Русины Словакії протестують

Представителі 7-ох русиньскых орґанізацій і председа Округлого стола Русинів Словеньска підписали протест, котрый загнали на Уряд влады Словацькой републікы. Протест дотулять ся придільованя фінанцій на орґанізованя фестівалів Русинів-Українців.

Мілан Мнягончак за Русиньску оброду на Словеньску, Михал Штеньо за Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска, Петро Штефаняк за орґанізацію молоды.Русины, Кветослава Копорова за Сполок русиньскых писателів Словеньска, Александер Зозуляк за обчаньскы здружіня Русины і Народны новинкы і Академію русиньской културы в Словацькій републіці, Мілош Стрончек за Окресну орґанізацію Русиньской оброды у Свіднику і Андрій Ліґа за Округлый стіл Русинів Словеньска – то суть сіґнатарі протесту, котрый в тых днях загнали на Уряд влады Словацькой републікы, якый має на старости і проґрам Култура народностных меншын, з котрого ся розділюють міджі окремы меншыны фінанції на проєкты, котры хотять жадателі в тім-котрім році робити. Протест быв загнаный до відома і далшым державным і самосправным орґанам, міджі іншым і Канцеларії уряду публічного покровителя прав – омбудсмана.

В протестнім писмі представителі Русинів на Словакії жадають, жебы фестівалиы у Свіднику, Бардейові і Камюнці, котры орґанізує Союз Русинів-Українців Словацькой републікы, не были фінанчно підпорены. Причінов має быти то, же шторік діставають тоты фестівалы грошы з Проґраму култура народностных меншын, але притім ся фінанцує неєствуюча народностна меншына Русин-Українець. Подля тексту протесту, орґанізаторови тых фестівалів, Союзу Русинів-Українців Словацькой републікы, іде о українізацію і однародньованя Русинів, што є протиправне.

Сіґнатарі вказують на резултаты перепису жытелів і вказують, якы народности суть на Словакії вызнаны. Підкреслюють, же міджі нима не є народность русиньско-україньска, а і напрік тому такы події діставають грошы. З того сіґнатарям ясно выпливать, же і Союз Русинів-Українців єствує в протиречіню ку статі 12 і статі 34 абзаца 3 Конштітуції Словацькой републікы. Поклкя є хтось Русином, не може быти і Українцьом, бо суть то дві окремы народности. Зато мають представителі Русинів таку діяльность за просте неґатівне овпливньованя Русинів голосити ся ку своїй народности, єднако як і за форму натиску на асімілацію Русинів, што Конштітуція заказує. Подля їх слов суть прихыльниками такой „злучковой політікы“ Русин-Українцець векшынов бывшы функціонарі „Культурного союзу українських трудящих“, котрый діяв за комуністічного режіму, коли Русины не могли ся свободно голосити ку своїй народности і были выголошены за Українців.

Сіґнатарі в протесті споминають і то, же таков діяльностьов порушують ся нелем домашні словацькы законы, а і міджінародны договоры, наприклад Рамковый договор о охрані народностных меншын.

Проєкты на 2015 р. треба было на Уряді влады реґістровати до 19-го януара. Покля сповняють условії, підуть перед комісії за окремы народностны меншыны, котры будуть рішыти о їх сваліню або несхваліню. Ці Уряд влады і комісії возмуть до увагы оправданый протест Русинів, то будеме знати аж по тім, што будуть публікованы резултаты комісій.

Петро Медвідь

ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА