Обрядовы танці

В остатнім часі не є дня, жебы ся не рішыла сітуація коло Україны. Шахове змаганя зо Западом, котре обновив Путін, буде мати правдоподобно найвеце неґатівный ефект на тых, котры з тым нич довєдна не мають. Наприклад меншыны.

Война бы было тото найгірше, што бы могло Україну, але і світ стрітити. І каждый неотупленый чоловік є свідомый того, же треба зробити вшытко, жебы ку такому нияк не дішло.

Хоць все існує різіко, же в голові владаря Кремля може стати і варіанта атакы на Україну реалнов, но все веце реалнішым ся видить, же є то головно стратеґічна гра, котру грає Росія зо Западом, і в котрій ся грає не о одкрытый конфлікт, але о позіцію, котру по крізі буде мати Росія, о позіцію, котру буде мати Запад, а не мож забывати ани на то, же головно о позіцію Україны, котрой то якбач ани не буде властне рішіня, а буде до ньой дотиснута.

Детайлны воєньско-стратеґічны аналізы зохабиме на фаховців од того. Но уж жеперь в рамках Западу мож видіти мінімално дві важны річі.

По перше, видіти, же Запад – НАТО і Европска унія, зясь аж так горячо інтеґрацію Україны не хотять, як єй хоче Україна. Не суть про тото охотны аж так вельо жертвовати. Україні поможеме, але головно ся она мусить постарати о себе сама.

По друге, кедь видиме, же ани союзникы в НАТО і в Европскій унії не суть у вопросі моменталной сітуації єднотны, іщі веце пластічно то видіти в рамках ґрупы V4.

Ґрупа, котра мала колись амбіцію стати міцным блоком в рамках Унії, котра докінця бісідовала о прибратю далшых членів, наприклад Австрії, уж мала веце неєднотных поглядів на справы, котры были актуалны. Но днесь іде трьома напрямами.

Покля Польща і Чеська републіка хоче підтримовати і помагати Україні в тім крізовім і складнім часі, Словакія переступать з ногы на ногу, жебы быти союзником Унії і НАТО, але єдночасно барз не підскаковати проти Росії, а мадярьскый премєр Орбан собі то рівно зацілить до Москвы, і веце як сітуація його сусіда го інтересують лем добры односины з Кремльом і з того плынучі економічны выгоды, наприклад в подобі ґазу.

Цалком можеме забыти на то, же бы в тім складнім часі было мож рішыти вызнаня Русинів. Тото предці найвеце „огрожує“ державу.

Кедь тото пережыє ґрупа V4, пак уж єй досправды не розобє нич. Вопросом є, в якім стані то пережыє, і ці з того не зістане лем бездухе тіло, котре будуть якось штучно на медициньскых апаратах тримати при жывоті.

Але вернийме ся назад на Україну. Бо є днесь абсолутно ясне, же і кедь война не буде, што Україні, але і нам – решті Европы а світа жычіме, Україна знова, так як по році 2014, а теперь може іщі веце, буде мати на довгый час арґумент, чом не зробити тамто, або зробити гевто.

Хоць не радо пророкую, але єм пересвідченый, же списованя жытелів, стораз перекладане, і властно в історії сучасной Україны зреалізоване лем раз, у 2001-ім році, „не буде мож“ зреалізовати ани в обіцянім 2022-ім році. Тадь знова ся не дасть, бо суть іншы проблемы. Україні то буде пасовати нелем зато, жебы не было вельо членів іншых народностей, але і зато, жебы не видіти, кілько людей уж властно на Україні не жыє. Страта населіня по 2014-ім році є енормна, видительна і без списованя.

Так само „не буде час“ рішыти ани права народностных меншын, припадно їх порушованя. Теперь суть предці іншы проблемы. Треба вказати, же сьме єден політічный україньскый народ, котрый воює проти неприятеля. І кедь маєш даякы меншыновы пожадавкы, мерькуй, жебы-сь не быв означный за нерпиятеля і ты. І ціла твоя меншынова комуніта en bloc.

Но а уж цалком можеме забыти на то, же бы в тім складнім часі было мож рішыти вызнаня Русинів. Тото предці найвеце „огрожує“ державу.

Лемже, покля списованя є лем справов Україны, ґаранція меншыновых прав, вызнаня Русинів, нажаль, не буде пріорітов у тій сітуації ани про споминаный Запад. Теперь треба помочі Україні з неприятельом, „неосновны“ справы, як меншыновы вопросы, ся порішать пізніше. Коли? Може ниґда.

Але реалітов є, же з тым сьме ся стрічали при нашых жадостях уж по році 2014, а теперь така позіція европскых держав може іщі зміцніти.

Путін зачав танцьовати з армійов обрядовы танці, Запад ся придав, і як в якімсь первобытнім общесті ся лем смотриме на то, хто буде головов – найміцнішым в общіні, хто і де буде мати вплив. Но на такы гры міцных знова раз доплатять лем тоты найслабшы. Наприклад меншыны на Україні, якым бы дакотры жычіли, жебы ани не вылізли з яскыні.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА