Резултаты списованя жытелів на Словакії із 2021-го року через оптіку того, ці особы приголошены ку меншыні суть і гражданами Словацькой републікы, прінціпіално в дакотрых припадах мінять чісла. А єдночасно потверджують, же робота русиньскых орґанізацій не є даремна.
Што бісідують резултаты із списованя, кедь ся посмотриме на детайл, ці ку меншыні приголошены особы суть і словацькыма гражданами?
Ку Русинам приголосило ся в 2021-ім році 63 556 людей, з котрых 63 270 особ має словацьке гражданство. З того нам выходить, же 99,5 процента приголошеных Русинів є домашніх Русинів, гражданів Словацькой републікы. Што то значіть?
За тыма чіслами ся крыє омного веце важных фактів, як ся на першый погляд може видіти. Самособов, все буде діскусія о тім, чом веце людей приголосило ся ку русиньскій народности аж в другім вопросі, а не в першім. Все буде діскусія о тім, якы бы были нашы резултаты, кебы списованя ішло за старов сістемов, лем з єдным вопросом на нарподность. Але важніше є дашто інше.
Важнішым є факт, же 63 270 людей є словацькых гражданів. Тото ясно вказує, же возродна робота русиньскых орґанізацій, котра почала перед веце як 30 роками, запустила своє коріня меджі людми.
Ідея русинства, ідея вернути ся ку свому походжіню, по десятках років неіснованя, асімілації, українізації, перемогла, і словацькы гражданы русиньского походжіня то дотеперь каждым списованьом од 1991-го року потвердили высшым чіслом декларованых Русинів.
Важнішым є факт, же 63 270 словацькых гражданів є якраз тот метер, котрым має ся односити держава ку Русинам.
Бо тото чісло має на далшых десять років быти алфов і омеґов, кедь будеме бавити ся о часовых дотаціях в народностнім высыланю верейноправного телерадія про Русинів, кедь будеме ся бавити о заступліню Русинів в даякых радах, выборах, комісіях, а тото чісло уж і реално стало крітерійом того, в кілько селах і містах русиньскый язык став од марца 2022-го року урядным языком.
6 227 Українців, гражданів словацькой републікы має быти тым самым параметром, што у Русинів 63 270, подля котрого будуть сягати на высоту своїх прав.
Є милым бонусом, же ся нашли люди, котры почас списованя мали офіціалне перебываня на теріторії Словацькой републікы, і як гражданы іншой державы приголосили ся ку Русинам, што нам зробило тых 63 556 людей. Ту знова треба припомянути, же русиньскы орґанізації бы мали задумати ся над тым, яку „пасторацію“ робити, жебы тых людей підхопити, жебы їх зачленити до нашых комуніт, і жебы нам тоты люди не пропали, кедь дакотры з них по часі будуть жадати, і дістануть словацьке гражданство.
Але важным є факт, же 99,5 процента тых, котры ку Русинам на Словакії приголосили ся, суть словацькы гражданы, бо якраз тым словацька конштітуція і далша леґіслатіва ґарантує народностны права, і якраз тых 99,5 процента буде тым параметром, котрый бы нам мав дати точный резултат, як высоко аж з нашыма правами можеме іти.
Резултат, котрый Русины досягли, суть плоды властной роботы. Роботы трьох декад, роботы множества людей, орґанізацій, котры то не робили, і не роблять про нич інше, лем про тото, же люблять і честують заповідь своїх предків і свій народ.
Плоды властной роботы позберали і Українці, або ліпше повіджено „Русины-Українці“ на Словакії.
Велика слава коло того, же першый раз од 1991-го року наросли, бо все з чіслами ішли лем долов, не є уж аж така крішталово чіста, кедь возьмеме факт, же з 11 037 особ приголошеных ку Українцям є лем 6 227 гражданів Словацькой републікы.
Такзваны „Русины-Українці“ тых самых веце як 30 років, коли Русины робили на ниві возроджіня, знали лем стріляти до Русинів, атаковати їх, спохыбньовати, паразітовати на них своїма українізачныма подіями, а не плекали жадну україньску културу. Як бы і могли, кедь они самы з досправдовов україньсков културов ани нич довєдна не мають?
6 227 гражданів словацькой републікы має быти тым самым параметром, што у Русинів 63 270, подля котрого будуть сягати на высоту своїх прав. Ледво дістали ся над 50 процент, а о десять років то уж може буде під 50 процент з цілкового чісла.
Тот факт ясно говорить о тім, же за пару років то можуть „Русины-Українці“ заперти. А тых пару років, покля досправды не стануть Українцями, лем далше будуть українізаторами, будуть уж лем доїдати плоды свойой роботы. Склеп ся предсі заперать аж порожній.
Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Pixabay.com.
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА