Матура з лемківского зас написана

Май, з єдной стороны – прекрасний місяц, в котрым природа будит ся до жытя, але з другой – горячий період для абсольвентів середніх шкіл. То час, в котрым здобыте нима за вшыткы рокы знаня остає докладні провірене на тзв. еґзамінах дозрілости – матурах.

Матура то державний еґзамін, проводжений в писемным і устным виді. Абсольвенты не мают обовязку приступувати до того же еґзаміну, але свідоцтво його зданя вымагане є од кандидатів на высшы учельні. Зданя матуры означат отриманя найменьше 30% пунктів з каждого з обовязковых предметів, до котрых враховує ся польскій язык, математику і анґлицкій язык. Тыкат ся тото і устной части, і писемной. Еґзаміны мож здавати на основным і розшыреным рівни, котрий выберают ученикы. Окрем основных предметів, матуристы можут выберати і додатковы предметы. Такым же матуральным предметом є од 2013 рока лемківскій язык.

Кєд лем явила ся можливіст здавати лемківскій язык на матуральны еґзаміні, каждий рік не бракувало охочых. Што правда, были то лем поєдны особы, але каждого од 2013 рока нашол ся даякій молодий репрезентант/репрезентантка, котры хотіли ся в тій обшыри справдити. По правді, здаваня того рода матуры започаткувал Данько Возняк, внук учытеля лемківского языка з Ліґниці, котрий як перший приступил в 2013 р. до того еґзаміну. Пак, в 2014 р., наступныма абітуриєнтами, котры хотіли ся з лемківского справдити, были 2 особы, двох молодых Лемків, перший з гір, з села Ждыня – Дарко Копча,  другій, вродженый уж на заході, Ліґничан – Севериян Косовскій, днес уж редактор радия ЛЕМ.фм. В 2015 р. до того еґзаміну перший раз приступила дівка, Ганця Шмайда з Конечной. Товды тіж о матурі з лемківского языка зробило ся голосно. Ганця не лем отримала з того еґзаміну высоку пунктацию, але іщы остала попрошена до телевізийного проґраму Pytanie na śniadanie, в котрым оповіла не лем о писаным еґзаміні, але загальні о Лемках. І так, остал іщы 2016 рік. І того рока нашла ся репрезентантка. До еґзаміну підышла молода Лемкыня з заходу, Дария Кузяк. Більше о попередніх матуристах мож перечытати за тым мотузком.

Передставників лемківской нациі не бракло і текучого рока. Аня Ковальчык, як єдына абсольвентка середньой школы, підышла того рока до матуры з лемківского языка. Ганця жыє в Ґладышові, селі, в котрым находит ся вельо лемківскых родин. Походит з родины, в котрій продолжат ся лемківскы традициі. То членкыня лемківского ансамблю Руской Бурсиы в Ґорлыцях, -Терочкы. Ганця через 3 рокы ходила до II Загальноосвітнього Ліцею ім. І. Лукасєвіча в Ґорлицях. Лемківского языка вчыли єй уж од наймолодшых років родичы. А науку ґраматикы зачала в основній школі. Товды єй учытельком была Данута Дзюбина. Пак, од початку ґімназиі аж по першу клясу ліцею, вчыла ся в Варвары Дуць. На жаль, потім, з причыны, коли не зобрала ся одповідня ґрупа учеників, лекциі лемківского языка не были ведены. Зато же ліцеалистка мусіла рыхтувати ся до того еґзаміну власныма силами. Але, як видно, великє завзятіст не дозволила одвести єй од скорше уж піднятого рішыня – здавати лемківскій язык на матурі.

До еґзаміну, котрий проходил в середу, 24 мая 2017 р.. в II Ліцею ім. І. Лукасєвіча в Ґорлицях, приступила для власной сатисфакциі.. Зачал ся о 9.00 год., а час на писаня то максимальні 180 минут, але, як ся вказало, учениця скінчыла го перед часом. Рівен трудности оцінила на легкій. Матуристка мала написати выпрацуваня на єдну з двох поданых тем. Перша тема тыкала формуваня ся історичной памяти Лемків. Треба было, на основі даного кавальця тексту Олены Дуць-Файфер, передставити проблем, хосуючы не лем приведений фраґмент тексту, але тіж однести ся до інчых текстів культуры. Другом задачом было доконати зрівнуючой аналізы і інтерпретациі двох вершів. Были то вершы Павла Стефановского «Колиси» і Якова Дудры «Так было давно». Вершы образували давне жытя Лемків. Выпрацуваня мало чыслити не меньше як 300 слів. Ганця выбрала другу тему, узнаючы єй, за своім думаньом, за легшу і барже приступну. Потім повіла, же працу писало ій ся добрі.

Ганця ходила до клясы о біолоґічно–хімічным профіли, зато лучыт своє будуче з тыма обшырями знань.

Ганці сердечні ґратулюєме, желаме як найліпшых результатів і дальшых успіхів.

На аркушы з матуральных еґзамінів з лемківского языка мож пізріти за тым мотузком.