Пречудесны реформы і рецепт на „глупы“ вопросы

Предсидателька Европской комісії Урсула фон дер Леєнова вєдно із еврокомісарями тот тыждень в середу оціньовали проґрес, котрый зробила Україна, але і далшых девять країн, котры намагають ся вступити до Европской унії. Самособов, аплавз заслужыла Україна. А за што властно?

Україна была еврокомісійов рекомендована, жебы з ньов зачати приступовы їднаня. Тото рішіня не было даякым великым несподіваньом. О тім, же Київ дістане з боку еврокомісії зелену, свідчіла навщіва їй шефкы в Києві в суботу перед засіданьом. Предсидателька вон дер Леєнова втогды декламовала о тім, якый великый проґрес Україна зробила.

Кедьже пак в середу вже бісідовало ся і о тім, же властно не так вшытко Україна сповнила, но треба видіти то, же є у войні а намагать ся повнити крітерії, і пак промптно реаґовала Катарина Матернова, посол Унії на Україні, же властно не існують взоры розшырьованя, лем суть потрібны два елементы – політічна воля і способность обидвох сторон розшырити ся, є ясне, же рекомандація на початя приступовых їднань є веце „нагородов“ за войну, як реална приготовленость.

Не буду оціньовати успіхы і неуспіхы в рамках просадожваня реформ в области юстіції, боротьбы проти корупції, проти оліґархії ці райбаня брудных грошей. Не чую ся на то доста заінтересованым позоровательом.

Но в рамках крітерій, котры Україны мала сповнити меджі першыма, было і дорішіня народностной політікы. А ту ся чую доста заінтересованым, жебы написати пару позначок.

Знаме наприклад, же Венеційска комісія аналізовала уркаїньскый меншыновый закон, а пізніше рекомендовала тот закон оправити в многых установлінях, бо не быв одповідный ку европскым нормам. Комісія так само рекомендовала розшырити народностны права, проблема была і з імплементаційов закона о освіті, котрый так само діскрімінує народностне школство.

Што ся стало? Закон о освіті дістав „одклад“, меншыновый закон быв новелізованый, але так, же властно нич основне ся не змінило, проти чого озвали ся мадярьскы орґанізації з Підкарпатя.

Властно нам старчіть зістати на Підкарпатю. Прирахуйме кавзу коло зміны директора на мадярьскій ґімназії в Мукачові, коли треба было вышмарити мадярьского директора і дати україньского, і зняти мадярьскы сімболы на школі. А не мусиме зістати при Мадярах.

Міг єм спробовати, як є жыти в бюрократічнім абсурдістані, котрый вам наперед одцітує законы, а і то неодносны, нарядить вам доложыти далшы документы ку вашому вопросу, жебы пак вашы вопросы одіґноровав.

В юлі была в Ужгороді в Домі народностных меншын офіціално орґанізована презентація журнала Отцюзнина, а іщі сьме ани не доїли обід по презентації, уж была на сайті Дому народностных меншын статя, де ся не забыло припомянути, же участный на презентації професор Маґочій „розбивать“ Українців. По офіціалній, дозволеній презентації, в области, де Русины мають офіціално статус меншыны.

Но а потім ту маєме авґуст, коли Русины не были запрошены на конзултації з представителями народностных комуніт. Голова Закарпатьской областной воєньской адміністрації Віктор Микита, ани віцепремєрка Ольга Стефанішина втогды не збачіли, же меджі народностныма меншынами краю суть і Русины. Не кликали їх.

Навеце, кедь єм як новинарь ословив Закарпатьску областну воєньску адміністрацію, жебы пояснили, ці Русинів кликали, а кедь нє, най напишуть чом, міг єм спробовати, як є жыти в бюрократічнім абсурдістані, котрый вам наперед одцітує законы, а і то неодносны, нарядить вам доложыти далшы документы ку вашому вопросу, жебы пак вашы вопросы одіґноровав, і не дістали сьте жадну одповідь.

Але ту абсурдістан не кінчіть. Лем пару днів по тім, што на мої вопросы уж нихто не одписовав, Закарпатьска областна воєньска адміністрація заблоковала приступ на свій сайт з іншых країн. Сайт фунґує, але є обмедженый на приступ з теріторії Україны. Но а пак, самособов, ся на нього легко мож дістати із будьякой іншой країны, але треба на то VPN а приступати на сайт як кебы з Україны.

Чудне, гейже? Дістану ся на хоцьякый владный україньскый сайт, на сайт хоцькотрой областной адміністрації, лем тота закарпатьска адміністрація якось зачала блоковати приступ споза граніць.

Якбач нихто не буде вірити тому, же причінов суть даякы незвычайно важны даны, котры там сохраняють. Головно, кедь проблема зо сайтом зачала такой по „русиньскій корешпонденції“.

На тых пару прикладах мож видіти, якы пречудесны реформы в области народностных прав зробили ся наприклад в Закарпатьскій области Україны. А так само мож видіти, як єдна адміністрація, а може не буде вынятком, видить рецепт на „глупы“ вопросы. Вас, з глупыма вопросами, заблокуєме, і тым проблема вырішена.

Презідент Зеленьскый день перед рішіньом еврокомісії повів, же Україна робить на новых законах і посилніню інштітуцій, жебы в країні запровадила нормы Европской унії. Най ся іде посмотрити, а вєдно із урядниками з Брусела, як в реалности вызерать практіка.

Нерішіня досправдовых реформ з боку Україны, а сліпота з боку Брусела, є путь, котра не може принести нич добре ани єдній, ани другій стороні. Блокованя проблем, за прикладом адміністрації в Ужгороді, часом буде значіти лем єдно: іщі векшы проблемы.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Фото: Pixabay.com.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА