Перед веце як 250 роками нашы люде з карпатскых гір одышли за хлібом далеко на полудне. З того, што зо собом взяли доднес не остало гідні. На Паноньскій рівнині мусили навчыти ся інакше жыти, ґаздувати, трудити ся інчым ремеслом як в себе на Горници. Лем єдно, што од зачатку ся не змінило в тым народі то нацийональны переконаня, язык і віра. Завдякы еманципацийным стремліням і пронацийональній роботі ґенераций руснацкых діячів, учытелів, писменників, священників та вірности рідній достоменности Русинам зо Сербіі, подарило ся сотворити інституцийональний модель плеканя і ровитку рідных етнічных прикмет.
Основны досягніня, якы сут заслугом Русинів в Сербіі то признаня державом русиньского языка як урядового на обшыри Автономічного краю Войводіна. Дальшы успіхы берут ся з того першого, сут то, державны медиі, то єст радийо і телевізия, выдавнича ґрупа Рускє Слово, шкільництво в русиньскым языку од передшколя, аж по університецкы студиі, театр і КУД-ы то культурны домы, котры розвивают аматорску культурну діяльніст. Самособом діют в Сербіі і соспільны орґанізациі, і русиньскы професийны здружыня. Важну роль в роботі для розвитку нацийонального жытя полнит грекокатолицка церков, яка єст щыро і явно прорусиньска, признає русиньскій язык як літургічний, а священникы служат в языку своіх вірных, а не нашмареным з зовни.
На конец, Русины в Сербіі ведут і політичне жытя. Олена Папуґа, котра была нам найбільше напомічна при реалізациі тых проґрамів, єст послом до Скупштіны – сербского сойму – з Ліґы Социяльдемократів Войводины. Окрем того єст она і діячком русиньского самоуряду – Совіту Руснаків. Совіт, то єст рада, є сопоставлений з выбраных цілом руснацком громадом в Сербіі репрезентацийом ріжных політичных опций, часто і такых якы не согласят з еманципацийныма стремлінями Руснаків.
Запрашам слухати вісточок од нашых, реляций з далекой Войводіны, котры вызвучат в радийо ЛЕМ.фм в рамках проґраму русиньска Пропаґанда.
Днес перший проґрам зо серіі Посеред шырокой рівнины – школа. Про єдыну середню школу з вывчальным русиньскым языком во світі буде оповідала директорка основной і середньой школы з бурсом (домом школярів) Петро Кузмяк в Рускым Керестурі – Гелена Пашо Павлович.