Екстремізм за державны грошы

Ґрантова сістема, на основі котрой фунґує култура народностных меншын на Словакії є сама о собі траґікомічна. Кідь уж не будеме споминати то, же коли приходять грошы, наприклад і в новембрі, можеме спомянути іншы справы з тым повязаны, як наприклад, же редакція новинок не мать право жадати собі на канцеларьскы потребы, ці на арендованя просторів про редакцію. Но і сістему не ошалиш, бо по загнаню цілого розрахунку проєкту в януарі, урядниці пів рока сидять і контролюють в стовках проєктів пункт за пунктом, ці є вшытко так, як было схвалене. Кідь так не є, є проблем а може ся стати і то, же треба вернути грошы. О то веце є траґікомічне, кідь ся треба з Урядом влады натігати на еврах за папірь, ці на тім, же на фестівал хтось не пришов і пришов іншый выступаючій, а то же хтось за державны грошы кличе екстремістів никому не перешкаджать.

Русины довгый час на Словакії звертають увагу урядів на то, же Союз Русинів-Українців Словацькой републікы бы мав будь прияти нову назву, або быти роспущеный і їх події бы ся не мали підпоровати з державного розрахунку, котрый є приділеный україньскій меншыні, бо не існує народность Русин-Українець і події той опрґанізації, як і саме існованя орґанізації, суть лем продовжованьом украінізачной політікы, яка была започата на трасі Москва – Прага і назад іщі в першій половниі 20-го столітя. Найсилнішов збройов союзу доднесь зіставать фестівал у Свіднику, де ся шторік презентує русиньска култура як култура україньска но і з той досправды україньской там є того менше як смітя в лісі. Тото україньске там є векшынов забеспечене лем гостями од Львова аж якбач по Ісламабад, бо, самособов, подля україньскых дослідників історічны україньскы теріторії суть майже на половині світа, зато і Свідник є україньскый. Но тото, што ся фінанцовало того року в рамках фестівалу, то є вже перекрочіньом граніць, котры почливый і роздумуючій чоловік не перекрочіть.

Як „superstar“ 61-го річника свідницького фестівалу Русинів-Українців, мала в рамках проґраму выступати Софія Федина, голова „Світової Федерації Українських Лемківських Об’єднань“. Но погода не жычіла той „вынятковой події“ і так Федина не заспівала. Жаль, бо репертоар має файный. Такой ся ку ньому дістанеме. Зато на другый день із позіції головы федерації на сцені поздравила і привитала на фестівалі участных, почестных гостів, як пріматора міста, депутатів словацького парламенту ітд. Тота Софія Федина, котра по Світовім конґресі Русинів у 2013 році підписала одкрыте писмо адресоване на „Службу беспеки України“, жебы інтересовали ся русиньскыма орґанізаціями. Тота Софія Федина, котра має і на своїм профілі на соціалній сіті Facebook повно фотоґрафій зо сімболіков бандерівців, як флаґы ітд. Тота Софія Федина, котра ся не же не таїть своїма сімпатіями ку тым терорістічным орґанізаціям, а котра зо співанками о УПА, і теперь сьме коло того репертоару, якый може міг звучати і у Свіднику, выдала цілый албум.

Коло перверзіты, котру того рока выпродуковав союз в рамках фестівалу, мі на розум приходять вопросы як про участных представителів властей, так про Уряд влады. Честованы, пане пріматоре, панове депутаты, ішли бы сьте і на подію, де бы мали выступати і поздравляти вас словацькы націоналісты, обдивователі войнового штату презідента Тіса, екстремісты найвысшого ранґу, котры ся фотоґрафують зо словацькым фашістічным флаґом, ці мадярьскы екстремісты наприклад із Йоббіка? І вы, честованы урядниці, без проблемів давате наприклад в рамках грошей, котры суть на културу мадярьской народностной меншыны, грошы на події, де выступають мадярьскы націоналісты із Йоббіка, ці іншых ґруп? Або є то так, же тото, што не є нормално дозволене никому, тадь маєме на то і закон о пропаґації екстремістічных ґруп, є дозволене Українцям, бо з нима сьме теперь солідарны?

Бо Софія Федина є пропаґатором єдной із такых ґруп, ґрупы, котра має на своїх руках не лем злодійства, але докінця в рамках трьох „райдів“, якы провели в бывшій Чехословакії по Другій світовій войні, і людьскы жертвы. Попрошу Вас, ідьте наприклад до такого русиньского села Ковбасів і повічте домашнім, головно тым старшым, котры масакру у своїм селі іщі памятають, же сьте дали грошы на фестівал, де выступав чоловік, якый УПА пропаґує. Істо ся вам подякують і повідять, же на другыраз дайте на тот фестівал іщі веце грошей.

Є смутне, же до такого дачого дішло. Фестівал у Свіднику про мене вже не є лем українізачный, але екстремістічный. І то за державны грошы. Барз ня інтересує, ці тото в рамках контролы проєктів буде в порядку. Бо може кібы ся грошы не давали на екстремізм Українців, были бы грошы і на канцеларьскы потребы, без котрых є фунґованя новинок дость тяжке.

(Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радіа lem.fm)

На фотоґрафії: Софія Федина, співачка бандерівскых співанок, на фестівалі в Зындрановій (2013 р.). Коло ньой Аліція Восік, бывша віцемаршалек Підкарпатьского воєводства в Польщі.

ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА