В пятницю, 13. лютого/фебруара т.р., Руска Бурса в Ґорлицях была істо заполнена школярями і студентами. Покус так, як сто років тому, лем же в кус інчых обставинах, бо нихто в ней не замешкал, но і, окрем хлопців, до нашой Бурсы пришли і дівчата (перед войном в ґорлицкій Рускій Бурсі в жыли лем леґыні).
Близко 19.00 год. до Руской Бурсы зачали ся сходити молоды люде з цілой Лемковины, пришли не лем тоты з Ґорлиц, але і од Крениці, та з вельох лемківскых сел. Вшыткы гідні ся бавили, пак спільні співали до фортепіано-ґітарового акомпаніяменту, аж і гуляли. Не сциґаню, коли повім, же было нас гідні близко 40 осіб. Орґанізаторами стрічы были краківскы студенты родом з Лемковины – Петро Дзюбина та Дарко Копча. Але я не о тым хотіл бы-м написати.
Коли дахто зайде на даку стрічу, або забаву на Лемковину та одраз дакус інакше ся чує. Нашым пунктом однесіня най буде чужына – захід Польщы, де перед сімдесятьома роками были выселены жытелі Лемковины. Подля спису з 2011 рока в Польщы жыє ок. 10 тис. Лемків, з чого около 2-3 тис. прожыват на своій історычній карпатскій териториі. Хоц в списовых статистыках – не лем подля мене – повинно быти Лемків о вельо більше, приймийме тоты, на потребы статі.
Коли єм задумал написати сес текст, спочатку єм заложыл, же буде короткій (хоц то, преця, субъєктывне понятя), же лем поінформує про ґорлицку подію. І конец. Бо што мож про забаву написати більше?
Інспірацийом до написаня того тексту є єдно спостережыня, котрого на чужыні-заході не все сме годни досвідчыти. Отже, для єдных може то быти чудо, але на Лемковині молодіж бесідує медже собом выключні по свому – по лемківскы. А то не такє очывидне, коли підеме на забаву на чужыні-заході. Вшыткы нарічут, же молоды не бесідуют в языку дідів, же забываме на своє дідицтво і ідеме в чужы обшыри.
Вродил єм ся на чужыні-заході, гын єм ся выховал і дозрівал. Перше кус ня мерзило, коли тамты з Лемковины, высміхували ся з тых з чужыны-заходу, же калічат язык, же забывают на своє і некотры уж нияк по лемківскы не бесідуют. Хоц може тото, што пишу, для другых не буде чудом, але уж ня тото высміхуваня нияк не мерзит. Досправды – так єст.
Реальну будучніст Русинів в Польщы виджу лем на іх автохтонічным жытлиску – Лемковині. Певно одозвут ся і такы, котры повідят, же з 2-3 тис. люди ся уж нич не даст зробити. Не згоджу ся і буду стоял при своім зато, же был єм 13. лютого/фебруара 2016 рока в Рускій Бурсі в Ґорлицях, на неофіцияльній молодіжній стрічы. Зато і думам, же на Лемковині, хоц люди пару раз меньше, потеницял бесідуваня в рідным языку є дуже більший як на чужыні-заході. На Лемковині молодіж хоснує лемківскій язык не лем до співаня, але і товды, коли дискутує, ачий ся сварит, або выйде оддыхнути здоровым передбурясным повітрьом.
Причын такого явиска може быти вельо, хоц я сам іх не хочу глядати і вырішати. Думам, же може брати ся тото бодай з того, же жытелі Лемковины чуют, же сут в себе, видят тоты деревяны церковці, памятникы з трираменныма крестами писаныма азбуком, а і од парох років двоязычны таблиці з назвами сел. Може тото в дакій спосіб будує?
Проблем бесідуваня по свому серед молодых Лемків не єст новий. Жебы лем не зосереджати ся на чужыні-заході, старчыт, же підеме за велику млаку, де маме іщы гіршу ситуацию. Лем бесідуваня наштоден дома в рідным языку може нас фурт ратувати перед затрачыньом. Слухаючы рідний язык лем в неділю в гостях, або лем по церкви, ани папуґа не годна ся го навчыти. Думам, же тоты зо заходу повинны быти горды з тых з Лемковины і брати з них приклад, а тоты з Лемковины мусят вказувати, же наш язык є модерний, же писаня на ґамбокнижці (Facebook) кірилицьом є супер і пожадане! Мусиме тото зробити тепер і лем разом!
Тішыт факт, же мы – молоды люде, хоснуєме будинок Руской Бурсы в Ґорлицях, бо і така його функция од самого зачатку т.є. од 1908 рока. Най служыт не лем великым цілям старшых, але і малым стрічам молодой ґенерациі, котра є будучністю нас ВШЫТКЫХ – і тых старшых, і тых молодшых! До дальшых стріч!