В понедільок 10-го юна 2024-го року Велика сцена Театру Александра Духновіча уж 23-ій раз привітала участників фінале цілословацького конкурзу в декламації русиньской поезії, прозы, духовной декламації, властной творчости і малых сценічных форм.
Од дітей матерьскых школ аж по дорослых декламаторів – тоты вшыткы стрітили ся на Духновічовім Пряшові 2024, котрого орґанізатором як каждый рік была Русиньска оброда на Словеньску (РОС).
Змагаючі, котры в тот день пришли до Пряшова, поступили векшынов з окресных змагань, аж на два выняткы, коли декламаторы пришли з окресів, де окресне змаганя не было. Тот рік было новотов, же першый раз было окресне змаганя і в Гуменнім. На цілословацькім конкурзі в Пряшові мали своїх представителів окресы Гуменне, Бардейов, Меджілабірці, Снина, Свідник, Стара Любовня, по єднім участникови мав і Пряшів а Баньска Быстріця.
Почало ся молитвов у храмі
Уж другый рік почав ся Духновічів Пряшів у Ґрекокатолицькім катедралнім соборі святого Йоана Крестителя. В тім служыв отець Александер Духновіч, при тім храмі быв каноником, під тым храмом у кріпті є і похованый.
В катедралнім соборі участників привітав отець Мілан Ясик, котрый заінтересованым перед офіціалным зачатком зробив і курту екскурзію при гробі Духновіча. Отець Мілан повів у своїм приговорі, же на Словакії святкуєме День учітелів 28-го марца, бо в тот день народив ся учітель народів Ян Амос Коменьскый, но мы бы сьме в тот день мали думати і на дашто інше.
В тім самім часі, на кінцю марца, припоминаме собі і день, коли вмер Александер Духновіч, і так вызвав педаґоґів, жебы на школах в нашых русиньскых реґіонах, в день, коли припоминать ся День учітелів, спомянула собі школа і на учітеля русиньского народа – Александра Духновіча.
По приговорі пак з отцьом Франтішком Крайняком, котрый вєдно з отцьом Ясиком суть і членами Общества святого Йоана Крестителя, одслужыли панахіду за нашого будителя. Панахіда была по церьковнославяньскы з русиньскыма частями.
По панахіді уж вшыткы одышли до Театру Александра Духновіча, в котрого просторах проходив конкурз.
Участны были і цінны гості
По русиньскій гімні Вручаніє, котра зазвучала на початку у Великій салі нашого театру, вшыткых привітала модераторка Духновічового Пряшова 2024 – Міріяма Федоркова, акторка Театру Александра Духновіча.
На конкурз тот рік пришли посмотрити і цінны гості. За Міністерство школства, баданя, вывоя і молодежи Словацькой републікы пришла Ґабріела Кочковіч. Міністерство є офіціалным выголошовательом Духновічового Пряшова, підпорує тот конкурз, і пані Кочковіч старать ся якраз о народностны конкурзы в декламації.
Меджі декламуючіх Пришов і віцепріматор міста Пряшів Петро Крайняк, священици з Общества святого Йоана Крестителя – отець Ясик і отець Крайняк, председкыня Дозорной рады (РОС) Вєра Юрічова і секретарь Світового конґресу Русинів Володимір Противняк.
Духновічів Пряшів 2024 святочно одкрыв своїм приговором председа Русиньской оброды на Словеньску Мартін Караш. По його приговорі вже была покликана фахова журі, котра пак оціньовала окремы выступліня змагаючіх ся.
Журі то рік была в складі: Маріян Марко, директор Театру Александра Духновіча і председа журі, русиньска писателька Людмила Шандалова, довгорічный актор нашого театру Іґор Латта, Наталія Гребікова, котра є редакторков русиньского высыланя Народностно-етнічного высыланя Радія Патрія в Кошыцях, і Михал Павліч з Інштітуту русиньского языка і културы Пряшівской універзіты в Пряшові, якый науково занимать ся русиньсков літературов.
Пак вже наслідовали выступліня тогорічных участників, котрых было по поступі з окресных кол конкурзу досправды вельо.
Лавреатков стала Ванеса Паліґова
На цілословацьке коло Духновічового Пряшова 2024 по окресных конкурзах пришло понад 120 участників. З окресных змагань поступили тоты, котры здобыли перше місце у своїй катеґорії.
Змагаючі были розділены у віковых катеґоріях 0 аж 5, і віковы катеґорії были пак розділены на жанры – поезія, проза, духовна декламація, народне розповіданя, властна творчость і малы сценічны формы. Якраз послідня жанрова катеґорія была причінов, же тот рік наросло радікано чісло дітей, котры были участны, бо школы пришли на малы сценічны формы з великыма ґрупами дітей.
Журі выслухала собі цілково 66 выступлінь, котры пак в окремых катеґоріях оціньовала, а так само на основі них вырішыла о лавреатови Духновічового Пряшова 2024. Тітул лавреата собі з 23-го рочника Духновічового Пряшова 2024 однесла Ванеса Паліґова із Споєной школы у Свіднику, котра на конкурзі выступала у 3-ій віковій катеґорії з поезійов.
Подякованя
За головного орґанізатора – Русиньску оброду на Словеньску, хочеме подяковати вшыткым, котры дали свій вклад до далшого Духновічового Пряшова. Oрґанізаторам окресных конкурзів, членам журі в містных конкурзах і в Пряшові, педаґоґам, котры роблять з нашыма дітми, учать їх декламовати, а і родічам, котры дали свої діти педаґоґам, жебы могли розвивати ся в русиньскім языку.
Знова стовкы дітей перешли окресныма конкурзами, і то є надія, же маєме будучу ґенерацію, і кедь стан нашого школства не є такый, як бы сьме хотіли.
Подякованя належыть і Міністерству школства, баданя, вывоя і молодежи Словацькой републікы як выголошовательови конкурзу, а Фонду на підпору културы народностных меншын, котрый тоту подію підпорив із публічных средств. Тішыме ся на 24-ій Духновічів Пряшів о рік.
РЕЗУЛТАТЫ ДУХНОВІЧОВОГО ПРЯШОВА 2024
КАТЕҐОРІЯ 0
Поезія
- Барбора Матурканічова – МШ Духновічова, Меджілабірці
- Ліліана Белейчакова – МШ Kvapôčka, Бардейов
- Крістіна Сливкова – МШ ґен. Свободы, Свідник
Проза
- Анна Гнідякова – МШ Духновічова, Меджілабірці
- Івана Матійкова – ОШ Ґерлахів
Духовна декламація
- Крістіна Морозова – ОШ з МШ Кленова
- Луція Кімакова – Споєна школа Свідник
- Якуб Ґабко – МШ Біловежа
Народне розповіданя
- Матєй Марушін – ОШ з МШ Кленовa
Малы сценічны формы
- Барвіночок – ОШ з МШ Камюнка
КАТЕҐОРІЯ 1
Поезія
- Ленка Марія Ямрошковічова – ОШ Цернина
- Ян Балберчак – ОШ Духновічова, Меджілабірці
- Павел Капраль – ОШ з МШ Стащін
Проза:
- Гана Чернеґова – ОШ Коменьского, Меджілабірці
- Патрік Пахута – Споєна школа Свідник
- Патрік Ясик – ОШ з МШ Михала Сопіры, Радвань над Лабірцьом
Духовна декламація
- Ніна Ґоріщакова – ОШ Карпатьска, Свідник
Народне розповіданя
Адам Матійка – ОШ Ґерлахів – нагородженый за участь
Властна творчость
- Моймір Русинко – ОШ А. Павловіча, Свідник
Малы сценічны формы
- ОШ з МШ Вубля
- Споєна школа Свідник
КАТЕҐОРІЯ 2
Поезія
- Віктор Бейда – ОШ Духновічова, Меджілабірці
- Романа Бурякова – Церьковна ОШ св. Юрія, Свідник
- Себастіан Федоряк – ОШ Дарґовскых героїв, Гуменне
Проза
- Адам Ясик – ОШ Дарґовскых героїв, Гуменне
- Наталія Цуперова – Споєна школа Свідник
- Ніна Грустічова – ОШ з МШ А. Духновіча, Влыч
Духовна декламація
- Александра Голонічова – ОШ Духновічова, Меджілабірці
- Ела Гутникова – ОШ з МШ Камюнка
- Вероніка Ґубова – ОШ з МШ А. Духновіча, Влыч
Народне розповіданя
- Мартін Коваль – Споєнa школа Свідник
Малы сценічны формы
- Кечера – ОШ з МШ Якубяны
КАТЕҐОРІЯ 3
Поезія
- Ванеса Паліґова – Споєна школа Свідник
- Наталія Чагойова – ОШ Духновічова, Меджілабірці
- Нела Ґебріанова – ОШ з МШ Кленова
Проза
- Біанка Бандурічова – ОШ з МШ Вубля
- Наталія Залецька – ОШ Духновічова, Меджілабірці
- Катарина Іванчова – Споєна школа Свідник
Духовна декламація
- Емма Бобрикова – ОШ з МШ А. Духновіча, Влыч
Народне розповіданя
- Йосиф Чурга – ОШ з МШ А. Духновіча, Влыч
Малы сценічны формы
- ОШ А. Павловіча, Свідник
- ОШ з МШ Шарішске Ястрабя
- Кечера – ОШ з МШ Якубяны
КАТЕҐОРІЯ 4
Проза
- Вікторія Шантова – Ґімназія св. Йоана Златоустого, Гуменне
Духовна декламація
- Софія Содиварова – Обходна академія, Свідник
Властна творчость
- Ніколас Выравець – Ґімназія Дукляньскых героїв, Свідник
Малы сценічны формы
- Кечера Якубяны – штуденты середніх школ
КАТЕҐОРІЯ 5
Поезія
- Марія Хомова, Ряшів
Народне розповіданя
- Марія Кундратова, Біловежа
Властна творчость
- Миколай Коневал, Камюнка
ЛАВРЕАТ ДУХНОВІЧОВГО ПРЯШОВА 2024
Ванеса Паліґова – Споєна школа Свідник