Як в понедільок 10-го юла 2023-го року інформовало Одділіня комунікації Міністерства жывотного оточіня Словацькой републікы, веджіна резорту стрітило ся з представителями петічного комітету, і глядало сполочны пункты выходу, жебы заховати охрану найвыходнішого народного парку на Словакії – Народного парку Полонины.
Петіція была ініціована з причіны незгоды містных жытелів із планованов зонаційов парку. З ініціаторами петіції бісідовало ся односно пропозіції зонації Народного парку Полонины. Міністерство жывотного оточіня має за потрібне, жебы конштруктівно діскутовати о окремых народных парках.
Панує згода
„Каждый народный парк має свої шпеціфікы, котры при його зонації треба брати до відома. Єдночасно є подля резорту важным бісідовати і о соціоекономічных бенефітах, котры суть наопак про вшыткы народны паркы сполочны,“ пише Міністерство жывотного оточіня.
„Обще на Словакії панує згода, же хочеме мати добрі фунґуючі народны паркы, на котры можеме быти горды. Хочеме хранити цінны теріторії нелем про себе, але і про далшы ґенерації. Про добрі фунґуючій народный парк є потрібна зонація, котра докаже забезпечіти охрану цінных теріторій, а єдночасно принести ясны правила про вшыткых на теріторії, дати реґіону принагоду на розвиток, але і решпектовати містны шпеціфікы“, повіла Катарина Бутковска, державный секретарь Міністерства жывотного оточіня, котра брала на робочій стрічі участь.
Хотять хранити цінности
Полонины – то нелем народный парк, але і теріторія меджінародного значіня. Належать меджі носителів Европского діплому Рады Европы про хранены теріторії, єдночасно суть частьов народного парку і Стары буковы лісы а буковы пралісы Карпат, котры суть на Списку світовой природной дідовизны UNESCO.
„Природне богаство є дотворене традічнов русиньсков културов і фолклором,“ пише резорт жывотного оточіня.
„На каждім їднаню о зонації народного парку участны согласны суть, же хочеме хранити цінности,“ продовжує Бутковска, котра доповнила, же меджі дотуленыма існюють і різны страхы зо зонації, но вшытко тото мож обговорити, а перешли собі тым вшыткы днесь уж зонованы народны паркы на Словакії, і в загранічу.
За їй словами є міністерство одкрыте гляданю сполочных рішінь зо самосправами, властниками і дотуленыма субєктами. Хотять наставити фунґованя парку так, жебы ся заховало його значіня, і реґіон міг з існованя парку просперовати.
Пропонують компензації
В припаді Полонлин зонація приносить страх з того, же будуть меншы дани за нерухомости про самосправы. Міністерство запропоновало способы, як тото компензовати, наприклад посередництвом шпеціфічной підпоры про села в народных парках з Енвіроменталного фонду.
Інвестіції до розвитку якраз того русиньского реґіону подля резорту жывотного оточіня в сумі коло 8 міліонів евр приніс уж тот рік і План обновы а одолности Словацькой републікы.
Страхы з того, же не буде мож зберати лісны плоды властниками, ці же буде заказаный продай выробків з двора, подля міністерства не суть основаны на правді. Зонація новы обмеджіня в тых областях подля міністерства не принесе.
На другім боці має зонація принести новый імпулз про звекшованя атрактівности народного парку і розвиток мягкого турізму. Фунґуючій парк приносить до реґіонів далшы грошы і робочі місця, підкреслює енвірорезорт. Потверджують то скушености зо Словакії, як і з іншых країн, в котрых народны паркы перешли зонаційов.
Приклады із Словакії і Чеськой републікы
Міністерство одкликує ся і на припад Народного парку Словацькый рай. „Парк перешов зонаційов у 2016-ім році, став частьов областной орґанізації турістічного руху а представлює атрактівну турістічну дестінацію і про загранічных турістів. Єднакый тренд мож видіти днесь і в реґіоні Народного парку Мураньска полонина, котрый має од 2022-го року схвалену зонацію,“ підкреслює Бутковска.
Подобно то є і в загранічу. Подля міністерства то досвідчує Народный парк Шумава в Чеській републіці, котрый перед трьома роками выдав штудію соціоекономічных бенефітів про реґіон. Подля штудії прямы ефекты про реґіон за додаваня турістічных продуктів і служеб – уквартельованя, страва, транспорт, склепы і подобно, досягли суму майже 32 міліонів евр.
Зонація парку
Зонація народного парку значіть, же теріторія парку є розділена на три зоны, латиньскыма буквами означены A, B, C. Зоны представлюють окремы еколоґічно-функчны просторы. Розділіня теріторії на зоны рефлектує стан біотопів і значіня природных цінностей.
До зоны А притім належать найціннішы части народного парку, наопак зона C є лем в 3-ім ступени охраны з пятьох можливых, причім 5-ый є найвысшый. Вшыткым властникам, у котрых дійде ку обмеджіню звычайного господаріня на своїх фундушах, має быти выплачена фінанчна компензація за обмеджіня.
Но зонація не має вплив на властницькы права на фундушы, властник може далше свої фундушы хосновати, а покля буде хотіти, може їх хоцьколи і продати ці переписати на іншу особу.
Фото: Ярослав Коштал.
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА