Русины на Словациі радят про проєкт закону о народовых меншынах

В остатню суботу вересня в Пряшові проходило семе посіджыня Округлого Стола Русинів Словациі (ОСРС).  Серед інчых головным бодом прогаму была дискусия про леґіслятывний проєкт закона рыхтуваний през ОСРС, котрий мал бы рішати про статус і функцийонуваня народовых меншын на Словациі.

Як уж было през тоту платформу авізуване, Русины не сут задоволены з того, што до днеска на Словациі не сут приняти законы про народовы меншыны. Конституция Словацкой Республикы ґварантує, што нородовы меншыны берут рішучу участ в справах, котры іх тычат. Реалізациі того принципу має служыти прирыхтуваний проєкт закону про народовы меншыны, котрий буде передставлений до публичной дискусиі. Старат ся о нього ансамбль, котрий діє в леґіслятывній области і бере взірці з подібных законів, котры были приняти тіж в інчых державах, на приклад  на Мадярах. Русины пропонуют, жебы разом зо свойом законодавчом ініциятывом почати шырше дебатуваня про сотворіня меншыновых самоурядів, котры мают на примір Словакы жыючы на Мадярах і в Сербіі.

В контексті приближаючых ся выборів до выжшых адміністративных цилків (жупы) самоуряду Пряшівского Краю іщы в червци Округлий Стіл Русинів Словациі возвал вшыткы партиі, котры пропонуют своіх кандыдатів на предсідателя і посланців самоуряду Пряшівского Краю з желанямы, котры сут подля Русинів основны для розвитку цілого реґьону і жытя русиньской меншыны.

В наступным тыжни ОСРС буде консультувати передставителів політичных партий і запознат ся з іх програмами. В опертю о тото на кілкоо програмы партий будут односити ся до русиньскых стремлінь ОСРС оголосит перед осінныма выборамы, котрых кандидатів офіцийні всперат.

Важным бодом програму было розвязаня ситуациі русиньскых музеів. Русины од давна сут незадоволены з діяльности Словацкого Народового Музею – Музею Украіньской Культуры во Свиднику (SNM – MUK), котре фурт фальсифікує реальніст і презентує артефакты – котры становлят культурний доробок Русинів і зобраны были в русиньскых селах – як артефакты украіньской культуры. Округлий Стіл Русинів Словациі з звязку з тым звертат ся до Міністерства Культуры Словацкой Республикы, котрый є основательом  Словацкого Народового Музею, жебы была утворена комісия, котра бы окрыслила походжыня і культурову приналежніст колекцийного фонду і артефактів СНМ-МУК во Свиднику.

ОСРС  жалує, што партия Мост (Híd), котра ся презентує як партия котра гейбы мала репрезентувати інтересы вшыткых народовых меншын на Словациі рішыла, як видно то в першій части документу «Візия 2013» розвязувати найперше проблемы лем мадярской меншыны. Округлий стіл уважат, што пропозиция зараховуваня зложеных достоменности при повселюдным списі, котрий ся в тым документі находит, є для Русинів не до принятя.

В посіджыню ОСРС перший раз брал участ передставитель церкви. Грекокатолицка архієпархія в Пряшові на зголошену потребу  номінуваля на свого представника при Округлым Столі Мароша Прейсу протопрезвитера зо Сніны. Русины мают надію, што свого представителя до округлого стола офіцийно зголосит і православна церков на Словациі.

Петро Медвідь, пресовий говорця ОСРС (тлумачыня зо словацкого языка, ориґінальний текст www.holosy.sk)