На посаді русиньского говорцю в мадярьскім парламенті продовжує Віра Ґіріц

В неділю 3-го апріля 2022-го року проходили в Мадярьску парламентны выборы. Віктор Орбан із свойов партійов знова выграв і буде складати свій четвертый владный кабінет за собов. Русиніе дале буде представляти Віра Ґіріц.

Орбанів блок з хрістіаньскыма демократами Fidesz–KDNP здобыв 53,09 процент голосів і далеко за собов зохабив опозічну коаліцію Egységben Magyarországért (В єдности за Мадярьско), котра была поскладана із шестьох опозічных партій, і їй лідером а кандідатом на премєра быв Петер Маркі-Зай.  Опозічна коаліція наконець здобыла лем 35 процент голосів.

Про вступ до парламенту потрібне кворум іщі перекрочив рух Mi Hazánk (Наша отцюзнина), што є тверде ултраправіцьове ядро, яке одділило ся од руху Jobbik. Тот подля політілоґів одышов од крайной правіці і в тых выборах быв у блоку демократічной опозічной коаліції.

Выберали ся і представителі меншын

Мадярьскы парламентны выборы суть повязаны і з выбераньом представителів меншын. У змішаній сістемі выборів до Земского сейму мають меншыны право выбрати собі свого депутата або говорцю. Залежыть од того, кілько знають довєдна позберати голосів.

Єдиный депутатьскый мандат за меншыны здобыло Вседержане німецьке самосправованя в Мадярьску. Остатніх дванадцять меншын собі выбрало лем свого говорцю, включно Русинів. Говорця не може голосовати в парламенті, але іншак бере участь на парламентім жывоті, в народностнім парламентнім комітеті і голосує.

За Русинів передкладало кандідачный список Вседержавне русиньске самосправованя. Список мав десять кандідатів і вела го Віра Ґіріц. Тота і по тых выборах продовжує на посаді парламентного говорцю за русиньску меншыну.

Про родачку із Ужгорода, котра в Марярьску жыє од 1978-го року, так зачінать третій функчный період, на тій посаді была і в роках  2014 – 2018 а 2018 – 2022. Перед тым была довгы рокы і предсидательков Вседержавного русиньского самосправованя.

Важнов задачов буде списованя

Віра Ґіріц брала на кінцю марца участь і в проґрамі канала Duna TV, де ся представльовали меншыновы кандідаты. За даныма, котры мала Ґіріц ку діспозіції, русиньска народностна меншына в Мадярьску была за кількостьов тых, котры ся приголосили голосовати в меншыновых выборах, і тым ся зрекли голосованя на політічны партії, на четвертім місці.

„Вседержавне русиньске самосправованя і посланець за важну задачу мають сохраніня ґрекокатолицькых традіцій, укріпіня силы розвоя общінов віруючіх, котры суть основами уратованя нашой ідентічности,“ повіла в телевізії Ґіріц.

Далше ключовым є подля Ґіріц сохраніня материьнськго языка. З ініціатівы і з підпоров посланця, в тім припаді говорцю, подля Ґіріц продовжує процес кодіфікації мадярьской варіанты русиньского літературного языка.

„Науковы співпрацовникы Научного інштітута імени Антонія Годинкы в остатнім часі опубліковали русиньскый ґраматічный кодекс, русиньско-мадярьскый і мадярьско-русиньскый словарь термінус-технікусів, і словарь русиньскых топонімів,“ повіла.

Найважнішым вопросом подля Віры Ґіріц буде в новім парламентнім ціклі приготовити списованя жытелів, котре было в Мадярьску перенесене із 2021-го року, далше розвиток інфраштруктуры діяня інштітуцій і медій, проглубліня співпраці із обчаньскыма здружінями, але і залучіня молодежи до общественного жывота ці проглубліня капчань із загранічныма Русинами.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА