«Бомбель» на театральных дошках

«Книжковый Бомбель то сельскій пиячыско, котрый каждого дня, од рана до вечера, сідит в центрі села, при склепі – на автобусовій затриманці. Сідит і неперестанні веде бесіду сам зо собом, як юродивый, дакус шаленый, дакус немудрый» – так пише Тома Квока на окладинці лемківскоязычного выданя книжкы «Бомбель» Мирослава Нагача. Книжку на варштат взяло Племя і в формі театрального спектаклю вкажут «Бомбля» на сцені.

Меджепоколіньова Театральна Ґрупа Племя, діюча при Ґмінным Осередку Культуры в Устю Рускым, на запрошыня Стоваришыня ім. Мирка Нагача «Білый Сокіл» реализує як раз штуку пн. «Бомбель» на основі другой по черзі книжкы лемківского писателя, а тіж долгы рокы жытеля Ґладышова, Мирослава Нагача.

«Бомбель» фурт інспірує

«Коли замешкали сме в Низкым Бескіді, не знали сме, што будеме гев робити, двійка акторів, далеко од театрів» – оповідат Моніка Бабуля, режысерка спектаклю, тврочыня ґрупы Племя. «Хвилю жыли сме в Ліщынах. На трасі штоденных прогульок была церков і малый, сельскій цмонтір. Похованый є гын Мирко Нагач – писатель. Од тых спацерів зачало ся… гляданя Мирка, чытаня його книжок» – додає.

Не лем на чытаню ся скінчыло, бо коли ґрупа Племя рыхтувала перед двома роками пєсу «Бескідскы Дзяды», то в сценарию нашла ся сцена на основі єдного з розділів «Бомбля». «Знали сме, што будеме хотіти зробити Бомбля цілого. Тот сельскій мудрец аж ся просил о театр, о векшу публику, о єй чутливіст» – дополнят Моніка Бабуля.

«Сесы його оповіданя сут ліричны і епічны, просты і мудры, забавны і поважны, смішны, але і тужливы» – Тома Квока характеризує, барз трафні, страны записаны істориями од Мирка Нагача. І дале: «Нагач дал можливіст выповісти ся особі з социяльного марґінесу, яку обычні нихто не лем не слухат, але і ани не видит, покля не стане му она на дорозі. Бо што може речы такій пиячыско? Мирко доказал, же вельо, же вартат ся прислухати такому чловекову, ай вартат слухату каждого. Бо каждый має дашто важного до преказаня світу» – пише Тома Квока.

«Бомбель» в театрі

Якым слухом выкажут ся творці спектаклю, то переконаме ся уж 27. серпня/авґуста – товды то, на ватряным поли в Ждыни, пройде премєра «Бомбля». Дальшы показы штукы одбудут ся в першых вересньовых/септембровых днях, а то: 2., 9. і 10. вересня/септембра. Вшыткы спектаклі зачнут ся о год. 19.30. І хоц вступне на показы є дармо, то з огляду на нецензуральный язык, якій появлят ся в спектакли, до обзераня запрашат ся полнолітню публику.

Штуку вырежысерували Моніка Бабуля і Мариюш Лясковскій, якій є і автором сценоґрафіі, костюмы зрыхтувала Йоанна Зайонц, а адаптацию зробили Марта Фортовска і Мариюш Лясковскій, зас музику – Мирослав Боґонь.

«Бомбель» по лемківскы

Книжку «Бомбель» написал Мирко Нагач (1984-2007) в ориґіналі в польскым языку, подібні як вшыткы інчы книжкы, котры встугнул вказати світу. Мирко Нагач был писательом і сценаристом, голодным жытя єдным з найбарже талантливых молодых писменників родженых в середині 80. років, якы дебютували початком ХХІ ст. Студиювал культурознавство на Варшавскым Університеті.

Роками волочыл ся по Лемковині, слухал єй і єй мешканців, уважно обсервувал жытя. Написал штырі книжкы: «Вісем штырі» (2003), «Бомбель» (2004), «Боцан і Льоля» (2005) та «Незвыклы подіі Роберта Робура» (2009).

В 2014 році Петро Криницкій, тлумач літературы, перевюл «Бомбля» на лемківскій язык, а книжку напечатало выдавництво Лемко Товер, поміщаючы на окладинці ілюстрацию авторства Александра Зоґрафа перфектно образуючу наголовкого «Бомбля».

І хоц «Бомбель» взріл світ близко 20 (!) років тому, то фурт є актуальном лектуром. «Бесідує о жытю і смерти, глупости і мудрости, о приятельстві і самотности» – описує ґаданину Бомбля Тома Квока. А ци то не близкы нам темы все? Без огляду на тото кым сме, де жыєме, чым ся занимаме? Ци сме тым простым, обычным «бомбльом» ци важном персоном – конец-кінцьом каждый має своі радости, страпліня, тугы і прагніня. Мирко Нагач знал іх описати так, же слова, і без рокы выдрукуваны на папері, не старіют ся і чытат ся іх з цілым спектрум емоций, не важне ци першый, ци «сотный» раз.

Вказати сесе на сцені може быти тяжком задачом.