Обернийме фіґлі

Недавно портал Українські Національні Новини опубліковав статю під назвов Розділюй і пануй: як Українці Румунії стають „Русинами“. Нич позітівне ся од статей такого тіпу не дасть чекати, но несподівати можеме мы. Контра вопросами.

Статя, котрой авторков є Маріанна Присяжнюк, має ціль „дізнати ся, як жыє велика ґрупа етнічных Українців в Румунії близко румуньскых Карпат на граніці з Українов“. Покля бы авторка статі зістала коло свого цілю, были бы сьсме спокійны. Но веце як то, як жыють Українці у Румунії, дізнате ся о русиньскых лідрах і о тім, хто їх платить. Но, правда, не пише ся, хто їх платить. Є то веце діпломатічне. Пише ся, хто їх підтримує.

Респондентом в статі є Мірослав Петрецькый із Союзу Українців Румунії. Тот пояснює, же дві русиньскы орґанізації, о котрых бісідує, суть властно інштрументом в іншых руках. Културный союз Русинів Румунії, орґанізація, котра є членом Світового конґресу Русинів, яку веде Ґеорґій Фірцак, є за його словами підтримована Мадярями. Союз підкарпатьскых Русинів, котрый веде Михайло Лаурук, є про зміну за думками Петрецького в старостливости амбасады Російской федерації в Румунії.

Петрецькый окрім традічных пословіць о тім, хто властно стоїть за русиньскым рухом, котрый бы іншак бізовно не жыв, кебы не Мадярьско і Росія, докінця твердить, же в них, значіть в Румунії, донедавна о жадных Русинах ани не чули, же то лем політіка на розділіня Українців перед переписом населіня у 2021-ім році. І то інтересный факт.

Є інтересне, же о Русинах донедавна нихто не чув, хоць в Румунії вже двараз проходив, окрім іншого, Світовый конґрес Русинів. Іщі інтересніше є то зато, бо румуньскый парламент має і депутатів, котры представлюють народностны меншыны. Свого представителя, значіть депутата, там має Союз Українців Румунії, Петрецького орґанізація, а свого представителя там має і Културный союз Русинів Румунії. І то не так коротко. Од 2000-го року в парламенті за русиньску орґанізацію сидів Ґеорґій Фірцак, у 2016-ім році го вычеряв його сын Юліус Маріян Фірцак. Значіть помалы двадцять років сидить Русин за свою меншыну в парламенті, но о Русинах донедавна Мірослав Петрецькый не чув, і вшытко ся теперь наскоро зробило, бо іде перепис.

Покля ся штось робить лем односно перепису, то точно такы статі, котры мають єдиный інтерес, і то маніпуловати. Зробити з русиньского руху штось, што є лем інштрументом чуджіх держав, што не має нич з реалітов, лем є роздільованьом україньской комуніты. В тім припаді то мож прочітати уж з назвы статі. Пан Петецькый бы предці мусив быти глухый і сліпый, кебы не знав мінімално о тім, же Русины мають довгодобо свого представителя в парламенті. Але даремно страчати час із детайлнов протиарґументаційов односно справ, котры безперестайно пошырюють україньскы медії. Обернийме дакус тоты україньскы фіґлі, зміньме оптіку, най видиме, што властно говорять тоты, про котрых сьме рука Москвы ці Будапешту.

Петрецькый говорить, же дві русиньскы орґанізації суть властно підпорьованы іншыма державами. Покля бы тоты державы не мали в тім даякый властный інтерес, якбач бы то не робили. Зато є на місці опросити ся, ці мають представителі Українців у Румунії даяке обґрунтоване підозріня, же Росія і Мадярьско на теріторії їх державы роблять дашто нелеґалне. Кедь гей, мали бы то оголосити на односны орґаны. По друге, треба ся представителів Українців у Румунії опросити, ці мають даяке обґрунтоване підозріня, же Росія і Мадярьско роблять на теріторії їх державы політіку однародньованя Українців. Кедь гей, мали бы то оголосити, в тім припаді і на меджінародны інштітуції – Румунія є сіґнатарьом меджінародных документів, котры мають задачу охороняти меншыны і меншыновы языкы. По третє, кедьже Румунія дає можливость, жебы представитель Русинів сидів у парламенті, треба ся позвідати представителів Українців, ці мають даяке обґрунтоване підозріня, же румуньскы власти в тій справі не ідуть по румуньскых інтересах, інтересах своїх гражданів, лем просаджують інтересы чуджіх держав, кедь підтримують русиньскый рух. Кедь гей, не може то быти кваліфіковане як зрада властной державы, і не мало бы ся то оголосити тыма, котры то розкрыли, на односны орґаны?

Єднакы або подобны вопросы бы сьме могли дати і представителям Українців, котры хотять українізовати Русинів і пошырюють о русиньскім русі такы брехні, і в далшых державах, в котрых суть Русины вызнаны. Кедь ся їх фіґлі о тім, хто нас фінанцує, обернуть на контра вопросы, аж такы фіґлі то не суть. Суть то важны тверджіня, котры, покля не суть правдивы, мали бы кінчіти перед судом. Втогды бы сміх перешов.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Pixabay.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА