Выставка счезлого Підкарпатя в Ужгороді

Дня 11-го мая 2017-го року буде в Ґалерії Ілько в Ужгороді одкрыта выставка під назвов Счезлый світ Підкарпатьской Руси на фотоґрафіях Рудолфа Гулкы. Експозіція буде в ґалерії до 31-го мая і презентує унікатну збірку історічных фотоґрафій Підкарпатьской Руси міджівойнового періоду. Тоты фотоґрафії суть уложены у фондах празьской Народной бібліотекы Чеськой републікы на одділіню Славяньской бібліотекы.

Рудолф Гулка (1887 – 1961), любитель фотоґрафії, іншак професійов урядниык а пізніше і тлумач літературы, нафотив знимкы із Підкарпатя, котре втогды належало до складу Чехословакії в першій половині 20-ых років ХХ. столітя. Презентованы фаребны (і дофарбльованы) і чорнобілы фотоґрафії вказуюзь штоденне жытя, роботу селян і жытелів міст, їх традіції, архітектуру, промысловы будовы, природны мотівы ці ремеселны выробкы. Гулка фотив так русиньскых жытелів Підкарпатьской Руси, котры творили майорітне жытельство, як і далшых жытелів – Жыдів, Ромів, Мадярів, котры вєдно із Русинами жыли на тій теріторії.

На фотоґрафіях мож видіти складны соціалны условії Підкарпатя, котре было за Астро-Угорьской імперії єдным із найменше розвинутых реґіонів, як і то, же Чехословакія такой по вытворіню републікы зачала актівно інвестовати до реґіону і зліпшовати условії про жывот підкарпатьскых жытелів. Векшына з того, што творило унікатну атмофсферу русиньского Підкарпатя, счезло по анексії теріторії Совітьскім союзом. Цільом выставкы є представити як раз тот счезлый світ, котрый Гулка захопив на своїх знимках, якы ся всокотили як фаребны, дофарбльованы і чорнобілы скляняны діапозітівы, чорнобілы неґатівы і філмы.

Наперед была книжка

Выставка Счезлый світ Підкарпатьской Руси на фотоґрафіях Рудолфа Гулкы взяла собі назву подля книжкы, котра першый раз вышла у 2014-ім році (друге выданя р. 2016), якой авторами суть Гана Оплештілова і Лукаш Бабка. Тоты поскладали двоязычну публікацію під назвов Zmizelý svět Podkarpatské Rusi ve fotografiích Rudolfa Hůlky (1887-1961) / The Lost World of Subcarpathian Rus’ in the Photographs od Rudolf Hůlka (1887-1961) і выдала єй Народна бібліотека Чеськой републікы – Славяньска бібліотека.

Тота публікація представлює лем выбер фотоґрафій, но документарно барз цінный, із великой збіркы, котра має майже 4400 образовых матеріалів, яку вытворив почас першой третины ХХ. столітя чеськый міністерьскый урядник, тлумач літературы і аматерьскый фотоґраф Рудолф Гулка. В збірці Гулкы всокотила ся розмаїта мішанина образовых матеріалів, котра нам днесь дає унікатне свідоцтво о жывоті нелем в міджівойновій Чехословакії (фотив і Словакію, Моравію, Чехію), але і о жывоті в дакотрых далшых частях Европы і северной Африкы того періоду. Гулкова збірка, котру має в справованю Славяньска бібліотека, так головно в одношіню ку історії, културі і етноґрафії історічной теріторії Підкарпатьской Руси – єдной із 4-ох самосправных земель Чехословакії в роках 1919 – 1939, вызначно росшырює дотеперь знамы жрідла образовой документації.

Фотоґрафії, як ся пише і в анотації ку публікації, суть бадательскы унікатным матеріалом етноґрафічного характера. В книжці суть окрім фотоґрафій із підкарпатьскых сел, і фотоґрафії з міст Підкарпатя, ці фотоґрафії з іншых частей втогдышньой Чехословакії (Словакія, Моравія).

Рудолф Гулка

Рудол Гулка народив ся 15-го новембра 1887-го року в селі Ласеніце в днешнім Югочеськім краї. Цілый свій професійный жывот (рр. 1911 – 1945)  быв урядником. Робив про Централне общество господарьскых коопратівів у Празі. Гулку як фінанчного контрольора по выникнутю Чехословакії післали до найвыходнішой части републікы, на Підкарпатьску Русь, де ішла із Прагы велика фінанчна поміч, жебы розвивати реґіон. Як раз в тім часі, коли робив на Підкарпатьскій Руси, находив собі час і на своє гобі – фотоґрафованя, з чого выникла тота унікатна зібрка. Гулкову збірку дістала Славяньска бібліотека по його смерти. Уж од двадцятых років зачав занимати ся і тлумачінями літературы до чеського языка. Тлумачів наприклад Коцюбиньского. Інтензівно тому присвячав ся по році 1945, коли пішов до пензії. Умер в Празі 18-го септембра 1961-го року.