексті або в приписах), в котрых автор подал наголовкы історичных опрацувань і подал локалізацию в архівах. Дале представлены сут назвиска і функциі осіб, якы были членами поміровой комісиі, а тіж інчых беручых участ: бургомайстрів, війтів сел, урядників ітп. Пак вычыслено ужытковы будинкы істнуючы в даній місцевости. Вкінци, за азбучным порядком, поданы сут назвиска властителів нерухомости з вказаньом номеру хыжы, часом з додатковыма інформациями.

Додаткы до «Індексу…»

На внутрішніх странах окладинкы поміщено мапы. Перша представлят адміністрацийный поділ західньой части Ґалициі, друга – приближат обшыр дукляньского округу. На кінци поміщено додатковый індекс назвиск за азбучным порядком, котрый дозвалят легко найти місцевости.

В книжці поміщено тіж індекс доміній округу. Домінія была основном адміністрацийном єдиницьом низшой ступени, представляючом маєток єдного властителя. Некотры домініі обнимали лем єдно село, інчы – великы ключы. Індекс ма форму табелькы.

Не лем для ґенеалоґів

«Індекс…» опрацувано головні для ґенеалоґів, але хосен з него будут мати тіж інчы. Для істориків є то джерело демоґрафічных інформаций ци інформаций про фунґуваня малых соспільности. Даны дают образ соспільно-економічной ситуациі на реченій обшыри 80. XVIII ст. і мож іх сопоставляти з дальшыма метриками веденыма в 20. роках і в половині ХІХ ст. З Йосифиньскых Метрик мож вытягнути опис границ сел, назвиска ґаздів, ареалы поєдных ґаздівок, што ся сіяло ци тото, якы з того были грошы.

Про Новака

Автором опрацуваня є Данєль Новак (в. 1982 р.), правник і історик, якій од років специялізує ся в економічній істориі Ґалициі. Од наймолодшых років інтересує ся історийом, на 19 років опубликувал першу книжку, была то моноґрафія його місцевости пн. «Істория Старого Змигороду». Кінчыл правничы студиі на Ряшівскым Університеті, тепер робит гын докторат на Історичным Выділі. В 2014 році печатал другу книжку, «Старый Змигород в середніх віках». Од років занимал ся ґалицийскыма катастрами. Материялы до найновшой публикациі зберал в вельох архівах, в тым в Центральным Державным Історичным Архіві Украіны во Львові. Над «Індексом…» працувал пару років, в грудни вкаже ся його другій том.