СКТН хоче оголошыня 2025 Роком нацийональных меншын і упамятіня Выжньошлезской Траґедиі

Делеґаты Соспільно-Культурного Товариства Німців (СКТН) на Шлеску Опольскым приняли в минулу суботу апель, жебы оголосити 2025 Роком нацийональных меншын і упамятіня Выжньошлезской Траґедиі.

В суботу 8. червця/юнія прошла стріча, што была підсумуваньом минулого рока діяльности Соспільно-Культурного Товариства Німців на Шлеску Опольскым. За єдну з найважнійшых подій Рафал Бартек, ведучый СКТН, узнал тото, што уряд Коаліциі привернул 15. жолтня/октобра три годины вчыня німецкого языка як материньского/меншынового.

«Знаме вартіст нашой культуры і традициі і тепер мусиме тот скарб, наш Гаймат, передати дальшым поколіням. Єм тіж вдячный, же маме молодых люди, котры тото розуміют, і же маме так активну молодіжну орґанізацию, Звязок Молодежы Німецкой Меншыны. Мусиме єднак дале підперати і уміцняти молодіж, бо днес нич не може быти бране як ґарантуване і вічне. Быти активным і діяти в сучасный спосіб – то мусит быти наше мотто, бо лем в тот спосіб можеме мати успіхы» – повіл Бартек.

Апель о рішыня Рока нацийональных меншын

Делеґаты выстосували апель до польского уряду, жебы оголосити 2025 Роком нацийональных і етнічных меншын.

«Апелюєме до польского уряду, жебы оголосити рік 2025 Роком нацийональных і етнічных меншын, котры жыют в Польщы. Внескуєме, жебы рішыти на тот ціль специяльный буджет, як тіж жебы рішучо звекшыти буджет державы презначеный на підпераня нацийональных і етнічных меншын. Такє рішыня польского уряду позволит підняти шор діянь і активности вказуючых, же інче то не чуже, як бесідувал архієпарха А. Носсоль» – чытаме в апелю.

В однесіню до ближучой ся 80. річниці закінчыня ІІ світовой войны делеґаты выстосували апель, жебы упамятнити «Выжньошлезску Траґедию», як окрислят ся злочын проти людям того реґіону по 1945 році.

Упамятніня Выжньошлезской Траґедиі

«В контексті тых подій не можеме забыти о траґедиі німецкого сходу, котрой частю є Выжньошлезска Траґедия, а котра досягнула наш реґіон і нашы родины. Был то час выполненый больом, терпліньом і стратами, котры фурт резонуют в нашых споминах і істориі. Апелюєме до членів СКТН, жебы спільно упамятнили жертвы тых траґічных подій. То наш моральный обовязок, жебы памятати і упамятняти тых, котры пережыли непредставлене терпліня. Памят о минулым є ключова, жебы будувати ліпше будуче» – написали авторы апелю.

Выжньошлезском Траґедийом окрислят ся період парох років од січня/януара 1945 рока. В тым часі жытелі Выжнього Шлеска зазнали особливого бестияльства зо страны Червеной Арміі та радяньскых власти, пак комуністичных власти Польской Народной Республикы. Приході Червеной Арміі товаришыли волны мордів, ґвалтів, рабуваня і вывезіня до катoржничой роботы в майнах і лаґрах на Сибірі десяткок тисячів жытелів Шлеска. Велика част інтернуваных николи не вернула. Жертвы совітскых репресий вмерли через хвороты, вымучыня або были вбиты. Новы народны власти помістили десяткы тисячів Шлезаків і шлезскых Німців в концентрацийных лаґрах під претекстом спілпрацы з нацистами, што переважно не было згідне з правдом. Соткы тисячів піддано брутальній нацийональній верифікациі, змушамы были выіхати за Одру. Тоты, котры остали, были репресийонуваны.

В дальшій части апелю чытаме: «Най нашы діяня будут свідоцтвом нашой памяти і пошаны для тых, котры стратили жытя, здоровля і хыжы. Разом можеме заховати памят о минулым і вчыти будучы поколіня вшыткых нашых мешканців, як важне є плекати мир і взаімну пошану».

В суботнім засіданю брало участ 91 зо 150 управненых делеґатів з цілого воєвідства та люблинецкого повіту (шлезскє воєвідство), якы согласно дали абсолюторию зарядови СКТН.

Соспільно-Культурне Товариство Німців на Шлеску Опольскым то найвекша орґанізация німецкой меншыны в Польщы. Чыслит понад 24 тис. членів. В минулым році 315 локальных кружків вело діяня в рамках самоурядовых дотаций, зорґанізували м.ін. Miro Deutsche Fussballschule, рецитаторскій конкурс «Молодіж деклямує поезию», цикль повітовых концертів ци 20. Дни Німецкой Культуры на Шлеску Опольскым.

Фот. historiapilchowice.pl