В понедільок 12-го юна 2023-го року на сцені Театру Александра Духновіча в Пряшові одбыло ся фінале Духновічового Пряшова 2023 – цілословацького конкурзу в декламації русиньской поезії, прозы, властной творчости і малых сценічных форм.
Змагаючі, котры поступили з окресных конкурзів, тот рік припомянули собі і 220-ту річніцю народжіня нашого будителя, по котрім є названые тото свято русиньского літературного слова. Єдночасно была подія, так як і в минулых роках, частьов святковань Дня Русинів Словакії, котрый в календарі маєме якраз 12-го юна.
Молитва на гробі Духновіча
22-ый річник Духновічового Пряшова зачав дакус нетрадічно. Участници конкурзу рано зышли ся в Ґрекокатолицькім катедрарлнім соборі святого Йоана Крестителя, жебы помолити ся панахіду за отця Александра Духновіча, котрый є в кріпті під собором похованый.
Панахіду, котра была в церьковнославяньскім языку з частями в русиньскым языку, служыли священици з Общества святого Йоана Крестителя – отець Мілан Ясик і отець Франтішек Крайняк.
Головный служытель, отець Ясик, мав і кутрый приговор, в котрім спомянув, же Александер Духновіч по тій катедралі ходив, молив ся в ній, служыв, мав у ній честне місце в крылосі каноника, а під храмом є і похованый, зато сьме ся днесь ту зышли, жебы оддати му честь і помолити ся.
По панахіді вже діти із своїма педаґоґами, родічами, але і далшыма гостями події одышли до нашого театру, жебы вказати свої декламачны способности.
Конкурз одкрыв председа РОС
По вступных словах модератора події, актора Театру Александра Духновіча Володиміра Рогача, на сцену вышов председа Русиньской оброды на Словеньску Мартін Караш. Председа за головного орґанізатора поздоровив вшыткых участників і зажелав їм успіхы.
Пак ся вже представила тогорічна журі, котра мала што робити, бо довєдна вшыткых змагаючіх ся было майже 70.
Журі то рік была в складі: Маріян Марко, директор Театру Александра Духновіча і председа журі, русиньска писателька Людмила Шандалова, довгорічный актор нашого театру Іґор Латта, Наталія Гребікова, котра є редакторков русиньского высыланя Народностно-етнічного высыланя Радія Патрія в Кошыцях, і Михал Павліч з Інштітуту русиньского языка і културы Пряшівской універзіты в Пряшові, якый науково занимать ся русиньсков літературов.
Різны реґіоны і шыроке вікове спектрум
Як было спомянуто, на цілословацьке змаганя до Пряшова пришло нецілых 70 участників, но треба підкреслити, же то ани здалека не суть вшыткы, котры тот рік до конкурзу залучіли ся.
Од місяця май проходили окресны або реґіоналны конкурзы, і так вшыткы русиньскы окресы мали свої домашні змаганя. Цілково так чісло дітей залученых до Духновічового Пряшова было омного векше, бо до Пряшова поступили лем тоты, котры у своїй катеґорії в окресі або реґіоні скінчіли на першім місці, вынятково на другім.
В Пряшові были діти з окресів Бардейов, Гуменне, Меджілабірці, Свідник, Снина, Стара Любовня, але пришла і участничка з цалком словацького реґіону – Баньской Быстріці.
Змагаючіх мав Духновічів Пряшів так само у вшыткых віковых катеґоріях, од дітей матерьскых школ, аж по дорослых людей, котры пришли з властнов творчостьов. Не чудо, же журі окрім оціньованя окремых катеґорій мала доста роботы і з тым, кого выбрати за лавреата.
Лавреатами стали маленькы „акторы“
Наконець пришло рішіня, же Лавреатом Духновічового Пряшова 2023 суть школярі основной школы в Радвани над Лабірцьом – Патрік Ясик, Марко Потома, Ларіса Схіртова і Хрістіна Схіртова, котры выступали в першій віковій катеґорії з малов сценічнов формов під назвов О козлятках. Діти пришли досправды шумні приготовлены, а не забыли ани на важный театралный елемент – властну сценоґрафію.
За головного орґанізатора – Русиньску оброду на Словеньску, хочеме іщі раз подяковати вшыткым, котры дали свій вклад до далшого успішного річника Духновічового Пряшова.
Вшыткым орґанізаторам окресных або реґіоналных конкурзів, членам журі в містных конкурзах і в Пряшові, але головно педаґоґам, котры роблять з нашыма дітми, учать їх декламовати, ведуть їх ку нашому літературному слову. А не мож забыти на подяку родічам, котры звірили свої діти тым педаґоґам, жебы могли розвивати ся в русиньскім языку.
