Поміч

Презідент Петро Порошенко наконець підписав контроверзный закон о освіті. Не жебы ся то не дало чекати, але по тім, што ся крітічно выразили ку закону дакотры державы, бы єм чекав дакус веце роздумованя над такым кроком. Не стало ся.

Найостріше, як все, кідь іде і о мадярьску меншыну, выразив ся кабінет Віктора Орбана, котрый повів ясно, же буде блоковати приступовы їднаня Україны з Европсков унійов. Но протестны голосы чути із далшых держав – Румунії, Росії і Молдавії. А і кідь то може не є так наголос, жебы о тім писали медії, білатералны розговоры суть і міджі Словакійов і Українов. Словацькый резорт діпломації уж повірив представителів словацькой амабсады в Києві і ґенералного конзулату в Ужгороді, жебы ся „інтересовали“ о закон, котрый може пошкодити і Словакам на Україні. Словацьке міністерство має інтерес конзултовати тоты справы, жебы были зохаблены меншыновы права і жебы не дішло ку знижіню існуючіх штандардів освіты членів меншын на Україні. Но, не знам ці іщі є о чім їднати, кідьже закон уж є підписаный, і тот закон штандарды, котры бы словацька діпломація хотіла всокотити, знижує.

В цілій справі, як собі через медії одарґументовати закон, котрый належыть всядыль, лем не до модерной демократічной державы, помогли два факты. Силны слова мадярьской влады і то, же політічны представителі Закарпатьской области так само выразили свою неспокійность і загнали писмо презідентови. В математіці першой класы, де єдна і єдна суть дві, веце PR говорцям україньской влады, векшынов переблеченым за „незалежных новинарів“, припадно „коментаторів“, не было треба. Ці слова з Будапешті, або зверненя закарпатьскых політіків, всядыль мож найти мадярьскый мотів! І так арґументація закона нашла свою жертву. Мадярів!

В остатніх днях мож чітати на україньскых порталах різны статі, в котрых ся черять ціла еліта і різным способом арґументують за помочі проблему Мадярів, чом є закон потрібный і добрый. В статях мож найти прімітівны атакы, наприклад, же най ся посмотрять наперед на своє школство, што інтеліґентнішому чоловіку довго не буде стачіти, бо каждый собі може найти, же народностны школы в Мадярьску суть. Або же Мадярі творять в Закарпатьскій области заперту комуніту і не знають державный язык, як кібы україньскы комуніты за граніцями історічно і днесь  не творили свої заперты комуніты і державный язык тых держав знали вшыткы все досконало. А мож найти і софістікованішы арґументы о тім, же властно закон Мадярям поможе. І то так, же кідь ся будуть мусити учіти лем по україньскы, будуть тот язык потім добрі знати і то їм поможе і на робочім торгу. Всядыль фіґурують Мадярі. Чоловік мать аж слызы в очах, яку старостливость має україньска держава о своїх Мадярів.

Бісіда о помочі Мадярям є шумна, але має лоґічну хыбу. Мож быти согласным з тым, же чоловік бы мав знати державный язык будьякой народности є. Но приступ, котрый выбрала Україна є неправилный і неправилность такого приступу ся вказала уж і в іншых державах, включно Словакії.

Конкретно на Словакії і конкретно в повязаню з мадярьсков народностнов меншынов, но платить то універзално, суть тверды даны о тім, же діти, котры дома комунікують языком материньскым, значіть языком народностной меншыны, не знають державный язык ліпше втогды, кідь їх будеме тискати, жебы наступили до школы і мали вшыткы предметы в державнім языку і державный язык ся учіли таков самов методіков, як діти майорітного жытельства. Такы діти ся ліпше державный язык навчать втогды, кідь школска сістема акцептує, же тым дітям є першым языком язык материньскый, котрый не є державным, і державный язык ся учать як другый, з тому выпрацованов одповіднов окремов методіков. Бо справы, котры в языку в тім припаді словацькым дітям суть ясны, бо тым языком комунікують, дітям мадярьскым ясны не мусять быти і векшынов не суть і треба їх учіти іншым способом. Словакія тот проблем зрозуміла, но не знам, ці Україна даколи буде хотіти тото зрозуміти.

І так ся вернийме ку тезі, же закон є поміч про Мадярів. Не є. Не є то поміч ани про Мадярів, ани про жадны іншы народности. Є то ничіня народностной освіты, є то проба аґресівной українізації вшыткых гражданів. Закон може помочі акурат так тому, же і тоты европскы державы, котры перед часом міцно стояли за інтеґраційов Україны, поступно зрозуміють, же Україна має барз вельо роботы у себе дома, котру треба зробити, жебы ся могло зачати обще діскутовати о даякій евроінтеґрації. І арґументація закона може помочі тому, же покля з Мадярів будуть робити далшых Русинів – сепаратістів, заперту комуніту, ітд., сотворять далшый непокій меджі людми, котры хотять жыти мірно, котры лем хотять всокотити свою културу і язык, і котры мають непокою в державі уже доста.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радіа lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Wikipedia.

ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА