Довгодобо стрічаме ся з проблемов, же наприклад така соціална сіть Facebook слова Русин, русиньскый перекладать до іншых языків як Росіян, російскый. Покля бы то перекладало неправилно лем з русиньского языка, могли бы сьме розуміти тому так, же наш язык не дістав ся до базы перекладача.
Але уж менше зрозумілым є, кедь єднакы хыбы в перекладі така соціална сіть зробить при постах, котры суть написаны наприклад по словацькы. В анґліцькім перекладі пак знова можеме стрітити ся з тым, же в тексті не буде Rusyn, припадно Ruthen, а знова Russian. Было бы нерозумным такой підлягнути даякій параної, але далшы арґументы нам вказують, же штось не так.
Кедь перед часом світу передставленый быв ChatGPT, чітав єм статю о тім, же в дакотрых припадах аж барз ясно видіти, хто „кормив“ тот штучный інтелект. Цімбор із штучным думаньом на дакотры вопросы одповідав, як кебы голосовав за америцькых демократів. Родово чутливый язык, ґендеровы погляды могли конкуровати істинному америцькому демократови.
І так ся на основі того писало, же тоты, котры стояли за першов верзійов ChatGPT, стопроцентно кормили штучный інтелект в дакотрых вопросах лем тым „єдным правилным“ током інформацій.
Самособов, ChatGPT од свойой першой, втогды іщі дакус прімітівной верзії, великыма кроками рушыв допереду. А на розділ од перекладача на сіті Facebook нелем знать слово Русин, знать о Русинах і правилно написати, і вдяка хоснователям, котры го „кормлять“, зачінать розуміти русиньскый язык, докінця пробує на нім писати, і кедь є то у векшыні припадів іщі все лем якась мішанина.
Но проблемов є, же кедь ся дістанете ку творіню образків за помочі того штучного інтелекту, і пожадате выґенеровати образок русиньского флаґу або ербу, дістанете вшытко, лем не русиньскый флаґ або ерб. І кедь ChatGPT оправите, напишете, же тото не є русиньскый флаґ ці ерб, докінця кедь му заладуєте правилны верзії, штучный інтелект собі далше робить по свому.
Гей, і тото бы ся дало пояснити тым, же аж так мудрый іщі тот штучный інтелект не є, і не знаме го затля накормити так, жебы раз і навсе знав, як сімболы Русинів вызерають.
Дакус менше зрозумілым пак є факт, же покля зачне творити тоты свої верзії русиньского флаґу, векшынов творить варіанты російского флаґу, докінця в дакотрых припадах і з російсков орлицьов, з часу на час появить ся і україньскый тризуб.
Можеме задумовати ся над тым, ці як в припаді перекладача сіті Facebook, так в припаді штучного інтелекту ChatGPT іде лем о хыбу, котру дотеперь нихто споминаны аплікації не научів. Але так само можеме задумати ся над тым, же є аж барз чудным, кедь дві платформы назалежно од себе асоціюють Русинів із Російов.
Властно ся можеме задумати над тым, ці іде досправды о хыбу, або о продуману діскредітацію Русинів в новім просторі штучного інтелекту, на котру мы нияк не были приготовлены.
Покля іде о автора коментаря, тот собі цалком добрі знать представити, як кормлять штучный інтелект діскредітаційов. Неправилныма даныма, тыма, котры хоснують і в реалнім світі, жебы нас діскредітовати, із єдиным цільом, жебы русинофобный діскурз быв і діскурзом штучного інтелекту, котрый за куртый час буде мати велику роль у многых областях нашых жывотів.
То, же на такы діла днесь тайны службы мають своїх кібернетічных „господарів“, є ясне. І так не мож цалком спохыбнити ани то, же бы даякы господарі мали задачу кормити і русиньсков діскредітаційов.
Самособов, ту і теперь не подаме ани потверджіня, ани то не будеме знати дементовати. Но і так зістає вопрос, ці мы і наш рух приготовлены уж на таку боротьбу на новім інформачнім фронті.
Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. На фотоґрафії творы ChatGPT на тему америцькый і русиньскый флаґ.