Ідеалный клімат

Пресова служба Закарпатьской областной рады інформовала, же в тых днях одбыв ся в Ужгороді округлый стіл, якый занимав ся темов прав на освіту народностных меншын. Володимір Чубірко, голова областной рады, докінця повів, же ведуть „постоянный діалоґ із вшыткыма представителями народностных меншын Закарпатя.“

Пресова служба не забыла до інформації дати вшыткы добрі познаты флоскулы о тім, як на Підкарпатю не є жадных меджінародностных проблем, як склало ся в історії, же край належав під різны державы, як вшыткы ту зохабили свої традіції, языкы і так далше.

До того ся домішало, же суть такы народностны школы, гевтакы, інтернаты, інштітут, просто рай на землі. Народностны меншыны вчать ся у своїх языках і вшытко є в найліпшім порядку. Жадных проблем не є.

Смотрити на то здалека, без глубшого знаня сітуації, мож бы было собі думати, же претензії, котры має Европска унія што до народностных прав на Україні, уж давно суть, мінімално на Підкарпатю, сповнены, докінця і іншы европскы державы бы ся могли учіти од Україны. Но старчіть близшый погляд, і з прекрасного образку є слаба ксерокопія.

Володимір Чубірко так постоянно веде діалоґ із вшыткыма народностныма меншынами, же русиньскы орґанізації ани не дістали запрошіня на округлый стіл. Правда, Русины на Україні не мають статус меншыны на цілодержавній уровни. Лемже, покля не было зняте рішіня Закарпатьской областной рады з 2007-го року, а не знаме о тім, же бы было, пак Русины суть вызнаны як окрема народность в области.

Голова областной рады бы о тім міг знати. І кедь ся бісідує і народностній освіті, пак якраз зато, же Русины не мають майже жадных можливостей, кедь не рахуєме даякы ініціатівы нашых актівістів на школах, мали быти покликаны на такый округлый стіл, і мали быти выслуханы їх жадости (і кебы не были пізніше сповнены).

Володимір Чубірко, але і далшый естаблішмент, а нелем в краю, бы собі мав усвідомити, же меджі діалоґом і глухым телефоном є великый розділ. Тото, што они роблять з Русинами, є глухый телефон, не діалоґ. Покля Русины намагають ся рокы о реалізацію своїх прав, представителі властей, і тых містных, проходять тото мовчаньом і іґнораційов.

Старчіть близшый погляд, і з прекрасного образку є слаба ксерокопія.

Самособов, Україна стала кандідатьсков країнов на вступ до Европской унії, а Унія жадать дорішіня і вопросів народностных меншын. Премєр Деніс Шмигаль, чудесный оптіміста, видить Україну в Унії до двох років. І знова на то якбач ідуть по своїм.

Тото по своїм про них значіть, же не є потрібне зробити досправдовы реформы в односинах ку меншынам, але бавити театер, же оно то уж давно так є як Европа жадать.

І кебы їм тото тактізованя перешло, треба звернути увагу одповідных на то, же в такых репортах, котры наприклад роблять ся і на Словакії про Раду Европы ці іншы інштітуції, не є про оцінюючіх аж так важным то, што меншыны мають, але то, што їм бракує.

Од того пак роблять ся рекомендації про дану країну, і жадать ся зробити в тім зміну на благо меншыны, котрой ся то дотулять. Зато, покля Україна не хоче брати свої обовязкы серьйозно, іщі все є надія, же скоріше або пізніше то в Бруселі ці Штрасбурзі будуть видіти.

Но вопросом є, якы механізмы будуть годны, і будуть хотіти схосновати, жебы Україна перестала бавити театер, же є вшытко в найліпшім порядку, і зачала серьйозно реалізовати права народностных меншын, включно Русинів.

Україньска народностна політіка мі припоминать несерьйозну турістічну канцеларію. Таку, котра вам продасть вакації до дестінації, в котрій вам буде оспівовати ідеалный літній клімат, красу природы, просто надштандард, о котрім каждый снить.

А кедь то купите, прийдете до готела, до котрого затікать, службы суть планы, а страва ся не дасть їсти. Правда, клімат ідеалный. Хочу вірити, же Унія такы вакації не хоче од Києва купити.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Pixabay.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА