В будові Словацькой філгармонії в Братіславі одбыла ся в неділю 14-го януара 2024-го року святочна церемонія удільованя державных нагород з нагоды 31-ой річніці выникнутя Словацькой републікы, котру припомянули сьме собі 1-го януара.
Презідентка Словацькой републікы Зузана Чапутова нагородила 33 особностей з области общественного, културного, як і шпортового жывота, з того сім in memoriam. Нагороджены были і особности з Польщі, Чеськой републікы а Мадярьска.
Про сучасну презідентку то было посліднє удільованя державных нагород, кедьже мандат їй кінчіть 15-го юна, і в тогорічных презідентьскых выборах вырішыла не кандідовати.
Нагородженый Маріян Марко
На святочній церемонії і тот рік брали участь представителі Русинів – председа Округлого стола Русинів Словакії (ОСРС) Петро Штефаняк, і член Выбору про народностны меншыны і етнічны ґрупы Рады влады Словацькой републікы про людьскы права, народностны меншыны і родову рівность а єдночасно член презідії ОСРС Петро Медвідь.
Словацька презідентка і тот рік нагородила особность із русиньской народностной меншыны на Словакії. Довгорічному директорови Театру Александра Духновіча в Пряшові Маріянови Маркови уділила Прибинів крест ІІ. класы за вынятковы заслугы о културный розвиток Словацькой републікы.
Маріян Марко
Народив ся Маріян Марко 11-го апріля 1962-го року в Меджілабірцях, своє дітинство і молодость пережыв у селі Полата, а сам гордо голосить ся ку свому селу.
Професія актора притігала го од дітинства. В роках 1981 – 1983 быв членом аматерьского драматічного колектіву Думка в Кошыцях. У 1983-ім році наступив як елев драматічного колектіву втогдышнього Україньского націоналного театру в Пряшові, днешній русиньскый Театер Александра Духновіча.
В роках 1984 аж 1988 быв, як то втогды было звыком, посланый на штудії акторства до Києва, де закінчів Київскый державный інштітут театралного уменя Карпенка-Карого.
Членом драматічного колектіву быв аж до 1999-го року, в театрі пережыв зміну, кедь з україньского театру став русиньскый, зачав грати выключно по русиньскы, і змінив назву на Театер Александра Духновіча.
У 1999-ім році быв выменованый на посаду директора театру, на котрій діє уж майже 25 років. І кедь уж вів театер з позіції директора, люди го могли і далше з часу на час видіти на театралній сцені в дакотрых ролях. Послідній раз грав выселенця, алтерновав ся з Володиміром Чемом в пєсі Корчма під зеленым стромом, котра мала премєру в році 2016.
Якбач найскладнішов проблемов, котру на позіції директора мусив рішыти, были намагы части представителів Піддукляньского умелецького людового субору, якый быв од свого выникнутя у 1955-ім році балетом і оперетов театру, одділити ся од Театру Александра Духновіча, што ся наконець і стало реалностьов, кедь у 2008-ім році став ПУЛС окремов інштітуційов під Пряшівскым самосправным крайом.
Почас свого професійного жывота співпрацовав з аматерьскым драматічным колектівом в Меджілабірцях, учів на конзерваторії, быв основательом меджінародного театралного фестівалу Карпатфест ці членом порадного орґану директора Словацького народного театру в Братіславі.
Маріян Марко довгодобо утримує контакты з русиньскыма орґанізаціями, котры діють у возроднім процесі, підпорує їх роботу і многораз брав участь на засіданях нашых орґанізацій. Є так само довгорічным председом журі на декламачнім конкурзі Духновічів Пряшів, котрый орґанізує Русиньска оброда на Словенську.
Кого з Русинів нагородила презідентка Чапутова
Зузана Чапутова была першов особов на посаді презідента Словакії, котра нагородила і вызначны русиньскы особности.
В році 2021 быв нагородженый Василь Ябур, єден із кодіфікаторів русиньского языка на Словакії. Став першым русиністом, котрого нагородив презідент Словакії. Василь Ябур дістав од презіденткы Словацькой републікы Прибинів крест ІІІ. класы за вынятковы заслугы о розвиток Словацькой републікы і за заслугы при кодіфікації русиньского языка.
В році 2022 была нагороджена Марія Мачошкова, перша дама русиньской народной співанкы. Презідентка нашу Марьку Мачошкову нагородила Медайлов презідента Словацькой републікы за вызначны заслугы о розвиток Словацькой републікы в области културы.
У 2023-ім році быв нагородженый in memoriam Миколай Ляш. Русиньского актора, трібуна Баршановой револуції в Пряшові і бывшого председу Русиньской оброды нагородила презідентка Орденом Людовіта Штура ІІІ. класы за вынятковы заслугы о демокрацію і їй розвиток, як і за розвиток Словацькой републікы в области уменя і в соціалній области, головно при кодіфікації русиньского языка.