Тішыме ся на далшый, вже 23-ій Духновічів Пряшів о рік, і маєме надію, же знова то буде красна переглядка нашых шыківных дітей і дорослых, а головно нашого красного русиньского слова.
РЕЗУЛТАТЫ ДУХНОВІЧОВОГО ПРЯШОВА 2023
0-ТА КАТЕҐОРІЯ
0-та катеґорія – поезія
- Барбара Матурканіч – МШ Духновічова Меджілабірці
- Олівія Вінерова – ОШ і МШ А. Духновіча Уліч
- Амалія Марковічова – МШ Татраньска Стара Любовня
0-та катеґорія – проза
- Патрік Ясик – МШ Радвань над Лабірцьом, і Лукаш Капа – ОШ Цернина
- Юліяна Беньова – ОШ і МШ Камюнка
0-та катеґорія – духовна декламація
- Алена Дримакова – Споєна школа Свідник
0-та катеґорія – малы сценічны формы
- ОШ і МШ Якубяны – Тімотеа Стемпова, Штефан Василь
1-ША КАТЕҐОРІЯ
1-ша катеґорія – поезія
- Марош Маюрнік – Споєна школа Свідник
- Якуб Корібаніч – ОШ і МШ Стащін
- Ема Чагойова – ОШ Духновічова Меджілабірці
1-ша катеґорія – проза
- Софія Креттова – ОШ і МШ Камюнка
- Гана Чернеґова – ОШ Коменьского Меджілабірці
- Адела Гаркотова – ОШ і МШ А. Духновіча Уліч
1-ша катеґорія – народне розповіданя
- Адам Матійка – ОШ Ґерлахів
- Шімон Байза – ОШ і МШ Кална Розтока
1-ша катеґорія – малы сценічны формы
- ОШ Радвань над Лабірцьом – Патрік Ясик, Марко Потома, Ларіса Схіртова, Хрістіна Схіртова
2-ГА КАТЕҐОРІЯ
2-га катеґорія – поезія
- Мартін Пастырьчак – Споєна школа Свідник
- Сара Елла Петрушова – ОШ Духновічова Меджілабірці, i Павла Росічова – ОШ і МШ Стащін
- Татіяна Андрашова – ОШ і МШ Шарішске Ястрабя
2-га катеґорія – проза
- Наталія Цуперова – Споєна школа Свідник
- Неллі Анна Ґлосікова – ОШ і МШ Камюнка
- Амалія Латтова – ОШ Баньска Быстріця
2-га катеґорія – духовна декламація
- Мартін Коваль – Споєна школа Свідник
- Юліяна Карашова – ОШ і МШ Камюнка
- Емма Бобрикова – ОШ і МШ А. Духновіча Уліч
2-га катеґорія – властна творчость
- Домініка Гакунова – Споєна школа Свідник
2-га катеґорія – малы сценічны формы
- Споєна школа Свідник – Наталія Цуперова, Лукаш Югас, Ріхард Шпік, Зое Гутнянова
- ОШ і МШ А. Духновіча Уліч – Алексіс Вінерова, Ніна Грустічова, Леа Ковальова
3-ТЯ КАТЕҐОРІЯ
3-тя катеґорія – поезія
- Наталія Чагойова – ОШ Духновічова Меджілабірці
- Ванеса Паліґова – Споєна школа Свідник
- Біанка Бандурічова – ОШ і МШ Убля
3-тя катеґорія – проза
- Александра Зимова – ОШ і МШ Камюнка
- Яна Чургова – ОШ і МШ А. Духновіча Уліч
- Наталія Залецька – ОШ Духновічова Меджілабірці
3-тя катеґорія – духовна декламація
- Катарина Выґодова – Споєна школа Свідник
- Домініка Джофкова – ОШ П. О. Гвієздослава Снина
3-тя катеґорія – народне розповіданя
- Самуел Прибиш – ОШ і МШ Якубяны
3-тя катеґорія – властна творчость
- Софія Янцурова – Споєна школа Свідник
3-тя катеґорія – малы сценічны формы
- ОШ і МШ А. Духновіча Уліч – Яна Чургова, Адела Чопакова
4-ТА КАТЕҐОРІЯ
4-та катеґорія – поезія
- Вероніка Ясикова – Ґімназія св. Йоана Златоустого Гуменне
- Терезія Антошова – Споєна школа Свідник
- Александра Пастернякова – Ґімназія Бардейов
4-та катеґорія – проза
- Вікторія Шантова – Ґімназія св. Йоана Златоустого Гуменне
5-ТА КАТЕҐОРІЯ
5-та катеґорія – властна тврочость
За участь уділены діпломы Миколайови Коневалови і Марії Кундратовій.
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА